Kλασικές ιστορίες
• Αρχές
Νοέμβρη και ήδη πέντε έργα του κλασικού
ρεπερτορίου παρουσιάζονται στις
αθηναϊκές σκηνές (σε επανάληψη το Ταξίδι
μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα στο
Απλό, ο Τζον Γαβριήλ Μπόργκμαν στο Άλμα,
το Mademoiselle Julie στο Άττις, σε καινούργιες
παραστάσεις οι Αλλοπαρμένοι στο Αγγέλων
Βήμα, η Κληρονομιά στο Studio Μαυρομιχάλη, ο Έμπορος της Βενετίας στο Αλκυονίς και
η Γέρμα στο Θέατρο κάτω από τη Γέφυρα).
Χθες ξεκίνησε η σαιξπηρική Στρίγκλα
που έγινε αρνάκι του Εθνικού στο Ρεξ
και σύντομα θα ξεκινήσουν δύο ακόμη
έργα που έχουν αναμετρηθεί επαρκώς με
το χρόνο, ώστε να εντάσσονται στην
κατηγορία των «κλασικών»: το Ταξίδι της
Γηραιάς Κυρίας στο Θέατρο της οδού
Κεφαλληνίας και το Ένας ήρωας - Το καμάρι
της Δύσης στο θέατρο Μεταξουργείο. Και
πάλι λίγα είναι, σε σχέση με το συνολικό
αριθμό παραγωγών που θα παρουσιαστούν
στα αθηναϊκά θέατρα την τρέχουσα
χειμερινή περίοδο. Ευτυχώς, το Εθνικό
περιλαμβάνει στο πρόγραμμά του τοΞύπνημα της άνοιξης του Βέντεκιντ, τοΗμερολόγιο ενός απατεώνα του Οστρόφσκι,
τον Κλήρο του μεσημεριού του Κλοντέλ,
τον Φάουστ του Γκαίτε και τον Φορτουνάτοτου Φόσκωλου, αυξάνοντας το ειδικό βάρος
του κλασικού ρεπερτορίου στο πολυάριθμο
σύνολο των έργων που θα ανεβούν.
Οι σύγχρονοι «κλασικοί»
• Μικρότερη είναι φέτος και η προτίμηση σε έργα νεότερων και σύγχρονων ξένων συγγραφέων. Τα περισσότερα, μάλιστα, έχουν δοκιμαστεί ξανά κατά το πρόσφατο παρελθόν: η Προδοσίατου Πίντερ στο θέατρο Τόπος Αλλού, τοDecadence του Μπέρκοφ στο θέατρο Ράγες, τοΡίττερ, Ντένε, Φος του Μπέρνχαρντ στο «Δημήτρης Ποταμίτης», το Πιο Κοντά τουΜάρμπερ στο Αθηνών, το Τέσσερις Εικόνες Αγάπης του Μπέρφους στο Bios, το Ολοένα και λιγότερες καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης του Κριμπ στο Studio Μαυρομιχάλη. Ως εκ τούτου είναι φυσικό να προσελκύουν το ενδιαφέρον δύο καινούργια έργα, τελευταία δείγματα δουλειάς δύο σημαντικών συγγραφέων: το Ο πρόεδρος, δύο γαλοπούλες και εκλογές το Νοέμβριοτου Ντέιβιντ Μάμετ και το Rock 'n' Roll τουΤομ Στόπαρντ. Με διαφορετικό τρόπο και ύφος, και τα δύο διατρέχει έντονος πολιτικός προβληματισμός. Το πρώτο, που παρουσιάζεται στο θέατρο Εμπορικόν από τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, είναι μια καυστική κωμωδία με πρωταγωνιστή τον ανόητο Πρόεδρο της Αμερικής λίγο πριν τις εκλογές, τις οποίες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα χάσει. Λόγω της εκλογικής αναμέτρησης στις ΗΠΑ αλλά και των σκανδάλων και της γενικότερης απαξίωσης των πολιτικών (που γνωρίζουμε πολύ καλά κι εδώ), το timing για να παρουσιαστεί o Νοέμβριος αυτόν το χειμώνα ήταν ιδανικό. Με καταιγιστικό ρυθμό και διαλόγους υψηλής κωμικής αξίας, ο Μάμετ αποκαλύπτει τη βαθιά διαφθορά του πολιτικού κόσμου, την απληστία και την αήθειά του, την εξάρτησή του από τα ΜΜΕ, συμφωνώντας στην ουσία μ' αυτό που λέει ο Τσόμσκι σχετικά με τους Αμερικανούς υποψήφιους Προέδρους, ότι στην πραγματικότητα δεν εκπροσωπούν άλλο τι από επιχειρηματικά συμφέροντα.
• ΤοRock 'n' Roll, πάλι, που παρουσιάζει ο Γιώργος Κοτανίδης στο θέατρο Πόρτα, ασχολείται με την εξέλιξη του υπαρκτού σοσιαλισμού και της Αριστεράς την κρίσιμη περίοδο από το 1968 έως τη Βελούδινη Επαναστάση του 1989. Μ' ένα πράγματι ευφυή τρόπο εξετάζει την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Πράγα μέσα από τα μάτια ενός γηραιού αριστερού καθηγητή του Κέμπριτζ κι ενός Τσέχου φοιτητή του, που επιστρέφει στη χώρα του για να συμμετάσχει στις ιστορικές εξελίξεις. Πού κολλάει το Rock 'n' Roll; Η ροκ μουσική, μέσω των αιτημάτων της «γενιάς των λουλουδιών», εξέφρασε το επαναστατημένο πνεύμα, ένα νεο-παγανιστικό τρόπο ζωής που ζητούσε ειρήνη, αγάπη, χαρά. Μέσω μιας εντυπωσιακής δραματουργικής δομής, το έργο αποκαθιστά την ελπίδα ότι τίποτε σημαντικό στην ιστορία και τη ζωή μας δεν πάει χαμένο, ανεξαρτήτως της αίσιας ή μη έκβασής του.
• Τον εμβληματικό Θάνατο του Εμποράκου τουΆρθουρ Μίλερ ανεβάζει ο Θύμιος Καρακατσάνηςστο θέατρο Ζίνα, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Καρακατσάνης είχε ερμηνεύσει ξανά το ρόλο του Γουίλι Λόμαν -του εμποράκου που ζει την τελευταία μέρα της ζωής του- το 1985. Στην κατηγορία των νεότερων κλασικών εντοπίζουμε το Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω του Ντάριο Φο που ανεβαίνει στο θέατρο «Αλέκος Αλεξανδράκης» σε διασκευή Γιάννη Καραχισαρίδη και σκηνοθεσία Κώστα Αρζόγλου. Παίζουν οι Πάνος Σκουρολιάκος, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου κ.ά.
• ΤοΘαύμα της Άννυ Σάλιβαν του Ουίλιαμ Γκίμπσον σκηνοθετεί ο Γιάννης Διαμαντόπουλος στο θέατρο Αλφα, με την Πέγκυ Τρικαλιώτη στο ρόλο της Αννυ και τον Σταμάτη Κραουνάκη να γράφει τη μουσική για την παράσταση. Την παιδική ηλικία μέσα από ένα τελείως διαφορετικό πρίσμα αλλά και την οικογένεια και το ρατσισμό πραγματεύεται και το έργο Πολύ καλά! στο θέατρο Εξαρχείων. Μια συγκινητική κωμωδία της Λίζα Κρον που σκηνοθετεί στο θέατρο Εξαρχείων ο Τάκης Βουτέρης και πρωταγωνιστούν η Αννίτα Δεκαβάλλα στο ρόλο της Λίζας και η Ελενη Γερασιμίδου στο ρόλο της μητέρας της.
• Σαρκασμός, χιούμορ αλλά και λαγνεία και ζήλια διακρίνει ο θεατής τους έργου Τρίπτυχοτης Εντνα Ο' Μπράιαν, που παίζεται στη Β' σκηνή του θεάτρου Ιλίσια-Βολανάκη σε σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου. Είναι ένα από τα τελευταία έργα της Εντνα Ο' Μπράιαν και αφορά τρεις γυναίκες σύμβολα -ερωμένη, σύζυγο και κόρη- που διεκδικούν μέχρι θανάτου τον ίδιο άντρα. Η Ντόρα Λελούδα υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια.
Οι άγνωστοι ξένοι
• Δύο νέα έργα, άγνωστων όμως έως τώρα συγγραφέων στο ελληνικό κοινό, θα συστήσει το Εθνικό Θέατρο: την Καλή Οικογένεια του ΣουηδούΓιόακιμ Πίρινεν (Νέα Σκηνή, πρεμιέρα 4 Δεκεμβρίου) και τον Εφιάλτη της ευτυχίαςτης νεαρής Αυστριακής, αλλά μεξικανικής καταγωγής, Γιουστίνε ντελ Κόρτε (σκηνή Κοτοπούλη, πρεμιέρα 29 Απριλίου).
Ελληνική υπεροχή
• Αυτό που χαρακτηρίζει, ωστόσο, το φετινό θεατρικό χειμώνα είναι ο εντυπωσιακός αριθμός ελληνικών έργων, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι καινούργια. Περισσότερες από σαράντα παραστάσεις που παρουσιάζονται αυτήν τη στιγμή στην πόλη αφορούν νέα ελληνικά θεατρικά έργα, σκηνικές μεταφορές ελληνικών λογοτεχνικών κειμένων ή κείμενα παράστασης που έχουν διαμορφωθεί από τις ίδιες τις θεατρικές ομάδες με περισσότερο ή λιγότερο συλλογικό τρόπο. Ενδεικτικά αναφέρω το έργο του Περικλή Κοροβέση Επιχείρηση Ιουδήθ (Αργώ Studio), το Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης, τελευταίο έργο του Άκη Δήμου (και δη κωμωδία, στο θέατρο «Δημήτρης Χορν»), το Τα λέμε στο διάλειμμα του Γρηγόρη Χατζάκη (Χώρα), το καινούργιο των Ρέππα-ΠαπαθανασίουΣυμπέθεροι από τα Τίρανα (Λαμπέτη) κ.ά. Ενδιαφέρον έχει και η επιστροφή της παράστασης Το Δώρο των Ρήγα-Αποστόλου, που είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά το 2002 με μεγάλη εμπορική επιτυχία. Τώρα ανεβαίνει στο θέατρο Αθηνά με τονΑλέξανδρο Ρήγα να σκηνοθετεί και να πρωταγωνιστεί μαζί με τους Ελενη Καστάνη, Γιάννη Μποσταντζόγλου και Βασιλική Ανδρίτσου. Το 2003 είχαμε δει για πρώτη φορά στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού θεάτρου το Καλιφόρνια Ντρίμιν του Βασίλη Κατσικονούρη. Φέτος θα ανέβει σε σκηνοθεσία Νίκου Καραγέωργου στο θέατρο Χυτήριο με σκηνικά και κοστούμια από τον David Negrin. O Xώρος Τέχνης Ασωμάτων παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον Μποστ με τίτλο Το διαμάντι και το κήτος, μια κωμωδία γραμμένη σε δεκαπεντασύλλαβο με ζωντανή μουσική και τραγούδια.
• Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν δύο νέα έργα Ελλήνων συγγραφέων της νεότερης γενιάς που αντλούν από την πρόσφατη αγριευτική επικαιρότητα με απαγωγείς κοριτσιών και serial παιδοκτόνους. Και τα δύο θα παρουσιαστούν στο Εθνικό Θέατρο (Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας). Το πρώτο έχει τίτλοWolfgang, είναι του Γιάννη Μαυριτσάκη και αναφέρεται στην περίπτωση της μικρής Νατάσας Κάμπους, που έμεινε φυλακισμένη για χρόνια στο υπόγειο του απαγωγέα της (πρεμιέρα 7 Νοεμβρίου). Το δεύτερο έργο, με μορφή αντι-οπερέττας, είναι του Μανώλη Τσίπου κι έχει τίτλο Sabine X και θα παρουσιαστεί το Νοέμβριο.
• Από το χώρο της λογοτεχνίας μεταφέρθηκε στο θεατρικό σανίδι ο Κύριος Επισκοπάκηςτου πολυβραβευμένου συγγραφέα Ανδρέα Μήτσου (104 θέατρο Κέντρο Λόγου και Τέχνης). Σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ο Στέλιος Μάινας, δημιουργώντας ένα στίβο αγώνα και επιβίωσης μέσα στο δωμάτιο ενός περιθωριακού ξενοδοχείου των Εξαρχείων. Στο θέατρο Χώρα παρουσιάζεται το έργο της Βίλης Σωτηροπούλου Γυναίκα Loser, μια σουρεαλιστική κομεντί μυστηρίου και γάμου. Οι κεντρικοί γυναικείοι χαρακτήρες ανακαλούν τις αναμνήσεις τους και εξιστορούν τις περιπέτειές τους με τους άντρες, ενώ ο εικοσιτετράχρονος σκηνοθέτης Δημήτρης Μπογδάνος τις αντιμετωπίζει σαν αποσυρμένες νύφες.
Ερευνητικές παραστάσεις
• Δεν λείπουν και οι «ερευνητικές» (ό,τι και να σημαίνει αυτό...) παραστάσεις νέων ανθρώπων του θεάτρου που αναφέρονται σε άλλα έργα τέχνης, όπως το Βaby της ομάδας Σλατς (Booze Cooperativa), εμπνευσμένο από τον Άμλετ στη μετάφραση του Γιώργου Χειμώνα ή το Blanching (στο Νixon) που αναφέρεται στην κινηματογραφική εκδοχή του θεατρικούΛεωφορείον ο πόθος, σε σκηνοθεσία-διαμόρφωση κειμένου Ζωής Ξανθοπούλου. Η παράσταση έχει την ατμόσφαιρα μιας κινηματογραφικής αίθουσας, για την ακρίβεια της αίθουσας προβολής του Nixon, όπου τα ψέματα λειτουργούν ως άλλοθι στη ζωή μας. Κοινός τόπος συνάντησης όλων είναι ο έρωτας και ο θάνατος.
σχόλια