Δραματικές είναι οι εικόνες από ορφανοτροφεία της Λευκορωσίας που δείχνουν δεκάδες παιδιά μικρότερης αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας σε άθλια κατάσταση, να βρίσκονται σχεδόν στα όρια της ασιτίας.
Εισαγγελείς, γιατροί και τοπικές αρχές αποκάλυψαν πως πολλά σοβαρά υποσιτισμένα παιδιά μαραζώνουν εδώ και χρόνια μέσα σε ιδρύματα ενώ ανάμεσά τους βρέθηκαν και έφηβοι που ζύγιζαν μόλις 15 κιλά, αλλά και ένα μεγαλύτερο κορίτσι ηλικίας 20 ετών με βάρος μόλις 11.5 κιλά. Οι εικόνες που κυκλοφόρησαν με αυτά τα παιδιά, μέσα σε ορφανοτροφεία στην πρωτεύουσα Μινσκ, φέρνουν στην μνήμη παλαιότερες περιπτώσεις παραμέλησης παιδιών στην περιοχή αλλά και το σκάνδαλο με τα ορφανοτροφεία της Ρουμανίας στις αρχές της δεκαετίας του '90.
Οι αρχές έχουν ξεκινήσει έρευνα για να διαπιστώσουν πώς ακριβώς κατέληξαν σε αυτήν την άθλια κατάσταση όλα αυτά τα παιδιά. Την ίδια στιγμή, πολλοί από τους διευθυντές των ορφανοτροφείων φέρονται να έχουν απομακρυνθεί από τις θέσεις τους.
Οι εισαγγελείς σημειώνουν πως τα παιδιά είναι εμφανώς παραμελημένα και υποσιτισμένα, αλλά οι υπεύθυνοι των ορφανοτροφείων υποστηρίζουν πως η εικόνα που παρουσιάζουν και η φυσική αδυναμία είναι αποτέλεσμα των ψυχολογικών προβλημάτων που τα ίδια έχουν. «Αυτά τα παιδιά δεν έχουν περπατήσει ποτέ. Είναι συνεχώς στο κρεβάτι. Δεν έχουν μύες. Τα πόδια τους είναι οδοντογλυφίδες καλυμμένες με δέρμα. Ένα τέτοιο παιδί ποτέ δεν θα σταθεί όρθιο να περπατήσει είτε τραφεί σωστά είτε όχι. Οπότε, για το ίδρυμά μας κύριο μέλημα είναι το παιδί να είναι καθαρό, στεγνό, ταϊσμένο και να λαμβάνει την φαρμακευτική του αγωγή», λέει η Ella Borisova, διευθύντρια του ορφανοτροφείου Cherven.
Το σκάνδαλο ήρθε στο φως της δημοσιότητας όταν ένας παιδίατρος σε κάποιο από αυτά τα ιδρύματα προσκάλεσε μερικούς δημοσιογράφους για να καλύψουν έναν φιλανθρωπικό αγώνα ποδοσφαίρου, με στόχο την συγκέντρωση χρημάτων για ειδική τροφή για τα ορφανά. Η «εντερική διατροφή» περιλαμβάνει όλες τις μορφές διατροφικής υποστήριξης που χορηγούνται από το γαστρεντερικό σωλήνα ανεξαρτήτως τρόπου και οδού και υπονοούν τη χρήση διατροφικών προϊόντων για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς.
Οι φωτογραφίες από τα σκελετωμένα παιδιά από διάφορα ορφανοτροφεία του Μινσκ, που δημοσίευσε το περιοδικό Imena προκάλεσαν σοκ σε ολόκληρη τη χώρα. Το περιοδικό ανέφερε, μεταξύ άλλων, και την περίπτωση ενός 20χρονου κοριτσιού που ζύγιζε μόλις 11.5 κιλά, όταν αυτό είναι το φυσιολογικό προβλεπόμενο βάρος για ένα παιδί 2 ή 3 ετών. Πολλοί αναγνώστες παρομοίασαν τις εικόνες με εκείνες από παιδιά της ναζιστικής περιόδου μέσα στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως.
Μέχρι στιγμής παραμένει ασαφές για ποιο λόγο εν έτει 2017 υπάρχουν τέτοια μέρη στην Ευρώπη όπου παιδιά δεν τρέφονται σωστά και είναι σε αυτήν την κατάσταση. Πολλά ορφανοτροφεία είπαν πως τα παιδιά δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν την κανονική τροφή, αλλά πως δεν υπάρχουν οι πόροι για ειδικές προμήθειες και φαγητά που θα τους επιτρέψουν να βάλουν βάρος. Άλλα, όπως αυτό της Borisova, λένε πως ακόμη και μέσω εντερικής διατροφής τα παιδιά είναι αδύνατον να αποκτήσουν την όψη ενός υγιούς ατόμου. «Αυτά τα παιδιά μας τα έφεραν για να μείνουν μαζί μας για την υπόλοιπη ζωή τους. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία δόθηκαν για υιοθεσία λίγο μετά τη γέννησή τους. Όλα τους έχουν νοητική υστέρηση μαζί με εγκεφαλική παράλυση ή άλλες συγγενείς παθολογίες», λέει η Marina Fedorenchik, διευθύντρια ενός από τα ορφανοτροφεία.
Βέβαια, σε κάποιες από τις περιπτώσεις, όπου τα παιδιά άρχισαν να τρέφονται σωστά, παρατηρήθηκε πρόοδος. Αλλά χρειάστηκε συνταγή γιατρού για να μπορέσουν τα ιδρύματα να αγοράσουν τις προμήθειες με χρήματα του κράτους. Και αυτό ήταν εφικτό μόνο μετά από λεπτομερείς ιατρικές εξετάσεις πάνω στα παιδιά. Ωστόσο, τα υπεύθυνα νοσοκομεία φέρονται να μην δίνουν καμία σημασία σε αυτά τα παιδιά, καθώς τα θεωρούν «ξεγραμμένα» και χωρίς κανένα μέλλον, λένε οι αρχές. Μεγάλο εμπόδιο αποτελεί επίσης η γραφειοκρατία, που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τα πράγματα, ενώ οι ντόπιοι γιατροί δυστυχώς δεν καταφέρνουν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των αρχών και των κυβερνητικών αξιωματούχων.
«Η βασική παραβίαση του νόμου εντοπίζεται στο ότι αυτά τα παιδιά στερήθηκαν της βασικής διατροφής και αυτό δεν συνέβη μόνο στο Μισκ αλλά και σε άλλα ορφανοτροφεία», λέει η Εισαγγελία. Δύο από τους διευθυντές απολύθηκαν και ένας τρίτος δέχθηκε επίπληξη. «Οι διευθυντές είναι οι υπεύθυνοι για τις προμήθειες στα ορφανοτροφεία. Αν υπήρχαν τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι από εξειδικευμένους γιατρούς, θα είχε διαπιστωθεί η αφύσικη κατάσταση αυτών των παιδιών», προσθέτει.
Άλλος διευθυντής ορφανοτροφείου απέδωσε την εικόνα των παιδιών στα ψυχολογικά προβλήματα που έχουν. «Ο λόγος που δεν βάζουν βάρος δεν είναι λόγω κακής διατροφής αλλά λόγω του ψυχισμού τους. Δεν υπάρχει δυνατότητα προσέγγισης γιατί δεν υπάρχει καθόλου εγκεφαλική λειτουργία. Ακολουθούν εντελώς διαφορετικές διαδικασίες», σχολίασε ο Vyacheslav Klimovich.
Ο παιδίατρος Pavel Burykin σημειώνει πως σε κάθε περίπτωση όλη αυτή η συμπεριφορά και η κατάσταση πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει. «Μπορούμε να βοηθήσουμε οποιοδήποτε παιδί αν ο πρωταρχικός μας στόχος είναι να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής του», τονίζει.
Με πληροφορίες από Guardian/ Φωτογραφίες: Alexander Vasukovich
