Στα τέλη της δεκαετίας του '90 ο κόσμος -και η Ελλάδα- αγαπούσε με πάθος και μανία ένα όνομα. Αρουντάτι Ρόι. Οι περισσότεροι αναγνώστες δεν ήξεραν τότε καν, αν "Ο Θεός των Μικρών Πραγμάτων" ήταν γραμμένος από άντρα ή γυναίκα. Ήταν της μόδας να διαβάζει κάποιος αυτό το πολυβραβευμένο εξωτικό, άγριο μυθιστόρημα και στερεοτυπικά τουλάχιστον θα ήταν πιο ταιριαστό να έχει γραφτεί από έναν Ινδό. Όμως, η Ρόι είναι γυναίκα. Για την ακρίβεια, περίπτωση γυναίκας: ακτιβίστρια, μη διαθέσιμη για mainstream κουβεντολόι, κάπως άγρια, όμορφη, με πολύ έντονο προσωπικό παρελθόν (για τα δεδομένα της χώρας της) και απολύτως μάχιμη. Παρά το γεγονός ότι μετά τον "Θεό των Μικρών Πραγμάτων" -που έγραψε στα 30 της- εξαφανίστηκε από τα λογοτεχνικά πράγματα, η επιστροφή της στη συγγραφή αναμένεται να είναι το πιο γενναίο γεγονός σε μια Ινδία που πνίγεται από τις μισάνθρωπες πολιτικές και τις αντιθέσεις της.
"Το βασίλειο της υπέρτατης ευτυχίας" είναι το βιβλίο που η Ρόι κατάφερε τελικά να ολοκληρώσει εν τω μέσω δικαστικών διαμαχών και σοβαρού ακτιβισμού στην πατρίδα της, μία πατρίδα που δεν λέει να εγκαταλείψει, όπως πριν από αυτήν έκαναν σημαντικοί ομόλογοί της στα γράμματα, μεταξύ των οποίων και ο αιρετικός -και κάποτε αντιπαθής- Σαλμάν Ρουσντί. Κι αν "Ο Θεός των Μικρών Πραγμάτων" ήταν ένα μυθιστόρημα για την οικογένεια στην Ινδία του '60, κι αν περιείχε ψήγματα προσωπικών αναμνήσεων και ορισμένα τραγικά γεγονότα, "Το βασίλειο της υπέρτατης ευτυχίας" φαίνεται ότι είναι η αποκρυστάλλωση των εμπειριών της Ρόι για το τι πραγματικά είναι η Ινδία και για τη θλίψη που αυτό προκαλεί σε επίπεδο έθνους και σε όποιον μπορεί ακόμη να σκεφτεί καθαρά. Το κεντρί του βιβλίου της; Το ίδιο το φύλο, η μανία με το αρσενικό γένος και η αλήθεια ενός ερμαφρόδιτου παιδιού που τρομάζει, πονά και προβοκάρει την Ινδία μέχρι εκεί που δεν παίρνει.
Το βιβλίο ξεκινά τρυφερά και νοσταλγικά για να μετατραπεί σε μία βάρβαρη -για τα δεδομένα της Ινδίας-, τρομακτική αφήγηση μέσα σε λίγες μόνο παραγράφους. Από την εισαγωγή κιόλας, ο αναγνώστης γνωρίζεται με την Jahanara Begum, μία νοικοκυρά του Δελχί, όπως τόσες άλλες, που η δεκαετία του '50 τη βρίσκει ήδη με τρεις κόρες, ενώ εκείνη περιμένει να κρατήσει στην αγκαλιά της έναν πολυπόθητο γιο. Η νύχτα που η μαία τη διαβεβαιώνει ότι το επόμενο παιδί της, αυτό που κυοφορεί, είναι αγόρι, είναι η ευτυχέστερη της ζωής της. Όταν θα κρατήσει στα χέρια της αυτόν τον γιο, όταν θα θαυμάσει με την περηφάνια της μάνας τα δαχτυλάκια, το μικρό ολοκαίνουριο κορμί στην αγκαλιά της, με τρόμο θα διαπιστώσει ότι κάτι πάει στραβά με τα γεννητικά όργανα του μωρού: έφερε στον κόσμο έναν ερμαφρόδιτο.
Για την Αμερική και την πολιτική που ακολουθεί ο Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στους διεμφυλικούς δεν θα υπήρχε καταλληλότερη ώρα για την κυκλοφορία αυτού του μυθιστορήματος με το γαλάζιο εξώφυλλο, μια αναφορά στο σπίτι που κούρνιασε τον αταίριαστο ήρωα της Ρόι.
Στη Jahanara απομένει να ελπίζει ότι το μωρό μεγαλώνοντας θα γίνει κανονικό αγόρι. Ότι το σώμα του θα απορρίψει το γυναικείο γεννητικό όργανο, ότι αυτό θα ατροφήσει κάτω από τη ρώμη του πέους που θα αναπτυχθεί στο σημείο που δεν θα έπρεπε να υπάρχει ίχνος γυναίκας, ίχνος ντροπής και γονικής θλίψης. Όμως, μήνα μετά τον μήνα, χρόνο μετά τον χρόνο, η "γυναίκα" στο σώμα του μονάκριβου της θα παραμένει εκεί, θα μεγαλώνει μαζί του και όσο ο μικρός Aftab, θα μεγαλώνει θα αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά, τη φωνή, τον χαρακτήρα, την ψυχή του. Μάταια, ο πατέρας θα ξενυχτά για να αφηγείται στον μπερδεμένο μικρό ιστορίες γενναίων αντρών που πέθαναν στη μάχη, ιστορίες με τον Τζένγκις Χαν να κατασφάζει ολόκληρους στρατούς για να σώσει την όμορφη γυναίκα του. Ο μικρός θα νιώθει όλο και πιο θλιμμένος, όλο και πιο μόνος, με ολόκληρο το σχολείο εναντίον του, με τα παιδιά να τον πειράζουν, αφανίζοντας και το τελευταίο κύτταρο αυτοπεποίθησης και αυτοσεβασμού του.
Μέχρι τη μέρα που θα γνωρίσει τη γυναίκα που θα τον εξαγνίσει από τη ντροπή. Μία ψηλή, αδύνατη γυναίκα, ντυμένη με υπέροχα φανταχτερά ρούχα, με χείλη έντονα βαμμένα που θα τον οδηγήσει στο σπίτι της, ένα σπίτι με γαλάζια πόρτα, πίσω από την οποία ο μικρός Aftab θα ανακαλύψει κι άλλους όμοιους του: τον Bulbul, τον Razia, τον Heera, τη Baby, τον Nimmo, την Gudiya και τη Mary. Όλοι τους γεννήθηκαν περίπου αγόρια, όλοι τους ένιωθαν και ήθελαν να γίνουν οριστικά και αμετάκλητα γυναίκες. Κάποιοι είχαν ήδη προχωρήσει σε διόρθωση φύλου. Κάποιοι επιβίωναν ως πόρνες. Ο μικρός θα προσχωρήσει πλήρως στην κοινότητα αυτών των ανθρώπων, θα αλλάξει το όνομα του σε Anjum, δεν θα του ξαναμιλήσει ποτέ ο πατέρας του και με τη μητέρα του θα βλέπονται στα κρυφά, στα βιαστικά, σα συνάντηση με ένα φάντασμα που θα ταΐζει και θα περιποιείται στη σκιά.
Για την Αμερική και την πολιτική που ακολουθεί ο Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στους διεμφυλικούς δεν θα υπήρχε καταλληλότερη ώρα για την κυκλοφορία αυτού του μυθιστορήματος με το γαλάζιο εξώφυλλο, μια αναφορά στο σπίτι που κούρνιασε τον αταίριαστο ήρωα της Ρόι. Και για την Ινδία των hijras (σ.σ.: όσοι γεννήθηκαν άντρες, αλλά αισθάνονται και ζουν ως γυναίκες λαμβάνουν αυτόν τον υποτιμητικό χαρακτηρισμό στην Ινδία), επίσης. Η Ρόι διαλέγει να αφηγηθεί απλά, ειλικρινά, ωμά την αλήθεια τους και μαζί με αυτήν να παρουσιάσει ανάγλυφη την πολιτική κατάσταση στη χώρα της, μία χώρα φυλακισμένη στις κάστες, στα έθιμα και τη βαρβαρότητα τους, έθιμα, που όμως αγαπούν τον σκληρό καπιταλισμό στη μηδενιστική εκδοχή του...
Το ανάλαφρο, χαρούμενο, πολύχρωμο σύμπαν των hijras που αγαπούν τη μόδα, τα χρυσά σανδάλια, τα πράσινα χτυπητά καφτάνια και τα τραγούδια του Bollywood διατρέχει μεν το νέο βιβλίο της Ρόι, σκοντάφτει όμως στην ευγενή μεταφορά της "γαλάζιας πόρτας" που είναι ένα σοβαρό υπονοούμενο για τη θλίψη που σκεπάζει τις ζωές τους.
"Ξέρεις μήπως γιατί ο Θεός έφτιαξε τις hijras;", ρωτάει σε κάποιο απόσπασμα η Anjum τη συγκάτοικό της Nimmo και εκείνη της απαντά με απόλυτη σιγουριά: "Ήταν ένα πείραμα. Ο Θεός αποφάσισε να δημιουργήσει κάτι, ένα ζωντανό πλάσμα που θα ήταν ανίκανο για οποιαδήποτε μορφή ευτυχίας. Γι' αυτό έφτιαξε εμάς", της απαντά εκείνη.
Η Ρόι -παρά τα χρόνια της στον ακτιβισμό, τον οποίο έχει πληρώσει ακριβά- εδώ και λίγες μέρες έχει στρέψει και πάλι τα φώτα τόσο στην Ινδία, όσο και στον ρεαλιστικό τρόπο σκέψης και καταγραφής των όσων συμβαίνουν στην Ινδία. "Στο Κασμίρ χύνεται τόσο αίμα όσο χρειάζεται για να γραφτεί καλή λογοτεχνία", είχε σχολιάσει κυνικά, αλλά απολύτως τρυφερά κάποτε. Κι από τον θόρυβο που έχει ήδη ξεσηκώσει το νέο της βιβλίο -το δεύτερο μετά από 20 χρόνια εκκωφαντικής, ωστόσο απολύτως δημιουργικής σιωπής- φαίνεται ότι και πάλι λέει αλήθεια.
* "Το βασίλειο της υπέρτατης ευτυχίας" αναμένεται να κυκλοφορήσει μέσα στο 2018 από τις εκδόσεις "Ψυχογιός" που έχει ήδη αποκτήσει τα δικαιώματα έκδοσης και απ' όπου είχε κυκλοφορήσει και ο "Θεός των μικρών Πραγμάτων".
σχόλια