Όλα τα μεγάλα και μικρά ειδησεογραφικά σάιτ ασχολούνται εδώ και μέρες με την προφητεία της συντέλειας του κόσμου, η οποία ήρθε και έφυγε το περασμένο Σάββατο.
Η Huffington Post καταγράφει τις αντιδράσεις όσων πίστευαν ότι η 21 Μαίου θα είναι η αρχή του τέλους για τον πλανήτη και εστιάζει στον 25χρονο John Ramsey, κάτοικο του New Jersey. Ο Ramsey, πεπεισμένος ότι η Μέρα της Κρίσης έφτασε, παράτησε τη δουλειά του, έδωσε μερικές χιλιάδες δολάρια προς ενίσχυση του Ραδιοφωνικού δικτύου Family Radio του Harold Camping (του προφήτη που ξεκίνησε την όλη φρενίτιδα), και έπεισε την οικογένεια του να κάνει το ίδιο. Πέρασαν όλο το Σάββατο τους μέσα στο σπίτι, κολλημένοι στην τηλεόραση και το διαδίκτυο, περιμένοντας να ακούσουν για κάποιο σεισμό που θα επιβεβαίωνε το κατ’ αυτούς αναμενόμενο. Έκλαψαν, αγκαλιάστηκαν, λογομάχησαν αλλά κυρίως περίμεναν. Δεν συνέβη τίποτα. Τώρα ο Ramsey, ψάχνει για δουλειά, το ίδιο και η μητέρα του. Ο 19χρονος αδερφός του, που ένα χρόνο πριν είχε παρατήσει το σχολείο, («δεν έχει νόημα να βγάλεις το σχολείο, αφού ο κόσμος θα τελειώσει»), τώρα σκέφτεται να γραφτεί ξανά ή να βρει δουλειά.
Δείτε ένα εδώ ένα βίντεο με τον Ramsey «εν ώρα εργασίας»
Άλλοι πιστοί εξήγησαν κάπως έτσι την μη-έλευση της Μέρας της Κρίσης. «Κανένας δεν μπορεί να ξέρει την ακριβή ώρα και μέρα. Δεν μετανιώνω για τίποτα. Δεν απογοητεύτηκα. Είμαι ακόμα ζωντανός.» Και όλες οι δωρεές που έκαναν οι πιστοί στο δίκτυο του Harold Camping; Θα επιστρεψει τα λεφτα τους πίσω τώρα που διαψεύστηκαν οι νουμερολογικές καταστροφολογικές προφητείες του;
Δείτε ένα βίντεο με αντιδράσεις των πιστών.
Το Slate αναρωτιέται κι αυτό «Τι συμβαίνει σε μια παραθρησκευτική ψευτο-ομάδα όταν το σενάριο της συντέλειας του κόσμου στο οποίο πιστεύουν δεν επαληθεύεται;»
Ανατρέχει στο βιβλίο «When Prophecy Fails» του ψυχολόγου Leon Festnger, που πρωτοεκδόθηκε το 1956. Το βιβλίο χρησιμοποιεί ως παράδειγμα μια παραθρησκευτική ομάδα εκείνης της εποχής, τους «Seekers», οι οποίοι πίστευαν ότι, στις 21 Δεκέμβρη του 1954, θα πλημυρίσει ολόκληρη η δυτική ακτή των ΗΠΑ από έναν κατακλυσμό- κι αυτοί θα σωθούν όταν ένα διαστημόπλοιο θα τους ανεβάσει στους ουρανους της σωτηρίας. Όταν το σενάριο δεν επαληθεύτηκε, η αρχηγός της ομάδας Dorothy Martin είπε πως «οι πιστοί έχυσαν τόσο πολύ φως με το κήρυγμα τους που ο Θεός αποφάσισε να σώσει τελικά τον κόσμο από την ολική καταστροφή», δηλαδή ότι η πίστη τους και η προσευχη τους έσωσαν. Η ομάδα συνέχισε τον προσηλυτισμό, πιστεύοντας ότι όσο πιο πολλοί πειστούν να ενστερνιστούν τις απόψεις τους, τόσο πιο αληθινές θα αποδειχθούν οτι ειναι.
Το δημοσίευμα καταλήγει ότι οι προφητείες σχεδόν ποτέ δεν διαψεύδονται, τουλάχιστον σύμφωνα με αυτούς που τις πιστεύουν. Μπορεί εμείς να πιανόμαστε από το πόσο ακριβής χρονικά μπορεί να είναι μια εσχατολογική πρόβλεψη και βάσει αυτού να υπολογίζουμε την εγκυρότητα της προφητείας – οι πιστοί όμως δεν χαμπαριάζουν και βλέπουν μια τέτοια διάψευση ως ένα απλό λαθάκι στους υπολογισμούς τους. Λίγοι εγκαταλείπουν την ομάδα, κυρίως οι νεοσύλλεκτοι, ενώ οι υπόλοιποι ανασκευάζουν μερικώς τις ιδέες τους για να ταιριάζουν με τα καινούρια δεδομένα.
[Μέρα της Κρίσης 21 Μαίου 2011 - Η Βίβλος την εγγυάται]
Το Time πάει ένα (κοινωνικo-ψυχολογικό) βήμα παραπέρα και υποστηρίζει ότι οι πιστοί τέτοιων θεωριών γίνονται ακόμα πιο ένθερμοι υποστηρικτές όταν η προφητεία στην οποία πιστεύουν δεν επαληθευτεί.
Κεντρικός άξονας του δημοσιεύματος είναι και πάλι το βιβλίο του Leon Festnger «When Prophecy Fails» και η θεωρία της cognitive dissonance, σύμφωνα με την οποία, όσο πιο πολύ έχουμε πιστέψει και επενδύσει σε μια ιδέα, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να την εγκαταλείψουμε όταν αποδειχθεί ότι μπορεί να μην ισχύει. Αν έχουμε πληρώσει ένα κάρο λεφτά για μια οκά σταφύλια, τα σταφύλια αυτά θα είναι πεντανόστιμα για μας – αλλά αν προλάβει άλλος και τα πάρει πρώτος, τότε θα τα απαξιώσουμε λέγοντας ότι είναι ξυνά. Η θεωρία αυτή βρίσκει εφαρμογές και στο μάρκετινγκ. Έχουμε μάθει να θεωρούμε ότι τα πιο ακριβά προϊόντα είναι και τα καλύτερα. Ακόμα και στα φάρμακα, έρευνες αποκαλύπτουν ότι οι επώνυμες μάρκες έχουν μεγαλύτερο placebo effect από τις μη ονομαστές μαρκες. Τέλος, αν έχουμε πληρώσει κατι ακριβά, θέλουμε να πείσουμε κι άλλους για την αξία του, όχι γιατί έχει φοβερή αξία, αλλά γιατί δεν θέλουμε να φανούμε κορόιδα.
σχόλια