Η μοίρα του αντιαμερικανισμού

Η μοίρα του αντιαμερικανισμού Facebook Twitter
2

Όλοι όσοι διασχίσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες –και δεν γεννηθήκαμε χθες, όπως λένε– γνωρίσαμε τον αντιαμερικανισμό ως κυρίαρχη στάση στην Αριστερά και στην Κεντροαριστερά. Μετά όμως την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία και τις επεμβάσεις στη Μέση Ανατολή, ο αντιαμερικανισμός επεκτάθηκε και σε κόσμο της Δεξιάς. Δεν ήταν ακριβώς ο ίδιος, ούτε προερχόταν από παρόμοιες αναλύσεις ο αριστερός και ο δεξιός αντιαμερικανισμός. Παρ' όλα αυτά, έφτιαξε αντανακλαστικά αποδοκιμασίας, ήθος καχυποψίας και ηχηρή εναντίωση. Ανακατεύοντας τις τραυματικές ιστορικές εμπειρίες της χώρας με μια ηθική της αντίστασης στον Ισχυρό, ο αντιαμερικανισμός διαπότισε την κοινωνία και ένα μεγάλο μέρος των ελίτ.


Με τον καιρό, όμως, ο αντιαμερικανισμός εξασθένισε. Περιορίστηκε στους χώρους της ιδεολογικής αδιαλλαξίας, ενώ στο μεγάλο κοινό έμεινε απλώς μια ευρύχωρη ρητορική της συνωμοσίας, έντονα επηρεασμένη από το σινεμά των σπέσιαλ εφέ και κάποιες ιστοσελίδες αφιερωμένες στην «ανατροπή των επίσημων ψεμάτων».

Πέρα, λοιπόν, από την πολιτική αποτίμηση του ταξιδιού του Έλληνα πρωθυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες και τα σχόλια για την αμήχανη εικόνα του απέναντι στον Κλίντον, θα άξιζε να ξανασκεφτούμε την πορεία του αντιαμερικανισμού.


Το πέρασμα από την εποχή Μπους στον Ομπάμα και στη Μισέλ, οι διεθνείς ήττες της υπερδύναμης και η τρομακτική παρουσία του τζιχαντισμού, όλα αυτά στέρησαν από τον αντιαμερικανισμό τη μαχητικότητά του.


Και έπειτα ήλθαν η κρίση και τα «γερμανικά» Μνημόνια. Στην εκλαϊκευμένη εκδοχή του, το νέο εθνικό συναίσθημα ανακάλυπτε μια Αμερική περισσότερο λογική και καλή, μια Αμερική που μπορεί να «κόβει χρήμα». Η Γερμανία της καταθλιπτικής λιτότητας είχε απέναντί της διάφορους Αμερικανούς πολιτικούς και δημόσιους διανοούμενους που πίεζαν για χαλάρωση, ανάπτυξη, δουλειές.


Ήταν αυτή η Αμερική που θα μπορούσε να βρισκόταν πιο κοντά σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς: η Αμερική, όπως την κατασκεύαζε η γραφίδα οικονομολόγων σαν τον Γιάνη Βαρουφάκη, πιο νεοκεϋνσιανή και λιγότερο νεοφιλελεύθερη, περισσότερο ευέλικτη και λιγότερο δογματική από Γερμανούς, Ολλανδούς και άλλους κατηχητές της λιτότητας...

Φυσικά και αυτή η νέα εικόνα διαθέτει τα ελαττώματα των παλιότερων, αρνητικών στερεοτύπων. Είναι περισσότερο τόπος επιθυμίας παρά καρπός μιας μελετημένης στάσης. Αλλά είναι μια τέτοια θετική προδιάθεση που κυριάρχησε αυτές τις μέρες στη Νέα Υόρκη. Η τρίλεπτη συνάντηση στα όρθια με τον Ομπάμα και, βέβαια, το πολυσυζητημένο τετ α τετ με τον Κλίντον δείχνουν ότι η Ιστορία κινείται και οι μεταστροφές της είναι εντυπωσιακές.


Με μια λέξη: ο αντιαμερικανισμός ως θερμός πολιτικός και συναισθηματικός τόπος έχει σχεδόν αποσυντεθεί. Ακόμα και στο ΚΚΕ αναφέρονται περισσότερο σε διεθνή καπιταλιστικά κέντρα και δεν απομονώνουν πια την Αμερική ως αυτοκρατορία του κακού.
Παρά το κάψιμο σημαιών στις διαδηλώσεις, ο μεγάλος εχθρός πέταξε από την αστερόεσσα των ΗΠΑ στα άστρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.


Και μοιάζει απέραντα μακρινή η εποχή όπου ο αντιαμερικανισμός υπαγόρευε πολιτική για τα προσωπικά γούστα, τα μουσικά ακούσματα ή το φαγητό. Εκείνος, άλλωστε, ο αντιαμερικανισμός του «τρόπου ζωής» έχασε κάθε αξιοπιστία όταν η ελληνική κοινωνία μεταμορφώθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες σε μία από τις πιο καταναλωτικές και «αμερικανικές» κοινωνίες της Ευρώπης.


Πέρα, λοιπόν, από την πολιτική αποτίμηση του ταξιδιού του Έλληνα πρωθυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες και τα σχόλια για την αμήχανη εικόνα του απέναντι στον Κλίντον, θα άξιζε να ξανασκεφτούμε την πορεία του αντιαμερικανισμού. Το πώς λειτούργησε συχνά ως ρηχό υποκατάστατο μιας ριζοσπαστικής κριτικής, για να γίνει κουραστικό στερεότυπο ηθικής καταγγελίας σε όλα τα παγκόσμια δεινά.


Μέχρι που ήλθε η απογύμνωση και το μαράζι της οικονομικής χρεοκοπίας. Με ένα διεθνές περιβάλλον χαοτικό και δυσερμήνευτο, όπου το μίσος για τη Δύση και την Αμερική γίνεται σημαία των ολοκληρωτικών πολιτικοθρησκευτικών κινημάτων.
Ήδη αραιωμένος μέσα στον χρόνο, ο ελληνικός αντιαμερικανισμός δεν θα μπορούσε να συνεχίσει όπως παλιά. Θα τον συναντούμε ακμαίο μόνο στους χώρους της ριζοσπαστικής άρνησης, όπου, ως συνήθως, το Δόγμα αλλάζει ελάχιστα και η αλλαγή στάσης αποκηρύσσεται ως προδοσία.

2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

2 σχόλια
Στα πλαίσια του _υπαρκτού_ αντιαμερικανισμού καλό θα ήταν να αναφέρουμε και τον κύριο Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος εκτός από φυτευτός διάδοχος της χούντας και θεμελιωτής του πελατειακού κράτους υπήρξε και αρκετά ανίκανος και κοντόφθαλμος ώστε να βγάλει την Ελλάδα από το ΝΑΤΟ και ένα μήνα μετά να παρακαλάει για την επανένταξη η οποία έγινε 5-6 χρόνια μετά, το 1980. Μάλλον οι μοναχικοί περίπατοι στον Σηκουάνα, όπως αναφέρει και το επίσημο βιογραφικό του τον έκαναν να κάνει πράξη τις προγραμματικές δηλώσεις της "Αριστεράς".
Όαση λογικής αυτό το άρθρο.Το να απαιτείς να σε σέβεται κάποιος πρέπει να κατορθώσεις πρώτα να σέβεσαι τον ίδιο σου τον εαυτό. Διαφορετικά το καλύτερο που μπορείς να περιμένεις είναι ο οίκτος και η λύπηση από τον άλλον. Αντί να διαλέγουμε τα χειρότερα από την Αμερικανική κοινωνία, να τα ζευγαρώνουμε με τα χειρότερα της Ελληνικής, με αποτέλεσμα να βγαίνει τέρας το παιδί, δεν είναι καλύτερα να κάνουμε σοφότερες επιλογές στην ζωή σαν Έλληνες; Να διαλέγουμε και να υιοθετούμε τα καλύτερα που έχει να προσφέρει μια άλλη κοινωνία με τα καλύτερα που ήδη προσφέρει η δική μας.