Όταν το 2001: A Space Odyssey πρωτοπαίχτηκε στους κινηματογράφους το 1968 θεωρήθηκε αριστούργημα. Θεματικά και τεχνικά ήταν πρωτοποριακό, και επιστημονικά -για την εποχή του- ήταν ακριβές. Αυτό το κινηματογραφικό θαύμα οφείλει εν μέρει την ύπαρξή του και σε ένα σχετικά σκοτεινό ντοκιμαντέρ, το Universe που είχε παιχτεί το 1961. Η ταινία -κινουμένων σχεδίων– που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Κινηματογράφου του Καναδά και σκηνοθέτησαν οι Roman Kroitor και Colin Low, θεωρείται ο καλλιτεχνικός πρόδρομος του Cosmos του Καρλ Σαγκάν και πρωταγωνιστής της είναι ο αστρονόμος Donald MacRae ο οποίος ατενίζοντας από το τηλεσκόπιό του τ' αστέρια αναρωτιέται τι θα συναντήσουν οι πρώτοι άνθρωποι που θα εγκαταλείψουν τη Γη. Το Universe απεικονίζει μία μισάωρη οδύσσεια στο ηλιακό σύστημα και ήταν υποψήφιο για το καλύτερο Documentary Short Subject στα Όσκαρ του 1961. Η ταινία δεν βραβεύτηκε αλλά τράβηξε την προσοχή του Κιούμπρικ ο οποίος παρακολουθούσε με μεγάλο ενδιαφέρον τις σκηνές της και λίγα χρόνια αργότερα προσέλαβε τον Wally Gentleman που έκανε τα ειδικά εφέ στο Universe να τον βοηθήσει στο 2001: A Space Odyssey. Επίσης στρατολόγησε τον Douglas Rain, τον αφηγητή του Universe για να "δανείσει" τη φωνή του στο HAL 9000, την φωνή της τεχνητής νοημοσύνης στη ταινία. Αλλά και το μουσικό άνοιγμα του Universe θυμίζει το "Τάδε έφη Ζαρατούστρα" του Strauss που παίζει επιβλητικό ρόλο στο αριστούργημα του Κιούμπρικ.