Ακολουθεί το τρίτο άρθρο μιας σειρά τεσσάρων κειμένων που καταγράφουν κάποιες μικρές εκπλήξεις και εκρήξεις στην Αθήνα (και στην Ελλάδα). Το πρώτο ασχολήθηκε με το σύνολο αυτής της κινητικότητας, το δεύτερο με τα βήματα στο φαγητό.
«Tα επόμενα τέσσερα χρόνια πρέπει να βρεθούν 600-700 νεοφυείς εταιρείες (startups) για να επενδυθεί το μεγαλύτερο κομμάτι από τα 400-500 εκατ. ευρώ που προορίζονται γι' αυτόν το σκοπό» λέει ένας γνώστης του χώρου. «Αυτό έχει πολλές εκρηκτικές πλευρές, αν σκεφτείς ότι τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια επενδύθηκε σε αυτόν το χώρο λιγότερο από το ένα τρίτο. Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος είναι να βρεθούν πολλές νεοσύστατες εταιρείες που να έχουν τέτοια χαρακτηριστικά ώστε να επωφεληθούν από αυτή την καταιγίδα χρηματοδότησης».
To τι έγινε τα προηγούμενα χρόνια, όπως φαίνεται σε έρευνα του Foundation, δίνει μια πρόγευση του τι θα επακολουθήσει, στο πολλαπλάσιο.
Οι γκρινιάρηδες λένε πως θα δούμε υπερβολές, καθώς δεν είναι εύκολο να ξεφυτρώσουν τόσο πολλές νεοσύστατες εταιρείες με ιδέες και κότσια να συμμετάσχουν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Οι πιο αισιόδοξοι αντιτείνουν πως θα δούμε μεν κάποιες «ανορθογραφίες», αλλά στην πράξη θα κινητοποιηθούν πολλές νεανικές ομάδες, θα πέσουν χρήματα σε εταιρείες, χώρους και κλάδους που θα έχουν πολλαπλασιαστικές ευεργετικές «παρενέργειες».
Οι γκρινιάρηδες λένε πως θα δούμε υπερβολές, καθώς δεν είναι εύκολο να ξεφυτρώσουν τόσο πολλές νεοσύστατες εταιρείες με ιδέες και κότσια να συμμετάσχουν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Οι πιο αισιόδοξοι αντιτείνουν πως θα δούμε μεν κάποιες «ανορθογραφίες», αλλά στην πράξη θα κινητοποιηθούν πολλές νεανικές ομάδες, θα πέσουν χρήματα σε εταιρείες, χώρους και κλάδους που θα έχουν πολλαπλασιαστικές ευεργετικές «παρενέργειες».
Σε κάποιους τομείς οι ιδέες και οι εταιρείες, αφού χρηματοδοτηθούν και κάνουν τα πρώτα πετυχημένα τους βήματα, θα αναζητήσουν άλλες αγορές, πιο φιλόξενες. Σε κλάδους, όμως, όπως ο τουρισμός, η αγροτική παραγωγή, η ναυτιλία, η εστίαση, τα τρόφιμα και η ενέργεια, η χώρα διαθέτει την απαραίτητη δραστηριότητα και σπιρτάδα ώστε να επωάσει και να κρατήσει λίγες, έστω, από τις εταιρείες που θα γεννήσει.
Ο Κ.A., που θα είναι επικεφαλής ενός fund το οποίο θα επενδύσει μερικές δεκάδες εκατομμύρια σε startups, σημειώνει τις προκλήσεις για τον αγροτικό τομέα: για να αυξήσει την παραγωγικότητά του και να βελτιώσει την ποιότητα των προϊόντων του θα χρησιμοποιεί drones για άρδευση και παρακολούθηση της καλλιέργειας, θα διαχειρίζεται μεγάλο όγκο δεδομένων (data). Mια καλλιέργεια 100 στρεμμάτων τρούφας θα πάει πολύ καλύτερα αν έχει σύστημα για διαφοροποίηση της λίπανσης ανάλογα με τα χαρακτηριστικά κάθε ζώνης της καλλιεργούμενης έκτασης.
Ο αθόρυβος κόσμος των ΜΚΟ
Κι αν ο χώρος των startups βρίσκει πολλά κεφάλαια γιατί ζει και ανασαίνει για τα μεγάλα κέρδη, ο τομέας των ΜΚΟ τα καταφέρνει στο δικό του, διαφορετικό γήπεδο, γιατί υπόσχεται την ισορροπία σε μια χώρα σε κρίση και την ελπίδα σε μια κοινωνία με ανασφάλειες.
Μια Κυριακή βρέθηκα στο κτίριο όπου στεγάζεται ο Οργανισμός Higgs, ένας χώρος που φιλοξενεί ΜΚΟ και προσφέρει εκπαίδευση και συμβουλές για την ανάπτυξή τους. Χώρος των αντιθέσεων: ένα εκπληκτικό ακίνητο του 1905 στο Μεταξουργείο δίπλα σε σκηνικά που αφήνουν τις πληγές της Αθήνας έκθετες στο μάτι (και στη μύτη).
Ήταν μια εκδήλωση στην οποία συμμετείχε μια ομάδα 15 ΜΚΟ (από μια πρωτοβουλία για τα αδέσποτα μέχρι το βανάκι των κοινωνικών πλυντηρίων Ithaca). Εκεί βρέθηκαν και πρωτοβουλίες όπως το Tipping Point (βοηθά νέους να επιλέξουν επάγγελμα) και το Give Med (μαζεύει φάρμακα που περισσεύουν).
Το προσφυγικό, μαζί με άλλα μεγάλα προβλήματα, έφερε πολλά χρήματα και μεγάλη αναστάτωση στον χώρο των ΜΚΟ. Αρκετές οργανώσεις όμως επέλεξαν να κινηθούν έξω από αυτό το πλαίσιο και να ασχοληθούν με τα υπόλοιπα θέματα της κοινωνίας και της πόλης.
Ο Στ. Βούλγαρης και η Μαρία Χατζοπούλου ίδρυσαν την πρωτοβουλία Comm'on μετά την εμπειρία που είχαν στο ΣυνΑθηνά του Δήμου Αθηναίων. Διαπιστώνουν την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς εθελοντικών πρωτοβουλιών για την πόλη και τις ειδικές ανάγκες της κοινωνίας. Έναν διαφορετικό προσανατολισμό από την εποχή που ιδρύθηκαν οι Αtenistas και οι πρώτες δυναμικές δράσεις αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Μετά τη μεγάλη παρένθεση του προσφυγικού, εμφανίστηκε ένα νέο κύμα ομάδων που πάνε στις γειτονιές ή ασχολούνται με κάποιο ειδικότερο θέμα. Το Library4all είναι εθελοντική πρωτοβουλία μιας ομάδας που στήθηκε γύρω από μια δραστήρια εκπαιδευτικό που συγκεντρώνει και στέλνει βιβλία σε σχολεία όλης της χώρας.
Δύο μαμάδες ξεκίνησαν δυναμικά την πρωτοβουλία Kids Fair Collection με στόχο να παίρνουν καινούργια ρούχα παιδιά που δεν είναι εύκολο να τα έχουν από την οικογένειά τους.
Κινητήρια δύναμη είναι οι πόροι που έρχονται από ευρωπαϊκούς φορείς, εταιρείες, αλλά και σημαντικούς εγχώριους οργανισμούς, όπως το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Οι δράσεις φορέων όπως το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση και ο πολιτιστικός οργανισμός Νέον αφήνουν αισθητό αποτύπωμα στη ζωή της πόλης, από την πρόσβαση σε σημαντικές παραγωγές στον τομέα της τέχνης μέχρι την προσέλκυση αλλοδαπών επισκεπτών στην Αθήνα (εξού και το «μπαμ» με τα πολλά νέα ξενοδοχεία, που θα συνεχιστεί τα επόμενα 2-3 χρόνια). H Eθνική Βιβλιοθήκη, στις νέες εγκαταστάσεις της στο ΚΠΙΣΝ, κατακλύζεται κάθε μέρα από νεαρόκοσμο. Τα παιδιά και οι νέοι δεν πηγαίνουν εκεί μόνο από την αγάπη για το βιβλίο αλλά και γιατί βρίσκουν έναν φιλικό χώρο για μελέτη ή για να εργαστούν «απομονωμένοι» σε ένα περιβάλλον που σφύζει από ζωή.
Πλέον βρίσκει κανείς πολιτιστικές εκδηλώσεις απαιτήσεων από τα Υστέρνια της Τήνου, τον Μόλυβο της Λέσβου, τη Σύμη και αρκετές άλλες τουριστικές περιοχές. Οι εκδηλώσεις πλέον προβάλλουν δρώμενα επιπέδου που γίνονται πόλος έλξης και για τουρίστες.
Το «είδαμε αλλιώς» στον τουρισμό
Tα στάνταρ ανεβαίνουν στον ελληνικό τουρισμό, έναν χώρο όπου οι προσπάθειες κάποτε ήταν αποσπασματικές, με κυρίαρχο τον κρατικό ΕΟΤ. Οι καμπάνιες του Marketing Greece, ενός φορέα που έχει δημιουργηθεί από ιδιωτικές εταιρείες με κύριο άξονα τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), δείχνουν την αξία ενός κεντρικού σχεδιασμού που έχει κλίμακα, επενδύει κεφάλαια και θέτει ως ορίζοντα το παγκόσμιο σκηνικό και όχι τη βαλκανική εσωστρέφεια.
Στον τομέα του τουρισμού παραδοσιακά είχαμε αρκετές οικογενειακές μονάδες που περίμεναν από το κράτος να στηρίξει την επικοινωνία του κλάδου. Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει αυτό χάρη και στη συμβολή του Internet: κάποιες πρωτοπόρες μονάδες, κεντρικές προσπάθειες, όπως αυτή του Marketing Greece, αλλά και οι ενθουσιώδεις αναρτήσεις που κάνουν οι ίδιοι οι επισκέπτες δημιουργούν κύματα προβολής της χώρας που έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.
Η κακή πλευρά του Instagram είναι ότι τους περασμένους μήνες σκοτώθηκαν δύο τουρίστες (τα δύο συμβάντα απείχαν χρονικά μεταξύ τους), προσπαθώντας να βγάλουν φωτογραφία πάνω από τον γκρεμό όπου βρίσκεται το Ναυάγιο (Ζάκυνθος). Η καλή πλευρά είναι ότι προσφέρει εν πολλοίς δωρεάν δημοσιότητα σε μια χώρα που διατηρεί φυσικές ομορφιές, χαρακτηριστικό που αποτελεί πόλο έλξης στην παγκόσμια βιομηχανία ταξιδιωτικών εμπειριών.