Από τη μία άκρη της Λατινικής Αμερικής ως την άλλη, δεν υπάρχει άλλο κτήριο και δη εμπορικό κέντρο σαν το Helikoide, το εμπορικό κέντρο των 300 καταστημάτων που κάποτε υπήρξε αληθινό κόσμημα για τη χώρα, ένα αρχιτεκτονικό όνειρο που έμελλε να καταλήξει σε σύγχρονο εφιάλτη της καθημερινότητας της Βενεζουέλας.
Ποιος να φανταζόταν τις ημέρες της ακμής, ότι αυτό το κτήριο θα έφτανε στιγμή που θα γινόταν τόπος βασανιστηρίων των αντιφρονούντων και εντός του θα πέθαιναν όσοι τολμούσαν να αντισταθούν στους υπαίτιους της κρίσης, αλλά και παραβατικοί, δολοφόνοι και κάθε στοιχείο του υποκόσμου που οδηγούνταν εκεί;
Το Ελικόιδε -όπως προφέρεται στη Βενεζουέλα το κτήριο- όταν σχεδιάστηκε, έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ορατό από κάθε σημείο του Καράκας. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο ήθελε το κτήριο να μοιάζει με διαστημικό σκάφος και να αποτελέσει το πρώτο εμπορικό κέντρο στον κόσμο που είχε εσωτερικούς δρόμους και κυκλοφοριακή διαρρύθμιση.
Η ανοικοδόμηση του ξεκίνησε φιλόδοξα το 1956 σε σχέδια του αρχιτέκτονα, Romero Gutierrez, ο οποίος δήλωνε ότι θέλει να φτιάξει κάτι σαν ένα λειτουργικό Πύργο της Βαβέλ και με έμπνευση από σχετικούς πίνακες και παραστάσεις, αλλά και απ΄όσα είχε δει σε ένα πλανητάριο.
Δυστυχώς, λίγα χρόνια αργότερα τα φιλόδοξα σχέδια θα εγκαταλειφθούν μαζί με το κτήριο, αφού στη Βενεζουέλα είχαν αρχίσει τα πρώτα προβλήματα στη χρηματοδότηση. Τις επόμενες δεκαετίες το Ελικόιδε θα μετατρεπόταν σε φυλακή και μάλιστα προηγμένη: υπήρχε ειδικός θάλαμος εξειδικευμένων βασανιστηρίων για τους πολιτικούς κρατουμένους της χώρας...
Η κουβέντα για τη σωστή αξιοποίηση και εκμετάλλευση του κτηρίου επανερχόταν από χρόνο σε χρόνο, ωστόσο το έργο εγκαταλείφθηκε οριστικά το 1958, μετά την κατάρρευση της δικτατορίας του Περέζ Χιμένεζ. Το κτήριο έμεινε να χάσκει αναξιοποίητο και ήδη με βεβαρυμένο παρελθόν, οδηγώντας σε μακρά διαδικασία πτώχευσης τους επενδυτές του.
Το 1975 πέρασε στην ιδιοκτησία της κυβέρνησης, ακόμα άδειο, αν και υπήρχαν προτάσεις για να μετατραπεί σε περιβαλλοντικό κέντρο ή μουσείο. Από το 1979 έως το 1982, χρησιμοποιήθηκε ως προσωρινό καταφύγιο για περίπου 500 οικογένειες και θύματα πλημμυρών. Το 1984, άλλαξε και πάλι χρήση, καθώς εκεί εγκαταστάθηκε η εθνική υπηρεσία πληροφοριών και το μετέτρεψε σε φυλακή για πολιτικούς κρατούμενους.
Σήμερα, το Ελικόιδε, είναι η ντροπή της Βενεζουέλας. Τόπος βασανιστηρίων, βιασμών και θανάτων πολιτικών κρατουμένων, ακτιβιστών ή απλώς ποινικών. Ο Rosmit Mantillla, πρώην φυλακισμένος εκεί δίνει μία συγκλονιστική μαρτυρία. «Έμεινα στις φυλακές εκεί δύο χρόνια, έξι μήνες και οκτώ μέρες. Μπορείς να πεις ότι είναι το μεγαλύτερο κέντρο βασανιστηρίων του κόσμου. Έπεφτα για ύπνο και κάθε βράδυ ξυπνούσα σε κάποιον που είχε βασανιστεί ή βιαστεί μέχρι θανάτου, γνωρίζοντας ότι μπορεί να είμαι ο επόμενος...», λέει.
Όσο η κρίση στη Βενεζουέλα βάθαινε μέρα με τη μέρα, τόσο περισσότεροι κρατούμενοι μεταφέρονταν εκεί, γνωρίζοντας πολύ καλά, ότι είναι πιθανόν να πεθάνουν εκεί. Στα χρόνια του Μαδούρο, συνήθως επρόκειτο κυρίως για ακτιβιστές, ομοφυλόφιλους και αντιφρονούντες.
Όπως αποκαλύπτει ένας πρώην φύλακας του "σωφρονιστικού καταστήματος" υπήρξε περίοδος που όποιος βρισκόταν στον δρόμο, συλλαμβανόταν. «Αυτή ήταν η οδηγία», λέει, «αν εντοπίζονταν ομάδες άνω των 4 ανθρώπων, συλλαμβάνονταν και οδηγούνταν εκεί».
Το Sebin έγινε πια κομμάτι του σχεδιασμού εκφοβισμού και απόσπασης πληροφοριών για λογαριασμό της κυβέρνησης. Αν μπορούσαν να στριμώξουν 100 ανθρώπους μέσα σ' ένα μικρό κελί για μέρες, μόνο και μόνο για να τους φτάσουν στα όρια τους, φυσικά και θα το έκαναν, αποκαλύπτει ένας άλλος φύλακας, ανώνυμα πάντα και λόγω του φόβου του για αντίποινα στην οικογένειά του από την κυβέρνηση Μαδούρο.
Οι φυλακισμένοι εδώ και καιρό έχουν βγάλει ονόματα στα κελιά: «Μικρή Τίγρης», «Μικρή Κόλαση», αλλά το χειρότερο απ' όλα είναι το «Γκουαντάναμο». Όπως αποκαλύπτει ο Mantilla εκεί, προκειμένου να «σπάσει» κάποιος, μπορούσαν να τον αφήσουν χωρίς νερό, χωρίς φαγητό, χωρίς τουαλέτα και μπάνιο για εβδομάδες, μπορεί και μήνες.
«Σκεφτείτε έναν άνθρωπο για 15 μέρες, όχι παραπάνω, σε ένα μικρό κελί, όπου ουρεί σε πλαστικά μπουκάλια, αφοδεύει σε σακούλες και κοιμάται για μέρες, μπορεί και μήνες, δίπλα σ' αυτά, χωρίς μπάνιο, χωρίς νερό, με λίγο μόνο φαγητό δίπλα σ' όλες αυτές τις ακαθαρσίες. Μιλάμε για υγειονομική βόμβα, μία πραγματική κόλαση, στην οποία ξέρεις ότι μπορεί και να μην αντέξεις, αν δεν σε βγάλουν από εκεί εγκαίρως...».
Αυτή ήταν μία από τις μεθόδους απόσπασης πληροφοριών. Η άλλη ήταν της ασφυξίας με μία πλαστική σακούλα. Κάποτε οι βασανισμοί και η σωματική κακοποίηση ήταν τέτοιας έντασης που οι ανακρινόμενοι είτε πέθαιναν κατά τη διάρκεια της ανάκρισης είτε έλεγαν ψέματα, προκειμένου να λυτρωθούν από τα βασανιστήρια.
Τώρα, οι πρώην κρατούμενοι που αποφυλακίστηκαν και τα ΜΜΕ, προσπαθούν να στρέψουν το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας και των οργανώσεων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σ' αυτό που συμβαίνει στο Ελικόιδε, στη Βενεζουέλα της πιο βαθιάς κρίσης των τελευταίων 50 χρόνων στη χώρα...
σχόλια