Ένα παγόβουνο που αναμένεται να είναι ένα από τα 10 μεγαλύτερα που έχουν καταγραφεί ποτέ είναι σχεδόν έτοιμο να αποκολληθεί από την Ανταρκτική, λένε οι επιστήμονες.
Για πρώτη φορά είχε υπάρξει συγκεκριμένη ανησυχητική αναφορά για το συγκεκριμένο παγόβουνο στις 10 Νοεμβρίου 2016. Οι επιστήμονες που συμμετέχουν στην αποστολή IceBridge της NASA φωτογράφισαν μια πλάγια όψη του τεράστιου ρήγματος στον παγετώνα Larsen C της Ανταρκτικής χερσονήσου, έναν από τους μεγαλύτερους παγετώνες στην περιοχή. Η φωτογραφία ήταν εντυπωσιακή και ταυτόχρονα τρομαχτική προκαλώντας τους επιστήμονες να προχωρήσουν σε στενότερη παρατήρηση.
Σήμερα, οι επιστήμονες που μιλάνε στο BBC, εμφανίζονται βέβαιοι πως η αποκόλληση θα γίνει πιο σύντομα από το αναμενόμενο. Το ρήγμα στην παγοκρηπίδα Larson C αυξήθηκε απότομα τον Δεκέμβριο και τώρα μόλις 20 χιλιόμετρα πάγου συγκρατούν το 5.000 km² παγόβουνο από το να αρχίσει να πλέει στον ωκεανό.
Οι ερευνητές λένε ότι η απώλεια του τμήματος θα αφήσει όλο την παγοκρηπίδα ευάλωτη σε μελλοντική κατάρρευση. Ο Larsen C με πάχος περίπου 350 μέτρων επιπλέει στις θάλασσες στην άκρη της Δυτικής Ανταρκτικής, συγκρατώντας τη ροή των παγετώνων που τον τροφοδοτούν.
Οι ερευνητές παρακολουθούν το ρήγμα στο Larsen C για πολλά χρόνια και πριν από ένα χρόνο ανέφεραν πως το ρήγμα είχε αρχίσει να μεγαλώνει πολύ πιο γρήγορα από το συνηθισμένο.
Αλλά το Δεκέμβριο, η ταχύτητα της ρήξης επιταχύνθηκε και αυξήθηκε κατά 18 χιλιόμετρα σε μόλις δύο εβδομάδες. Πλέον το τεράστιο παγόβουνο συγκρατείται στο στην παγοκρηπίδα από μόλις 20 χιλιόμετρα πάγου.
Το ρήγμα φτάνει σε κάποια σημεία τα 100 μέτρα πλάτος, αλλά εκτιμάται ότι έχει βάθος μισό χιλιόμετρο.«Θα εκπλαγούμε αν δεν αποκολληθεί στους επόμενους μήνες», αναφέρει στο BBC News ο επικεφαλής του προγράμματος καθηγητής Adrian Luckman, από το Πανεπιστήμιο του Swansea. Ο ερευνητής δηλώνει πως ο διαχωρισμός είναι αναπόφευκτος και μη αναστρέψιμος. Όταν αυτό θα γίνει θα έχουμε τη γέννηση ενός εκ των δέκα μεγαλύτερων παγόβουνων που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Όμως οι ερευνητές λένε ότι αυτό θεωρείται επισήμως γεωγραφικό γεγονός και όχι κλιματικό. Το ρήγμα έχει παρουσιαστεί εδώ και δεκαετίες, λένε, αλλά η δραστηριότητα επιταχύνθηκε τον τελευταίο καιρό. Πιστεύουν πως η κλιματική αλλαγή έχει επιταχύνει το διαχωρισμό του παγόβουνου, αλλά δεν έχουν καμία άμεση απόδειξη για να το υποστηρίξουν. Ωστόσο, ανησυχούν για το πώς η αποκόλληση θα επηρεάσει το υπόλοιπο του πάγου, δεδομένου ότι ο γείτονάς του συγκεκριμένου τμήματος, Larsen B, αποσυντέθηκε θεαματικά το 2002 μετά από μια παρόμοια μεγάλη αποκόλληση. Αυτό που στην πραγματικότητα είναι πιο ανησυχητικό δεν θα είναι το νέο παγόβουνο, αλλά αυτό που θα μείνει πίσω του.
«Είμαστε πεπεισμένοι, ότι το υπόλοιπο στρώμα πάγου θα αποσταθεροποιηθεί», δήλωσε ο καθηγητής Luckman. «Θα περιμένουμε περαιτέρω γεγονότα τους επόμενους μήνες και χρόνια και ίσως μια ενδεχόμενη κατάρρευση - αλλά είναι κάτι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί», προσθέτει.
Καθώς το νέο παγόβουνο θα επιπλέει στη θάλασσα, δεν θα αυξήσει τα επίπεδα της θάλασσας. Αλλά αν η παγοκρηπίδα του σπάσει ακόμα περισσότερο, θα μπορούσε να οδηγήσει τους παγετώνες που ρέουν από τη γη πίσω του να επιταχύνουν τη μετάβασή τους προς τον ωκεανό. Αυτό ακριβώς το μέρος θα έχει αντίκτυπο στα επίπεδα της θάλασσας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και τα επιστημονικά μοντέλα πρόβλεψης, αν όλος ο πάγος από του Larsen C εισέλθει στη θάλασσα, η αύξηση της στάθμης των υδάτων παγκοσμίως μπορεί να είναι έως και 10 εκατοστά. Αυτό είναι μέγεθος ανησυχητικά μεγάλο για το μέλλον αν και μπορεί να συμβεί σταδιακά με την πάροδο δεκαετιών.
