Ο μεγάλος γλύπτης του 20ου αιώνα, ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι, όταν ρωτήθηκε ποιο από τα έργα του θα έσωζε σε περίπτωση πυρκαγιάς, απάντησε ότι θα έσωζε τη γάτα του. Η ζωή μιας γάτας είναι πιο σημαντική από την τέχνη. Λεχθέντος αυτού, ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να συγχυστεί για τα παρακάτω.
Η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή έχει προσφέρει αμοιβή μεταξύ 100.000€ και 1.000.000€ για την καταγγελία και την υπόδειξη υπευθύνων εμπρησμού. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της ζημιάς που προκλήθηκε από την πυρκαγιά αξιολογείται και το ποσόν της αμοιβής.
Χθες, Τετάρτη 29 Αυγούστου, μαζί με δυο φίλους περιδιαβαίναμε τους πρόποδες του καμένου Κρόνιου, του εμβληματικού, κωνικού, ιερού λόφου που δεσπόζει πάνω από τα αρχαία ευρήματα στην Ολυμπία, την κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων.
Το περιοδικό LIFO μού ζήτησε να περιδιαβώ το λόφο αυτόν σήμερα και να γράψω για τους αναγνώστες του πέντε λόγια, περιγράφοντας την αντίδρασή μου στο θέαμα που αντίκρισα.
Έβγαλα και φωτογραφίες. Την ώρα που έβγαζα τη διπλανή φωτογραφία, η οποία μου φάνηκεειρωνικά σχετική με το θέμα μας, δυο άνδρες που στέκονταν δίπλα σε σταματημένο πυροσβεστικό όχημα φωτογράφιζαν τις πινακίδες του τζιπ στο οποίο επιβαίναμε εμείς! Η δημοσιογράφος, ναι μεν δεν παρεμποδίζεται από το να φωτογραφίζει την αποκαλυπτική για την επίρριψη ευθυνών πινακίδα -με φόντο το Κρόνιον με τα υπεραιωνόβια, φρεσκοκαμένα δέντρα-, αλλά φακελώνεται επιτόπου, έτσι για να είμαστε καλυμμένοι.
Η τεράστια ταμπέλα καυχάται: Έργο του 2004, προϋπολογισμός 2.071.382,33€. Έργο ούτε τριών ετών. Σίγουρα, οι παραλήπτες του ανωτέρω ποσού έδωσαν εγγύηση για τη λειτουργία και τη συντήρηση του έργου τους για περισσότερα από τρία χρόνια.
Προτείνω, κατά συνέπεια, στον πρωθυπουργό της χώρας να ζητήσει να επιστραφούν τα λεφτάόλων μας από τους αναγραφόμενους στην ταμπέλα φορείς, γιατί το έργο πυρόσβεσης και πυροπροστασίας του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας δεν πέτυχε. Αντίθετα,απέτυχε παταγωδώς και ρεζιλευτήκαμε άλλη μια φορά παγκοσμίως ως ανίκανοι να διατηρήσουμε ανέπαφη την πολιτιστική μας κληρονομιά και ως άθλιοι φύλακες του ελληνικού πολιτισμού, στον οποίο νιώθουν ότι μετέχουν όλοι οι πολίτες του πλανήτη.
Ας πάρουμε πίσω πρώτα τα δύο εκατομμύρια ευρώ που μας χρωστάνε οι αναγραφόμενοι επαγγελματίες της πινακίδας, και κατόπιν μοιράζουμε τις απαράδεκτα παχυλές αμοιβές στους καταδότες των υπόλοιπων εμπρησμών. Πόσο εκτιμάται άραγε το γόητρο και η αξιοπρέπεια της χώρας μας στο χρηματιστήριο της διεθνούς αρένας;
Η λύση του υπουργού Πολιτισμού να αγοράσει με τα λεφτά μας και να ξαναφυτέψει το Κρόνιο με «μεγάλα δέντρα» είναι δυσεφάρμοστη λύση επιφανειακού καλλωπισμού. Το υπουργείο θέλει να εξασφαλίσει το ντεκόρ για την τελετή της φλόγας του επερχόμενου Μαΐου, λες και θα προλάβει εκ των υστέρων το γενικότερο ρεζιλίκι και την υπονόμευση της εθνικής μας αξιοπρέπειας.
Ο ιερός λόφος, το Κρόνιο, έχει πάθει γεωλογικές ζημιές σαν αποτέλεσμα της πυρκαγιάς της περασμένης Κυριακής. Μέχρι τώρα, τα μεγάλα δέντρα και το ριζικό τους σύστημα ήταν γαντζωμένα καλά στον απότομο κώνο που είναι ο λόφος αυτός. Με την απανθράκωση των δέντρων θα υποφέρουν και οι ρίζες τους, όσο καλά και αν διατηρηθούν για τη μελλοντική αποφυγή απόλυτων κατολισθήσεων. Οι ειδικοί μάς προειδοποιούν ότι πρόκειται για μια περιοχή πολύ ευαίσθητη τεχνικογεωλογικά (βλέπε: Ελευθεροτυπία 30 Αυγούστου 2007). Άσε και τον μεγάλο κίνδυνο υπερχείλισης των ποταμών της κοιλάδας. Αλλά αυτός είναι άλλος κίνδυνος, καινούργιος, που διατρέχει ο χώρος λόγω της αλλαγής του κλίματος του πλανήτη.
Η εμφύτευση μεγάλων δέντρων σε αυτό το τόσο προβληματικό πλέον έδαφος είναι αμφίβολη. Θα χρειαστεί μέγιστη προετοιμασία και πολυδάπανη μαεστρία στο ξαναφύτεμα του λόφου, έτσι ώστε να μην προκληθούν κατολισθήσεις. Τώρα, τρέχουμε να κρύψουμε το φαλακρό βουνό, που μόλις πριν από λίγες μέρες ήταν ο επιβλητικός λόφος που έδινε στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας τη μοναδική της ατμόσφαιρα γαλήνης και ηρεμίας.
ΤοΓερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, μετά τις ανασκαφές της αρχαίας Ολυμπίας μεταξύ 1870 και 1880, φύτεψε το χώρο με πεύκα. Κατ' εξαίρεση, το Κρόνιο δεν χρειάστηκε τότε να φυτευτεί γιατί ήταν ήδη κατάφυτο με τα παμπάλαια πανύψηλα δέντρα που κάηκαν την Κυριακή.
Αντί το υπουργείο Πολιτισμού να τρέχει πανικόβλητο να κάνει επεμβάσεις «λίφτινγκ» στον ιερό λόφο πλουτίζοντας τα φυτώρια που θα του πουλήσουν «μεγάλα δέντρα» (οι τιμές τους φτάνουν έως και χιλιάδες ευρώ ανά δέντρο), η επιβίωση των οποίων απαιτεί φροντίδα εντατικής θεραπείας προκειμένου να «πιάσουν» στο προβληματικό υπόστρωμα του λόφου, καλύτερα θα έκανε να στραφεί προς τους αληθινά υπεύθυνους φορείς, που όχι μόνο δεν χρειάζεται να είσαι ντετέκτιβ για να τους ανακαλύψεις, αλλά και αναγράφονται στις αναρτημένες και ελαφρά σκουριασμένες πινακίδες του καμένου εθνικού μας δρυμού.
Προτείνω στους υπεύθυνους του υπουργείου, αντί να φωτογραφίζουν τις πινακίδες του τζιπ του φίλου μου, του Τάκη, που - «για την Ελλάδα ρε γαμώτο!»- δέχτηκε να με οδηγήσει αυγουστιάτικα, αυθημερόν, μέχρι το καμένο Κρόνιο και πίσω, για να μας φακελώνουν ως υπόπτους γιατί φωτογραφίζαμε τα χάλια τους, να κοιτάξουν καλύτερα να ζητήσουν τις ευθύνες για το φιάσκο αυτό από τους αληθινούς υπευθύνους. Ένας καθρέφτης θα τους ήταν πολύ χρήσιμος. Φωτογραφίζουν εμάς τους δημοσιογράφους.
Ήρθανε, μ' άλλα λόγια, τα άγρια να διώξουν τα ήμερα.
Υστερόγραφο (Για τους φίλους του Πραξιτέλη)
Φέτος έγιναν δύο μεγάλες εκθέσεις στο Λούβρο και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, που διαρκούν ακόμα, αφιερωμένες στον μεγάλο Αθηναίο γλύπτη της αρχαιότητας, τον Πραξιτέλη.
Οι εκθέσεις αυτές αποτελούνταν μοιραία κυρίως από Ρωμαϊκά αντίγραφα. Ο χάλκινος «νέος του Μαραθώνα» στην Αθήνα είναι της εποχής του Πραξιτέλη. Αυτό προέκυψε διότι κανένα από τα φημισμένα έργα του μεγάλου γλύπτη του 4ου αιώνα π.Χ. δεν επιβίωσε, με μία εξαίρεση: τον περίφημο Ερμή του Πραξιτέλη από παριανό μάρμαρο, που βρίσκεται στο μουσείο της Ολυμπίας. Ένα μικρό τμήμα του αγάλματος, μέρος των ποδιών του, είναι μεταγενέστερη προσθήκη.
Εδώ είχαμε την τύχη να τον ξαναδούμε εκτεθειμένο στην υπέροχη δική του αίθουσα αλλά «βουλωμένη» οπτικά στην είσοδό της από μεγάλη φωτοτυπία του χαμένου αγάλματος του Δία, σε σύγχρονο σχέδιο. Το άγαλμα αυτό ήταν το περίφημο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, έργο του Φειδία.
Γιατί, αγαπητοί διευθυντές, του αρχαιολογικού Μουσείου της Ολυμπίας, δεν αφήνετε να φανεί και από μεγάλη απόσταση το μοναδικό επιζόν έργο του Πραξιτέλη από μάρμαρο, τμήμα του οποίου πιθανώς να λάξεψε ο ίδιος; Υπάρχουν άνθρωποι που δεν το είδαν στο Μουσείο, γιατί είναι τόσο καλά κρυμμένο. Όλοι μας το προσπεράσαμε χωρίς να αντιληφθούμε πού κρυβόταν η υπέροχη αίθουσά του. Λίγη σκηνογραφία στην παρουσίαση του θαυμάσιου Ερμή είναι απαραίτητη.
σχόλια