O Μπιάτζιο Άντονι Γκαζάρα μπορεί να πέθανε στις 3 Φεβρουαρίου, αλλά για αρκετούς από εμάς τριγυρνά ακόμη ανάμεσά μας με μια σφαίρα σφηνωμένη στο στομάχι, όπως ο Κόσμο Βιτέλι, ο ιδιοκτήτης του στριπτιτζάδικου της συμφοράς που υποδύθηκε στο Killing of a Chinese Bookie. Είχε προηγηθεί πριν από μερικούς μήνες, στις 23 Ιουνίου του ’11, ο θάνατος του Πίτερ Φολκ και, κάπως έτσι, οι Σύζυγοι του Κασσαβέτη έφυγαν ανεπιστρεπτί και άφησαν πίσω τους τις Χήρες. Καιτα Ορφανά.
Βέρος Νεοϋορκέζος, σικελικής καταγωγής, η αγάπη του για την υποκριτική τον γλίτωσε από μια πολλά υποσχόμενη καριέρα στο έγκλημα. Στη δεκαετία του ’50 ψηλομύτης και σνομπ, χαϊδεμένο παιδί των κύκλων του Actor’s Studio, υποτιμούσε με χαρακτηριστική άνεση τις προτάσεις από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, κάτι που δεν έκανε τη δεκαετία του ’60 που, μεταξύ άλλων, διέπρεψε στη μικρή οθόνη, ιδιαίτερα ως μελλοθάνατος και ανίατα αρρωστος στην τηλεοπτική σειρά του NBC «Run for your life». O Γκαζάρα είναι ένας δικηγόρος που μαθαίνει πως του απομένουν μόλις ένα με δύο χρόνια ζωής και αποφασίζει να κάνει όλα όσα δεν είχε τον χρόνο να κάνει μέχρι τότε. Το έβλεπε και η μαμά μου και σε κάθε επεισόδιο καρδιοχτυπούσε αν ο Μπεν Γκαζάρα θα προλάβει.
Όλα, όμως, άλλαξαν οριστικά όταν το 1970 συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον Τζον Κασσαβέτη στην ταινία Οι Σύζυγοι. Οι δυο τους, αντάμα με τον Πίτερ Φολκ, ήταν οι τρεις σύζυγοι του τίτλου. Τρεις μικροαστοί σε κλιμακτήριο βυθίζονται στη ματαιότητα μιας αέναης αναπαράστασης της ζωής καθώς τους καταπίνει το κενό της suburbia. Και κάπως έτσι μπήκαν τα θεμέλια αυτού που αποκαλούμε σήμερα, έστω και για λόγους ενδοσυνεννόησης, ανεξάρτητο κινηματογράφο, με την κασσαβετική παρέα να αποκτάει, στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, τη διάσταση μιας οικογένειας χωρίς, όμως, τα έμφυτα προβλήματα που ταλανίζουν τις οικογένειες στην «πραγματική» ζωή.
Με σκληρή αυτοσχεδιαστική δουλειά, όπως οι μουσικοί της free jazz, αδιαφορώντας για στερεότυπα και ευκολίες, ο Κασσαβέτης και ο Γκαζάρα θα αναζητήσουν την αλήθεια μέσα από την υποκριτική, ακολουθώντας τους χαρακτήρες τους με ιώβεια υπομονή και πρωτόγνωρη ελευθερία. Θα ακολουθήσουν δυο ακόμη σπουδαίες ταινίες με τον δαιμόνιο Ελληνοαμερικάνο. Το Killing of a Chinese Bookie στα 1976 και, έναν χρόνο μετά, το Opening Night. Και είναι αυτές οι τρεις αδέσποτες ταινίες, μέσα σε μια φιλμογραφία που ξεπερνάει τις εκατό, που περιέβαλλαν -και θα περιβάλλουν- τον Μπεν Γκαζάρα με στοργή και αγάπη για πάντα, ανταποδίδοντας το ανθρώπινο απόθεμα που κατέθεσε ο ίδιος στη δημιουργία τους. Έχει να κάνει με την αφοπλιστική γενναιοδωρία του Κασσαβέτη που θα ευλογεί εσαεί τους ανθρώπους με τα σπαρακτικά τους πορτρέτα.
Στο φινάλε του Killing of a Chinese Bookie δεν είναι σαφές αν ο Κόσμο Βιτέλι ζει ή όχι. Ο ίδιος ο Κασσαβέτης δεν μιλούσε ποτέ γι’ αυτό. Οι γκάνγκστερ θέλουν να του πάρουν ό,τι πολυτιμότερο έχει - το άθλιο καταγώγιό του. Και αυτός, σαν καλός καπετάνιος, πάντα με τη σφαίρα στο στομάχι, θα υπερασπιστεί τον κόσμο τον δικό του. «Ο Τζον κι εγώ ποτέ δεν μιλήσαμε γι’ αυτό, για το αν ο Κόσμο πέθανε ή όχι. Ποτέ δεν τον ρώτησα και ποτέ δεν με ρώτησε».
Σωστός... Αφού, αμφότεροι, γνώριζαν εκ των προτέρων την απάντηση.
σχόλια