Στο φετινό φεστιβάλ των βροχών, των κλοπών και των πυροβολισμών (άσφαιρα τα πυρά από έναν τρελάρα, που ωστόσο ανησύχησαν τον Κριστόφ Βαλτζ και τον Ντανιέλ Οτέιγ την ώρα που έδιναν συνέντευξη στην Croisette) ο πιο γνωστός σκηνοθέτης στον κόσμο και πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, πιστός στο ύφος που και ο ίδιος έχει υποστηρίξει στην πλούσια φιλμογραφία του, θέλει να ανακαλύψει και να βραβεύσει μια ταινία που θα τον ξαφνιάσει και θα τον συγκινήσει. Μέχρι στιγμής δύο είναι οι υποψήφιες που ταιριάζουν γάντι στη δήλωσή του: το Παρελθόν του Ασγκάρ Φαραντί και η Μεγάλη Ομορφιά του Πάολο Σορεντίνο – μοναδική επιφύλαξη η έλλειψη «αμερικανικής» σκηνοθεσίας, αν αυτό είναι κάτι που μετράει σε έναν μαέστρο του εμφανούς, μονταζιακού ρυθμού. Ας μην ξεχνάμε πως Αμερικανοί πρόεδροι στο παρελθόν έχουν πάρει αποφάσεις που δεν συνάδουν με τη έξωθεν μαρτυρία τους: ο Ντε Νίρο προτίμησε τον Μάλικ, ο Σκορσέζε τον Αγγελόπουλο, ο Ταραντίνο τον Μάικλ Μουρ και ο Τιμ Μπέρτον τον Απιτσατπόνγκ Βερεσεθάκουλ!
Ο Ιρανός Φαραντί επανέρχεται μετά τον αριστουργηματικό Χωρισμό με ένα πολύπλοκο δράμα σχέσεων που εξελίσσεται στη Γαλλία, κυρίως στα γαλλικά. Η ίντριγκα αποκαλύπτεται σταδιακά, όπως φανερώνουν το πραγματικό τους πρόσωπο οι χαρακτήρες, κάνοντας τον θεατή να ακυρώσει τις πρώτες του εντυπώσεις. Ο Φαραντί έχει πει πως δεν γνωρίζεις έναν άνθρωπο παρά μόνο όταν τον δεις να βιώνει ένα δίλημμα ή μια κρίση κι εδώ εφαρμόζει πιστά και εξόχως δραματικά τη θεωρία του. Το σενάριο είναι απολαυστικό και δείχνει πως ο δημιουργός αυτός, που στην τελευταία του ταινία ανήγαγε τα βαθύτερα προβλήματα της περσικής κοινωνίας από το μερικό στο όλον, εδώ προσπερνάει τον σκόπελο της άγνωστης γλώσσας και αποτυπώνει τη συγκεκριμένη σειρά περιστατικών σε ένα πολύ συγκεντρωμένο, οικουμενικό δράμα.
Λάτρης της ποικιλίας, ο Ιταλός Σορεντίνο αιωρείται στην Ιστορία της Ρώμης, κάνοντας την πιο αυθεντικά ενδιαφέρουσα ταινία για την Αιώνια Πόλη από την εποχή του Roma – μια αποστομωτική απάντηση στην πρόσφατη, επιδερμική καρτ ποστάλ του Γούντι Άλεν. Ο ήρωάς του, ένας κυνικός, σνομπ μισάνθρωπος, οξυδερκής δημοσιογράφος, χαρισματικός παρατηρητής και κάποτε πολλά υποσχόμενος συγγραφέας μιας αγαπημένης νουβέλας, είναι ένα απομεινάρι μιας εκλεκτικής «γλυκιάς ζωής», ένα καλοντυμένο, ευγενές βαμπίρ που κρύβει μέσα από φελινικά πάρτι αδιάκοπες, ανούσιες κουβέντες αλλά και υπέροχες βόλτες στα αρχαία μνημεία, ένα μεγάλο μυστικό από τη νιότη του. Αυτό το μυστικό, που τον οδήγησε στη λαμπερή του απομόνωση και την πνευματική αυτο-ματαίωση, αποκαλύπτεται στο τελευταίο, σχεδόν μεταφυσικό, αλλά τόσο συγκινητικό ημίωρο, κάπου ανάμεσα στη σιωπή και στον φόβο, μακριά από το άχρηστο μπλα μπλα, στα ήσυχα νερά του Τίβερη την αυγή. Εξαιρετική ταινία, με φοβερό, όπως πάντα, τον Τόνι Σερβίλο στον ρόλο του Τζεπ Γκαμπαρντέλα.
Επίσης τρομερός, και αυτός υποψήφιος για βραβείο ερμηνείας, είναι ο Όσκαρ Άιζακ στον ρόλο του άσημου, άτυχου τραγουδιστή και κιθαρίστα Λιούιν Ντέιβις, στην ομώνυμη ταινία των αδελφών Κοέν, με φόντο τη φολκ μουσική στη Νέα Υόρκη των αρχών της δεκαετίας του '60. Αν το Ω αδελφέ, Πού είσαι; είναι μια παραλλαγή του ομηρικού Οδυσσέα, ο Λιούιν Ντέιβις είναι μια κινηματογραφική παράφραση του Οδυσσέα του Τζόις, όπως σωστά το έθεσε ο Σκοτ Φάουντας στην κριτική του - κι επειδή μιλάμε πάντα για τους σουρεαλιστές, παιχνιδιάρηδες Κοέν, Οδυσσέα λένε τη γάτα του έργου, που δεν ανήκει καν στον πρωταγωνιστή, αλλά κατά έναν απρόσμενο τρόπο τον οδηγεί στις περιπέτειές του. Υποσημείωση στη φιλμογραφία τους, το φιλμ που απέσπασε δικαίως μόνο θετικές κριτικές υπενθυμίζει την πίστη τους στην έλλειψη πίστης, στο μάταιο της ανθρώπινης ύπαρξης, σε μια άλλοτε αστεία κι άλλοτε φιλοσοφημένη κυνική θεώρηση του κόσμου και της ζωής, σαν μια τραγουδιστή εκδοχή του Σοβαρού Ανθρώπου.
Σε μια ακόμα αμερικανική συμμετοχή στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα, ο Στίβεν Σόντερμπεργκ συνεχίζει να μας απειλεί πως έχει ήδη εγκαταλείψει το σινεμά, αλλά οι ταινίες του δηλώνουν, αν όχι βροντερό, ωστόσο φαντασμαγορικό το παρών. Το Behind the Candelabra (Πίσω από το Κηροπήγιο, το σήμα κατατεθέν της πιανιστικής και προσωπικής χλιδής του διασκεδαστή μουσικού Λιμπεράτσε) γυρίστηκε για λογαριασμό του τηλεοπτικού δικτύου HBO και κάνει πρεμιέρα στην αμερικανική τηλεόραση την Κυριακή που μας έρχεται, αλλά θα προβληθεί κανονικά στις αίθουσες στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Μάικλ Ντάγκλας είναι πειστικός ως Λιμπεράτσε και ο Ματ Ντέιμον, ο εραστής του που τον μήνυσε και λίγο μετά τον θάνατό του αποκάλυψε μια σχέση που ο αγαπημένος του Λας Βέγκας με τις βαρύτιμες γούνες, τα πλουμιστά κοσμήματα και τις εικονικές ετεροφυλοφιλικές σχέσεις, προσπάθησε με αγωγές και κατευθυνόμενα δημοσιεύματα να κρατήσει κρυφή – και το κατάφερε όσο ζούσε. Η ταινία είναι τεχνικά τέλεια, τα εφέ στο μακιγιάζ και στις αλλαγές στα πρόσωπα και στις ηλικίες εντυπωσιακά, αλλά ως σύνολο, αν και καλά δομημένη για να κρατάει το ενδιαφέρον, μοιάζει διαδικαστική και πληροφοριακή, χωρίς ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά για έναν τοπικό θρύλο που μετέτρεψε την υπερβολή σε show και την κλασική μουσική σε απλουστευμένο θέαμα για τις μάζες.
Η μόνη γυναίκα στο επίσημο Διαγωνιστικό, η Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι, δεν θέλει να δίνει έμφαση στο φύλο της αλλά να ξεχωρίζει για τη σκηνοθετική της ικανότητα. Δυστυχώς, ο Πύργος στην Ιταλία, αν και επώδυνα βιογραφικός στην καταγραφή του υποκριτικού της μπλοκαρίσματος, στον αδελφό που έχασε πρόωρα, στην ερωτική θύελλα με τον πρώην εραστή της (είναι όντως ο Λουί Γκαρέλ, που παίζει στην ταινία) και στη σχέση με τη μητέρα της (την υποδύεται η πραγματική της μητέρα, η πιανίστα Μαρίζα Μπορίνι, στην οποία μοιάζει καταπληκτικά η άλλη της κόρη, η Κάρλα Μπρούνι), δεν αποφεύγει την υστερία και τους σεναριακούς σκοπέλους σε μια ιστορία που στην αρχή θυμίζει πολύ την Οικογενειακή Γιορτή του Βίντεμπεργκ, με το φάντασμα του πατέρα να κραδαίνει την επιρροή του στο ψυχικό χάος των παιδιών και της συζύγου.
Ο Τζέιμς Φράνκο, θαρραλέος στην επιχείρηση ανατροπής της εικόνας του ομορφόπαιδου του Χόλιγουντ, συμμετείχε επίσημα στο Ένα Κάποιο Βλέμμα, μεταφέροντας στην οθόνη το δύσκολο μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Φόκνερ, As I lay dying (Καθώς Ψυχορραγώ). Καλλιτεχνικών προθέσεων, με μια επίμονη, επώδυνη αφήγηση, το φιλμ στιγματίζεται από σκηνοθετικά τρικ, όπως το split screen, και μένει στο στάδιο της καλοφτιαγμένης απόπειρας διασκευής ενός λόγου που λειτουργεί καλύτερα στο χαρτί παρά στις ζοφερές εικόνες.
Ένα άλλο pretty boy, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Γκιγιόμ Κανέ, γοητεύτηκε από τα τραχιά αστυνομικά φιλμ των '70s και με τους Δεσμούς Αίματος (προβλήθηκε εκτός Διαγωνιστικού) μεταφέρθηκε στην Αμερική εκείνης της εποχής για να εξερευνήσει την προβληματική σχέση του κακοποιού μεγάλου αδελφού Κρις με τον αστυνομικό μικρό αδελφό Φρανκ, με αιχμή του δόρατος τον πατέρα τους (σκληρός και αυθεντικός ο Τζέιμς Κάαν) και την πρώην σύζυγο του Φρανκ, την οποία υποδύεται ελάχιστα πειστικά η Μαριόν Κοτιγιάρ, σύντροφος του Κανέ εδώ και μερικά χρόνια. Το αποτέλεσμα είναι ένα περίεργο μείγμα μιας νυσταλέας περιπέτειας που μιμείται το σινεμά που γέννησε τους αντιήρωες των '70s και του στυλ του Τζέιμς Γκρέι, ο οποίος έχει συνεργαστεί στο σενάριο και επηρέασε περισσότερο απ' ό,τι θα έπρεπε τον συνήθως πιο νευρώδη Κανέ. Ο Κλάιβ Όουεν δίνει δύναμη στον ρόλο του, ενώ ο Μπίλι Κρούνταπ δηλώνει, ειλικρινώς, αμηχανία.
Το Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών ξεκίνησε πανηγυρικά με μια ταινία που ενθουσίασε, τον Εγωιστή Γίγαντα της Κλίο Μπάρναρντ, η οποία δανείστηκε τον τίτλο της παιδικής ιστορίας του Όσκαρ Ουάιλντ για να κάνει ένα ρεαλιστικό πορτρέτο της σημερινής Αγγλίας μέσα από τη ζωή δυο νεαρών αγοριών, και συνεχίστηκε με την επιστροφή, μετά από δεκαετίες απουσίας, του Χιλιανού ψυχομάγου σκηνοθέτη Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι, ο οποίος μάζεψε αυθαίρετα και σουρεαλιστικά κομμάτια από τη δύσβατη παιδική του ηλικία στην επηρμένη, αντισυμβατική αυτοβιογραφία του The Dance of Reality. Η υπενθύμιση του ιδιότυπου και άκρως ιδιότροπου σκηνοθέτη σε ένα κοινό που ενδεχομένως δεν τον έχει καν ακουστά σημαδεύτηκε και από την προβολή του ντοκιμαντέρ του Φρανκ Πάβιτς Jodorowsky's Dune, με σχέδια και storyboards αλλά και συνεντεύξεις από τη μεγαλομανή ταινία που ο Χιλιανός δεν κατάφερε ποτέ να γυρίσει, στους δύσκολους καιρούς για το είδος, πριν από την επέλαση του Πολέμου των Άστρων. Και μιλώντας για σουρεαλισμό, έκπληξη ήταν η συμμετοχή του Ολλανδού (30 και πλέον χρόνια είχε να συμπεριληφθεί εκπρόσωπος της χώρας αυτής στις Κάννες) Άλεξ Βαν Βάρμερνταμ με το Μπρόργκμαν, ένα funnier Funny Games, με διακριτικό σχόλιο για την αδράνεια της μεγαλοαστικής τάξης, τη φιλοπαίγμονα προσθήκη μιας περίεργης ομάδας δολοφόνων χωρίς ηθικά κίνητρα, και ένα πολύ ανοιχτό παράθυρο στην αληθοφάνεια και τη δικαίωση του σεναρίου ως προς τις προθέσεις των χαρακτήρων.
σχόλια