Ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τζον Μακέιν πέθανε σε ηλικία 81 ετών, αναφέρει ανακοίνωση που δημοσιοποίησε το πολιτικό του γραφείο αργά τη νύχτα.
Ο Μακέιν υποβαλλόταν σε θεραπεία για γλοιοβλάστωμα, μια επιθετική μορφή καρκίνου στον εγκέφαλο, μετά τη διάγνωσή του τον Ιούλιο του 2017, και δεν είχε μεταβεί στο Καπιτώλιο το 2018. Είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στα μέσα Απριλίου για μια λοίμωξη στο έντερο.
Την Παρασκευή, η οικογένεια του Μακέιν ανακοίνωσε ότι ο πολύπειρος πολιτικός, ο οποίος εκπροσώπησε την Αριζόνα στην αμερικανική Γερουσία για 35 χρόνια, αποφάσισε να σταματήσει την θεραπεία στην οποία υποβαλλόταν για το γλοιοβλάστωμα.
Ο Μακέιν, αιχμάλωτος πολέμου, προεδρικός υποψήφιος και ένας από τους πιο επιδραστικούς αμερικανούς πολιτικούς της γενιάς του, παρέμεινε μάχιμος μέχρι το τέλος με συχνές παρεμβάσεις και ασκώντας κριτική στον Ντόναλντ Τραμπ προωθώντας την υπεράσπιση της μεταπολεμικής φιλελεύθερης δημοκρατικής τάξης.
Ο Μακέιν δεν κέρδισε ποτέ το κορυφαίο πολιτικό αξίωμα το οποίο επιθυμούσε σε όλη του την καριέρα. Καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, όμως, μάχονταν για την υπεράσπιση μιας Αμερικής που ήταν ενεργή και αφοσιωμένη στον κόσμο.
Η κόρη του Μέγκαν, είπε ότι το καθήκον της ζωής της θα είναι τώρα «να ανταποκριθεί στο παράδειγμα του, στις προσδοκίες του και στην αγάπη του» «Οι μέρες και τα επόμενα χρόνια δεν θα είναι τα ίδια χωρίς τον μπαμπά μου - αλλά θα είναι καλές μέρες, γεμάτες ζωή και αγάπη, εξαιτίας του παραδείγματος που μας έδωσε όσο έζησε», γράφει σε δήλωσή του στο Twitter.
Ο Μακέιν υποβαλλόταν σε θεραπεία στην Πολιτεία του, την Αριζόνα, όπου πολλοί φίλοι και συνάδελφοί του πήγαιναν για να τον δουν εδώ και μήνες, ουσιαστικά για να τον αποχαιρετίσουν, καθώς οι πάντες είχαν πλέον πλήρη συνείδηση του πόσο κοντά βρισκόταν στο τέλος.
Παρά τη θεραπεία του και την απουσία του από το Καπιτώλιο πλέον από τον Δεκέμβριο, παρέμενε σχετικά ενεργός πολιτικά. Το καλοκαίρι του 2017, αψήφησε τον πρόεδρο Τραμπ —για τους τρόπους και τις ιδέες του οποίου ο Μακέιν ουδέποτε έκρυψε την περιφρόνησή του— και καταψήφισε τη μεταρρύθμιση του Obamacare, του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων και υγείας της προηγούμενης κυβέρνησης.
Ο Μακέιν επέκρινε ανοιχτά τον Τραμπ, χαρακτηρίζοντάς τον «κακά πληροφορημένο» και «παρορμητικό», ενώ στα απομνημονεύματά του, που κυκλοφόρησαν τον Μάιο του 2018, κατήγγειλε και αυτός τη «συμπάθεια» του νεοϋορκέζου μεγιστάνα για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον ρώσο πρόεδρο εναντίον του οποίου ο Μακέιν έδινε μάχες από τη Γερουσία.
Στον Μακέιν άλλωστε είχαν επιβληθεί από τη Ρωσία αντίποινα για τις αμερικανικές κυρώσεις, για την επιβολή των οποίων είχε πρωτοστατήσει, κάτι που ανέφερε συχνά ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής εμφανώς υπερήφανος γι' αυτό.
Ο Τζον Μακέιν, γιος και εγγονός ναυάρχων, ήταν τα χρόνια της νιότης του πιλότος καταδιωκτικού του ναυτικού, και συμμετείχε στον πόλεμο του Βιετνάμ, όπου το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε, ο ίδιος τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε για πέντε χρόνια.
Έλεγε ότι είχε βασανιστεί από τους δεσμώτες του και έγινε κατά τη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας μια από τις φωνές που εναντιώνονταν στα βασανιστήρια, καταγγέλλοντας ιδίως τις πρακτικές της CIA, τις ανακρίσεις με τις «προχωρημένες τεχνικές» κατά τη διάρκεια του λεγόμενου πολέμου κατά της τρομοκρατίας, επί των ημερών του Τζορτζ Ου. Μπους.
Ο Μακέιν καλλιέργησε για χρόνια την εικόνα ενός ανεξάρτητου νου που μίλαγε με ειλικρίνεια και δεν τηρούσε άκριτα την κομματική γραμμή. Αλλά απέτυχε το 2000 να κερδίσει στην εσωκομματική διαδικασία τον Τζορτζ Ου. Μπους και να γίνει ο υποψήφιος του κόμματος στις προεδρικές εκλογές. Το 2008, έλαβε το χρίσμα του κόμματός του, αλλά υπέστη βαριά ήττα από τον Μπαράκ Ομπάμα.
Κατόπιν παρέμεινε στη Γερουσία, δεύτερο σπίτι του για τριάντα πέντε χρόνια.
Γνωστός για τον επεμβατισμό που πρέσβευε στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, καθώς θεωρούσε ότι η Αμερική οφείλει να υπερασπίζεται τις αξίες της και τα συμφέροντά της σε όλο τον κόσμο, ήταν από τους πιο ανυποχώρητους υποστηρικτές του πολέμου στο Ιράκ και επέμενε να τάσσεται υπέρ ενός ισχυρού αμερικανικού στρατιωτικού ρόλου στο εξωτερικό. Οι θέσεις του τον είχαν περιθωριοποιήσει στο ρεπουμπλικανικό κόμμα, στους κόλπους του οποίου σταδιακά επικρατούσαν εκείνοι που δίνουν την προτεραιότητα σε ζητήματα εσωτερικής πολιτικής.
Τη δεκαετία του 2010, αντιμετώπισε με δυσπιστία και κατάπληξη την άνοδο του Tea Party στο κόμμα του, αδυνατώντας να την περιορίσει.
Τασσόταν μονίμως υπέρ της ανόδου του προϋπολογισμού των ένοπλων δυνάμεων, ήταν εξάλλου πρόεδρος της επιτροπής της Γερουσίας για τις ένοπλες δυνάμεις ως τον θάνατό του.
Οι περισσότεροι από τους κοινοβουλευτικούς και πρώην προέδρους των ΗΠΑ έδωσαν στη δημοσιότητα ανακοινώσεις μέσα σε μερικά λεπτά από τη μετάδοση της είδησης για τον θάνατό του, με τον ρεπουμπλικάνο πρώην πρόεδρο Τζορτζ Ου. Μπους να αποτίει φόρο τιμής σε έναν «άνδρα με βαθιές πεποιθήσεις», έναν «πατριώτη ύψιστης τάξεως».
Ο δημοκρατικός πρώην πρόεδρος Μπιλ Κλίντον απέτισε κι αυτός φόρο τιμής στον Μακέιν, υπογραμμίζοντας ότι δεν δίσταζε να αψηφήσει την κομματική γραμμή αν έκρινε πως ήταν για το καλό της χώρας. Ο άλλοτε αντιπρόεδρός του Κλίντον, ο Αλ Γκορ, κινήθηκε στο ίδιο μήκος κύματος: «Πάντοτε θαύμαζα και σεβόμουν τον Τζον», διότι πάντοτε εργαζόταν για «να βρεθεί πεδίο συνεννόησης, όσο δύσκολο κι αν ήταν», ανέφερε.
Για τον ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκρέιαμ, «η Αμερική και η Ελευθερία έχασαν έναν από τους μεγαλύτερους υπερασπιστές τους».
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα εξέφρασε τα «πιο βαθιά συλλυπητήρια» του ιδίου και της συζύγου του Μισέλ Ομπάμα στην οικογένεια του Τζον Μακέιν, του αμερικανού γερουσιαστή και αντιπάλου του στις προεδρικές εκλογές του 2008.
Σύμφωνα με τον Ομπάμα, ο ίδιος και ο Μακέιν μοιράζονταν την πεποίθηση ότι οι ΗΠΑ είναι «μια χώρα όπου τα πάντα είναι δυνατά — κι ότι η ιδιότητα του πολίτη είναι πατριωτικό μας καθήκον, για να εξασφαλίσουμε ότι αυτό θα παραμείνει έτσι για πάντα».
Ο Ομπάμα τόνισε ότι με τον Μακέιν «ανήκαμε σε διαφορετικές γενεές, προερχόμαστε από τελείως διαφορετικά υπόβαθρα, κι αναμετρηθήκαμε στο υψηλότερο επίπεδο της πολιτικής», αλλά «μοιραζόμασταν, παρ' όλες τις διαφορές μας, την πίστη σε κάτι υψηλότερο: τα ιδεώδη για τα οποία γενεές Αμερικανών και μεταναστών έδωσαν αγώνες, έδωσαν μάχες, θυσιάστηκαν».
«Ελάχιστοι ανάμεσά μας δοκιμάστηκαν με τον τρόπο που είχε δοκιμαστεί κάποτε ο Τζον, ή χρειάστηκε να δείξουν το θάρρος που έδειξε εκείνος. Αλλά όλοι μας (...) θα θέλαμε να βρίσκουμε το θάρρος να βάζουμε το ευρύτερο καλό πάνω από το δικό μας», συμπλήρωσε ο Ομπάμα.
Ο Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του Μακέιν. «Τα πιο βαθιά μου συλλυπητήρια και τον σεβασμό μου στην οικογένεια του γερουσιαστή Τζον Μακέιν. Οι καρδιές μας και οι προσευχές μας είναι μαζί σας!», έγραψε ο Τραμπ στον λογαριασμό του στο Twitter.
Η σχέση ανάμεσα στον Τραμπ και τον Μακέιν ήταν εξαιρετικά τεταμένη τα τελευταία χρόνια, με τους δύο ρεπουμπλικάνους πολιτικούς να συγκρούονται όλο και πιο συχνά δημόσια και να εκφράζονται ο ένας για τον άλλο με περιφρόνηση. Μια από τις τελευταίες επιθυμίες του Μακέιν έδειχνε ξεκάθαρα τις διαθέσεις του: ζήτησε ο ένοικος του Λευκού Οίκου να μην παρευρεθεί στην κηδεία του.
Πέντε ημερομηνίες σταθμοί στη ζωή του Τζον Μακέιν
Ο Τζον Μακέιν, βρισκόταν για 35 χρόνια και πλέον στο πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ, έπειτα από τη σταδιοδρομία του στον στρατό που τερματίστηκε με την αιχμαλωσία του στον πόλεμο του Βιετνάμ.
29η Αυγούστου 1936
Ο Τζον Σίντνι Μακέιν ο τρίτος γεννιέται στην περιοχή της Διώρυγας του Παναμά. Ο πατέρας του υπηρετούσε ως αξιωματικός σε υποβρύχιο, ο παππούς του ήταν ναύαρχος: φυσιολογικά κατευθύνθηκε προς μια σταδιοδρομία στις ένοπλες δυνάμεις. Έγινε πιλότος καταδιωκτικού του Πολεμικού Ναυτικού, μετά την εκπαίδευσή του στη Ναυτική Ακαδημία της Αννάπολις.
26η Οκτωβρίου 1967
Το καταδιωκτικό που χειρίζεται ο Τζον Μακέιν πλήττεται από πύραυλο επιφανείας-αέρος πάνω από το Ανόι. Ο πιλότος κάνει χρήση του εκτινασσόμενου καθίσματός του. Αιχμαλωτίζεται. Τα κατάγματα στα δυο του χέρια και στο πόδι θεραπεύονται άσχημα ή καθόλου ελλείψει φροντίδας και ο αμερικανός αιχμάλωτος πολέμου υφίσταται ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια κατά τη διάρκεια της κράτησής του, όπως θα αφηγηθεί χρόνια αργότερα. Απελευθερώνεται τη 15η Μαρτίου 1973, μετά το τέλος της αμερικανικής πολεμικής εμπλοκής στο Βιετνάμ.
2α Νοεμβρίου 1982
Αφού εγκαταλείπει το Πολεμικό Ναυτικό, ο Τζον Μακέιν, που παίρνει διαζύγιο και ξαναπαντρεύεται, εκλέγεται στη Βουλή των Αντιπροσώπων, εκπροσωπώντας την Πολιτεία της Αριζόνας. Τέσσερα χρόνια αργότερα, εκλέγεται στη Γερουσία. Θα επανεκλεγεί γερουσιαστής πέντε φορές. Η ισχύς της πιο πρόσφατης εντολής του εξέπνεε το 2022.
4η Σεπτεμβρίου 2008
Μετά την ήττα του στην εσωκομματική διαδικασία το 2000 με αντίπαλο τον Τζορτζ Ουόκερ Μπους, ο Τζον Μακέιν θριαμβεύει και γίνεται ο υποψήφιος των ρεπουμπλικάνων για τον Λευκό Οίκο. Ο βετεράνος πολιτικός θα αντιμετωπίσει έναν ανερχόμενο αστέρα των Δημοκρατικών, τον Μπαράκ Ομπάμα. Επιλέγει μια κυβερνήτρια Πολιτείας, τη Σάρα Πέιλιν, άσημη σε εθνικό επίπεδο, ως υποψήφια αντιπρόεδρό του. Το ρεπουμπλικανικό ψηφοδέλτιο υφίσταται βαριά ήττα τον Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς.
28η Ιουλίου 2017
Περί τη 01:30 το πρωί, ο Τζον Μακέιν, ο οποίος έχει πλέον διαγνωστεί πως έχει όγκο στον εγκέφαλο, μπαίνει στο ημικύκλιο της Γερουσίας και ψηφίζει, στρέφοντας τον αντίχειρά του προς τα κάτω, εναντίον της κατάργησης του Obamacare, νόμου-πλαισίου της κυβέρνησης Ομπάμα για το σύστημα υγείας και κοινωνικών ασφαλίσεων των ΗΠΑ, τορπιλίζοντας την εκπλήρωση μιας εμβληματικής προεκλογικής υπόσχεσης του Ντόναλντ Τραμπ. Ο αμερικανός πρόεδρος είναι έξαλλος.
