«Πώς είναι από κοντά, ως άνθρωπος, ο Τζούλιαν Ασάνζ;» ρωτάω, αμέσως μόλις πάτησε το πόδι του, χτες το μεσημέρι, έξω από το βήμα της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων στην Αθήνα, αγκαλιά με το νέο του βιβλίο με τίτλο «Assange», τον 30χρονο Χουάν Μπράνκο. Τα τελευταία 6 χρόνια, δικηγόρο των WikiLeaks και νομικό σύμβουλο του Τζούλιαν Ασάνζ, εκτός από συγγραφέα του μπεστ σέλερ - λιβέλου κατά του Μακρόν «Crépuscule» (Λυκόφως) και κεντρική μορφή του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων. «Είναι απλά ο εξυπνότερος άνθρωπος που έχω γνωρίσει», μου απαντά κοιτώντας με, σα να ρίχνει ευθεία βολή, στα μάτια. Είναι σίγουρος ότι τον πιστεύω.
Λίγα λεπτά νωρίτερα, στον πρώτο όροφο της ΕΣΗΕΑ, στην καρδιά μιας Αθήνας μουντής και υποτονικής, ο πρώην συνεργάτης του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και πρώην σύμβουλος στο γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών, είχε κάνει, ατάραχος, κάτι απρόσμενο: είχε καλέσει, μέσω της ισχνής δημοσιογραφικής παρουσίας, τον ελληνικό λαό να ξεσηκωθεί! Και την ελληνική κυβέρνηση να δώσει άσυλο στο 48χρονο Ασάνζ, που, με επιβαρυμένη την υγεία του, βρίσκεται, σε πλήρη απομόνωση, στο νοσοκομείο των φυλακών υψίστης ασφαλείας Belmarsh του Λονδίνου, περιμένοντας τη δίκη του, στις 24 Φεβρουαρίου. Στη «μητέρα» των δικαστικών μαχών θα κριθεί αν θα εκδοθεί τελικά στις ΗΠΑ, όπου τον περιμένει ποινή φυλάκισης 175 ετών, με την κατηγορία της κατασκοπίας, για τις αποκαλύψεις του για εγκλήματα πολέμου στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν κι αλλού.
«Καλώ τον ελληνικό λαό, τους δημοσιογράφους του, που τους στάθηκε ο Τζούλιαν Ασάνζ σύμμαχος και είχαν τη δυνατότητα να κάνουν τη δουλειά τους, και τους πολίτες, να δράσουν υπεύθυνα. Τους ζητώ να ξεσηκωθούν» δήλωσε χωρίς περιστροφές ο Μπράνκο, που παραπλανά με το παρουσιαστικό του ποπ σταρ. «Οι χώροι εξουσίας όπου αποφασίζεται η μοίρα του Ασάνζ βρίσκονται λίγα μέτρα από εδώ».
Για τίποτα δεν μπορεί να κατηγορηθεί ο Ασάνζ. Ίδιες ακριβώς αποκαλύψεις έχουν κάνει δημοσιογράφοι μεγάλων Μέσων, όπως οι New York Times και η El País. Τυπικά, αν ο Ασάνζ είναι στη φυλακή, το ίδιο θα έπρεπε να συνέβαινε και για εκατοντάδες δημοσιογράφους που έγραψαν για τις ίδιες υποθέσεις. Είναι παράλογο να κρατείται έγκλειστος μόνο αυτός.
«Η ελληνική κυβέρνηση είναι σε θέση να δώσει άσυλο στον Ασάνζ» αποφάνθηκε με βεβαιότητα. «Είναι όμως διατεθειμένη να σωθεί η ζωή αυτού του ανθρώπου; Είναι δική μας ευθύνη, αν η κυβέρνησή σας δεν κάνει το ηθικό της καθήκον. Αν αύριο ο Ασάνζ εκδοθεί στις ΗΠΑ, οι κυβερνώντες σας δεν θα μπορούν να πουν "δεν ξέραμε". Η κατάσταση στην οποία είναι ο Ασάνζ είναι ένα διακύβευμα πολιτισμικό. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να διαλυθεί από την πρώτη δύναμη στον κόσμο» συνέχισε επιθετικά ο Μπράνκο, που αρχικά επρόκειτο να αναλάβει τον Έντουαρντ Σνόουντεν και, παρότι, μέσω του πρώην διαχειριστή συστημάτων της NSA και της CIA, γνωρίστηκε με τον ιδρυτή των WikiLeaks, καθοδόν προέκυψε «τρίπλα» και έγινε ο άνθρωπος του Ασάνζ. Η μια διάνοια, προφανώς, αναγνώρισε αμέσως την άλλη. Ο Τζούλιαν τού ζήτησε αμέσως και ευθέως να αναλάβει εκείνον, παρόλο που δεν διέθετε μια ολόκληρη χώρα (σ.σ.: ο Σνόουντεν τη Ρωσία), αλλά μόλις 20 τ.μ. στην πρεσβεία του Ισημερινού, τη στέγη του για επτά χρόνια στο Λονδίνο, προτού μεταβεί σηκωτός στις φυλακές Belmarsh, λίγα μίλια μακρύτερα, στην ίδια ακριβώς πόλη.
«Τα WikiLeaks στάθηκαν δίπλα στην Ελλάδα, αποκαλύπτοντας ντοκουμέντα για τη σχέση των αμερικανικών υπηρεσιών και αρχών με όσα συνέβησαν στη χώρα σας, με πιο πρόσφατες τις αποκαλύψεις από τις διαβουλεύσεις της Τρόικας και των ευρωπαϊκών Θεσμών. Αυτές οι αποκαλύψεις είχαν μεγάλο κόστος κι υψηλό ρίσκο για τον Ασάνζ, προκειμένου να καταλάβει η κοινή γνώμη πώς χειραγωγείται και πώς λήφθηκαν αποφάσεις στο όνομα του ελληνικού λαού. Σήμερα ο ελληνικός λαός πρέπει να πάρει θέση» υπογράμμισε ο Μπράνκο χθες κι ενώ, παρότι δεν είναι αισιόδοξος για τη δίκη του Φλεβάρη, θεωρεί «ρωγμή» που μπορούν να εκμεταλλευτούν την πολιτική κρίση που έχει παρασύρει στη δίνη της το τελευταίο διάστημα τις ΗΠΑ. Κι αυτό πάντως δεν το θεωρεί αρκετό, χωρίς την υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών.
«Ως δικηγόροι, ξέρω ότι οι δυνατότητές μας είναι περιορισμένες, αν όχι μηδενικές, αν δεν έχουμε την υποστήριξη των πολιτών. Την υποστήριξή σας!» επανέλαβε.
Το 2015, ο Φρανσουά Ολάντ ήταν έτοιμος να χορηγήσει άσυλο στον Ασάνζ, μας αποκάλυψε κάποια στιγμή ο 30χρονος σταρ νομικός με το εξεζητημένο κούρεμα και το καταιγιστικό βιογραφικό. Γνωρίζει από μέσα την υπόθεση, καθώς είχε αναλάβει ρόλο μεσολαβητή στις διαπραγματεύσεις. Την τελευταία όμως στιγμή παρενέβη με ένα τηλεφώνημα ο Μπάρακ Ομπάμα και το απέτρεψε. «Αν εκείνο το Σαββατοκύριακο είχε πάει για γκολφ ο Ομπάμα, o Ασάνζ θα ζούσε σήμερα υπό καθεστώς προστασίας στο Παρίσι. Το ότι ο Ολάντ είχε ξεκινήσει τη διαδικασία χορήγησης ασύλου στον Ασάνζ, πριν από το τηλεφώνημά του, είναι μια νίκη» εκτιμά. «Οι συμμαχίες υπό τη σκιά των ΗΠΑ είναι εφικτές» πρόσθεσε στην ΕΣΗΕΑ, όλο νόημα, έχοντας προφτάσει να σχολιάσει ότι η Αθήνα «έχει μια από τις πιο εντυπωσιακές και απειλητικές αμερικανικές πρεσβείες του κόσμου!».
Μολονότι ο νεαρός διδάκτορας νομικής και ακτιβιστής, που τόλμησε να αποκαλύψει τα εγκλήματα των στρατιωτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στη Ρουάντα, απέτυχε να δεσμεύσει, λίγο μετά την εκλογή του, τον Εμανουέλ Mακρόν, να πάρει θέση υπέρ του Ασάνζ, κατάφερε, τελικά, χάρη στην επιμονή του, να κινητοποιήσει βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα (από την άκρα Δεξιά μέχρι την άκρα Αριστερά), ώστε να στηθεί μια διακομματική πλατφόρμα υποστήριξης του Αυστραλού ακτιβιστή στη Γαλλία. «Ξαφνικά αλλάζει η στάση υπέρ του» υποστήριξε ο Μπράνκο. «Υψηλόβαθμοι πολιτικοί της χώρας θέλουν πλέον να δράσουν».
Αλλά ξανά, ακόμη και η πλατφόρμα των πολιτικών δεν είναι αρκετή χωρίς ένα κίνημα υπέρ του Τζούλιαν Ασάνζ, επέμεινε ο νομικός.
Δεν είναι τυχαίο που δίπλα του, στην ΕΣΗΕΑ, είχε ένα από τα πιο μαχητικά και προβεβλημένα Κίτρινα Γιλέκα (τον οποίο εκπροσωπεί και νομικά), τον Μαξίμ Νικόλ, δημοσιογράφο του Quartier Général και πρωτοπαλίκαρο στην καμπάνια αλληλεγγύης υπέρ του Ασάνζ, που έχει βρεθεί τρεις φορές, παρέα με 130 ακόμη ψυχωμένους κιτρινογιλεκάδες συντρόφους του, έξω από τα βρετανικά δικαστήρια για συμπαράσταση στον Αυστραλό ακτιβιστή. (Σήμερα, όπως μας πληροφόρησαν, ομάδα Κίτρινων Γιλέκων πραγματοποιεί αποστολή υποστήριξής του έξω από τις φυλακές Belmarsh).
— Πότε είδατε τον Ασάνζ, κύριε Μπράνκο, τελευταία φορά;
Τέλη Οκτωβρίου. Πάει καιρός.
— Σε ποιον χώρο βρίσκεται;
Είναι περιορισμένος μέσα σε 7 τ.μ., 23 ώρες το 24ωρο, στην πτέρυγα του νοσοκομείου, σε φυλακές υψίστης ασφαλείας, που έχουν φτιαχτεί για τους πιο επικίνδυνους εγκληματίες και τρομοκράτες. Είναι περιστοιχισμένος από δολοφόνους και ψυχωτικούς. Είναι φοβερή η κατάσταση στην οποία είναι αναγκασμένος να ζει.
— Τους συναναστρέφεται, έχει αναγκαστικά αναπτύξει σχέσεις μαζί τους;
Δεν έχει επαφή με κανέναν.
— Πόσο συχνά επικοινωνεί με τον έξω κόσμο;
Σπάνια. Είναι πολύ σπάνιες κι οι επισκέψεις.
— Μπορεί αυτός να επικοινωνήσει με κάποιο τρόπο;
Όχι. Δεν έχει τηλέφωνο, ούτε και πρόσβαση στο Ίντερνετ.
— Πώς είναι; Πνευματικά, ψυχικά, σωματικά; Σε ποια κατάσταση τον βρήκατε τον Οκτώβριο;
Αντιστέκεται με γενναιότητα σε αυτό που του συμβαίνει. Και θα μπορέσει μια χαρά να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Η κατάσταση της υγείας του βεβαίως είναι πολύ εύθραυστη. Οι συνθήκες κράτησής του έναν στόχο έχουν: την εξόντωσή του. Είναι πολύ αδύναμος, αλλά παραμένει ισχυρός από την άποψη τού πόσο αποφασισμένος είναι να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
— Παραμένει πνευματικά διαυγής, δηλαδή;
Είναι εντελώς διαυγής, σε απόλυτη πνευματική εγρήγορση, αν και έχει φυσικά προβλήματα που συνδέονται με την κράτησή του. Αλλά, σας διαβεβαιώνω, είναι απολύτως ικανός για να υποστηρίξει τον εαυτό του στις 24 Φεβρουαρίου.
— Το πιστεύετε;
Απόλυτα.
— Δεν του χορηγούν ουσίες για απώλεια της συνείδησής του;
Όχι, όχι.
— Σχεδιάζετε να κάνετε διάβημα και επίσημα προς την ελληνική κυβέρνηση για να αιτηθείτε άσυλο; Γι'αυτό τον λόγο βρίσκεστε στην Αθήνα;
Όχι, δεν θα κάνουμε εμείς διάβημα, καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να ενεργήσει η ίδια προς αυτή την κατεύθυνση.
— Για ποιον λόγο δεν θα κάνετε διάβημα;
Η συνθήκη του Δουβλίνου έχει περιορισμούς. Αν έχεις ήδη ζητήσει άσυλο σε μια χώρα της Ε.Ε., δεν μπορείς να κάνεις και δεύτερο αίτημα. Οι Έλληνες πρέπει να ενεργήσουν αυτοβούλως, μόνοι τους. Αυτό τους καλούμε να κάνουν σήμερα. Απ' τη στιγμή που θα χορηγούνταν άσυλο, θα μπορούσε να ξεκινήσει η διαδικασία για να μεταφερθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος και να ζήσει προστατευμένος σ' αυτό. Η απόφαση μιας κυβέρνησης της Ε.Ε. έχει ισχύ για όλη την Ε.Ε. Αποστολή μας είναι να δώσουμε τη δυνατότητα ενός ασύλου στον Ασάνζ.
— Νομικά πού θα πατήσετε, πού στηρίζεστε για το δικαστήριο του Φεβρουαρίου;
Υπάρχει, καταρχάς, μεγάλο ενδιαφέρον εντός της αμερικανικής διοίκησης. Σήμερα η εκτελεστική εξουσία είναι διαιρεμένη στις ΗΠΑ. Ίσως με αυτό το κενό, αν το εκμεταλλευτούμε και κινηθούμε πιο γρήγορα από αυτούς, να κερδίσουμε. Η εκλογική βάση του Ντόναλντ Τραμπ εκτίμησε πολύ τη δουλειά των WikiLeaks. Ίσως γι' αυτό είναι πολύ σύνθετο και δύσκολο να καταστρέψουν εντέλει ένα πρόσωπο που κάποτε υποστήριξαν. Πρέπει λοιπόν να παίξουμε πάνω στα γεγονότα ότι αφενός έχουμε ένα βαθύ αμερικανικό κράτος που είναι εναντίον μας κι έναν Ντόναλντ Τραμπ που δεν έχει καμία ιδεολογία και φυσικά δεν ενδιαφέρεται για την ανθρώπινη ζωή εν γένει και ειδικά για τον Τζούλιαν Ασάνζ, κι αφετέρου επικρατεί μια αβεβαιότητα για το αν υπάρχει αληθινή επιθυμία από το εκλογικό σώμα των ΗΠΑ να εκδοθεί ο Ασάνζ, ειδικά από το συντηρητικό κομμάτι του. Ίσως, επομένως, μας επιτραπεί να έχουμε μια μικρή ελπίδα, σε σχέση με την ένταση που θα προκληθεί εντός της αμερικάνικης διοίκησης για την υπόθεσή μας. Ενδεχομένως να μας δώσει τον λίγο χώρο για να κάνουμε μερικές κινήσεις, προκειμένου να αποφύγουμε τελικά την έκδοση στις ΗΠΑ.
— Νομικά όπλα έχετε;
Έχουμε τη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασίλειου, που εξαιρεί κι απαγορεύει τη δίωξη για πολιτικούς λόγους. Ο Ασάνζ είναι ένας πολιτικός κρατούμενος ξεκάθαρα. Έχουμε τις αποφάσεις του Ειδικού Επιτρόπου των Ηνωμένων Εθνών για τα βασανιστήρια που υφίσταται, τη βρετανική νομοθεσία που δεν επιτρέπει να εκδοθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο στις ΗΠΑ, εφόσον δεν είναι πολίτης τους, αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εγγυήσεις, έχουμε και τη νομοθεσία για την ελευθερία της έκφρασης και της ελευθεροτυπίας.
— Ζητήσατε από τον ελληνικό λαό να βγει στους δρόμους να αντιδράσει. Τα κινήματα μπορούν όντως να επηρεάσουν την υπόθεση;
Απόλυτα. Αν οι ΗΠΑ νιώσουν πιέσεις θα οπισθοχωρήσουν!
— Είστε σίγουρος;
Αν αισθανθούν ότι θα τους κοστίσει περισσότερο αυτή η ιστορία από τα οφέλη που μπορούν να έχουν, ναι! Πρέπει να καταλάβετε ότι η έκδοση πρόκειται για μια καθαρή κίνηση εκδίκησης από την πλευρά των ΗΠΑ. Δεν έχουν κανένα άλλο ενδιαφέρον αυτήν τη στιγμή. Αν υπάρξει σημαντική πίεση, σας διαβεβαιώνω, οι ΗΠΑ θα οπισθοχωρήσουν. Γι' αυτό ζητάμε να δράσει η κοινωνία των πολιτών.
— Η αίτηση έκδοσής του στις ΗΠΑ, με την κατηγορία της κατασκοπίας, έχει όντως βάση;
Είναι εντελώς παράνομη. Όπως ήδη σας είπα, η συμφωνία έκδοσης που έχει υπογραφεί μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και ΗΠΑ αποκλείει τα πολιτικά αδικήματα. Η κατασκοπία δεν είναι στη συμφωνία και επομένως δεν έχει την παραμικρή βάση η έκδοση.
— Δεν υπάρχουν κατηγορίες βάσιμες σε βάρος του Ασάνζ;
Για τίποτα δεν μπορεί να κατηγορηθεί ο Ασάνζ. Ίδιες ακριβώς αποκαλύψεις έχουν κάνει δημοσιογράφοι μεγάλων Μέσων, όπως οι New York Times και η El País. Τυπικά, αν ο Ασάνζ είναι στη φυλακή, το ίδιο θα έπρεπε να συνέβαινε και για εκατοντάδες δημοσιογράφους που έγραψαν για τις ίδιες υποθέσεις. Είναι παράλογο να κρατείται έγκλειστος μόνο αυτός.
— Αν εκδοθεί τελικά και δικαστεί στις ΗΠΑ, τι περιμένετε να γίνει;
Καταρχάς θα πρέπει να αποδειχθεί ότι οι πληροφορίες του Ασάνζ μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τρίτη χώρα σε βάρος των ΗΠΑ. Η καταδίκη που τον περιμένει είναι 175 χρόνια φυλάκισης. Οι συνθήκες κράτησης είναι χειρότερες και από τα 175 χρόνια.
— Δηλαδή;
Οι συνθήκες κράτησης χαρακτηρίζονται «βασανιστήρια». Αν πατήσει το πόδι του στις ΗΠΑ ο Τζούλιαν, θα τον έχουμε χάσει. Είναι ξεκάθαρο για εμάς.
— Μπορείτε να βασιστείτε στους Γάλλους πολιτικούς που έχουν φτιάξει πλατφόρμα υποστήριξης του Ασάνζ; Τι μπορούν να κάνουν;
Να πιέσουν τον Μακρόν, στον αντίποδα της πίεσης που δέχονται οι αρχηγοί των κρατών από τις ΗΠΑ! Έχουμε δύναμη πάνω του! Πρέπει να την ασκήσουμε μέχρι τέλους!
— Με ποια ψυχολογία πηγαίνετε στη δίκη; Να είστε ειλικρινής.
Είμαστε πραγματικά πολύ αποφασισμένοι. Κι ο ίδιος ο Ασάνζ είναι εξαιρετικά αποφασισμένος. Δεν είναι αισιόδοξος, είναι αποφασισμένος! Ελπίζουμε σε μια ανατροπή του κλίματος τις επόμενες βδομάδες. Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Oι Νew Υork Τimes και άλλα μεγάλα Μέσα θα αντιμετωπίσουν πιο δίκαια το θέμα, εστιάζοντας στον πολιτικό χαρακτήρα της υπόθεσης. Είναι σημαντικό. Και η Διεθνής Αμνηστία, ενώ είχε κάνει εκστρατεία δυσφήμισης κατά του Τζούλιαν, πλέον εκφράζει την αλληλεγγύη της. Ακόμα δεν μπορούμε να πούμε πως υπάρχει μια κανονική διεθνής καμπάνια υπέρ του. Πρέπει να ενωθεί ο κόσμος με το αυστραλιανό κίνημα. Πρόκειται για μια αυθαίρετη κράτηση. Είτε είσαι δημοσιογράφος, είτε πηγή, ανήκεις σε ένα σύστημα που πρέπει να υποστηρίξει τον Ασάνζ σήμερα!
— Τα ποσοστά έκδοσής του στις ΗΠΑ παραμένουν πάντα συντριπτικά μεγαλύτερα;
Δεν μπορείς αυτήν τη στιγμή να προβλέψεις κάτι. Τα πάντα, μέχρι την τελευταία στιγμή, είναι στον αέρα. Θα δούμε. Εμείς είμαστε πάντως αποφασισμένοι.
*Τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου στην ΕΣΗΕΑ από τον δρ. Χουάν Μπράνκο, δικηγόρο των WikiLeaks και νομικό σύμβουλο του Ασάνζ, και τον Mαξίμ Νικόλ, δημοσιογράφο και μέλος των Κίτρινων Γιλέκων, τη διοργάνωσε η εφημερίδα Εποχή και η Καλλιτεχνική Ομάδα Ήριννα-Compagnie Erinna (με έδρα το Παρίσι).
Σήμερα, στις 5 μ.μ., στο Θέατρο Καρέζη, οι δυο άνδρες θα συνομιλήσουν με το κοινό.
