Το διάλειμμα του Σαββατοκύριακου αναμένεται να επιτρέψει στις αγορές να ανασάνουν, όμως το σοκ που προκλήθηκε από τη μεγάλη χθεσινή πτώση της τουρκικής λίρας προκαλεί διεθνή ανησυχία, ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα.
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε πως θα εξέλθει νικητής απ' αυτόν τον «οικονομικό πόλεμο», αντιδρώντας στην ανακοίνωση του Αμερικανού ομολόγου του, του Ντόναλντ Τραμπ, για αύξηση των δασμών εισαγωγής στον τουρκικό χάλυβα και το τουρκικό αλουμίνιο, που φθάνουν τώρα το 50% και το 20% αντιστοίχως.
Το τουρκικό νόμισμα, το οποίο έχει χάσει από την αρχή της χρονιάς σχεδόν το μισό της αξίας του έναντι του δολαρίου, κατέγραψε ιλιγγιώδη πτώση φθάνοντας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Κατά το χθεσινό κλείσιμο της Wall Street 6,43 λίρες ανταλλάσσονταν με ένα δολάριο, δηλαδή η τουρκική λίρα σημείωσε πτώση 13,7% αφού έχανε στη διάρκεια της ημέρας μέχρι και 24%.
Η τουρκική κρίση προκάλεσε ένα κύμα σοκ στον πλανήτη, με αποτέλεσμα όλα τα κύρια ευρωπαϊκά χρηματιστήρια να κλείσουν στο κόκκινο. Ιδιαίτερα εθίγη ο τραπεζικός τομέας.
Η μετοχή της ισπανικής τράπεζας BBVA υποχώρησε κατά 3,5%, της ιταλικής UniCredit κατά 3,1% και της γαλλικής BNP Paribas κατά 3,7%. Η πτώση συμπαρέσυρε, όμως, γενικότερα τις ευρωπαϊκές τράπεζες με τον τραπεζικό δείκτη να σημειώνει απώλειες 2,7%.
Την ίδια στιγμή, το ευρώ υποχωρούσε στα χαμηλά έτους έναντι του δολαρίου στο 1,1419 δολ. Οι τρεις αυτές τράπεζες φαίνεται να ανησυχούν την ΕΚΤ που συνολικά δεν θεωρεί την κατάσταση κρίσιμη.
Η πτώση της λίρας «δείχνει πως οι επενδυτές ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι επίκειται πλήρης νομισματική κρίση», υπογράμμισε σε σημείωμά του ο Ντέιβιντ Τσίτχαμ, αναλυτής στην XTB.
«Οι ανησυχίες της αγοράς για την τουρκική λίρα συνδέονται με τις ανησυχίες για μια πιθανή διάχυση, δηλαδή για μια κρίση των αναδυόμενων νομισμάτων», εξήγησε από την πλευρά του ο Πάτρικ Ο'Χέιρ της Briefing.
«Υπάρχουν φόβοι πως οι ευρωπαϊκές αγορές είναι πιο εκτεθειμένες απ' ό,τι προβλεπόταν στο τουρκικό σοκ», επισήμανε από την πλευρά του ο Τζαμίλ Άχμαντ, αναλυτής στην FXTM.
Όμως για τον Κρίστοφερ Ντέμπικ, υπεύθυνο οικονομικής έρευνας στην τράπεζα Saxo, «δεν υπάρχει συστημικός κίνδυνος». «Είδα μερικά σχόλια που υπογραμμίζουν ότι αρχίζουμε σήμερα να έχουμε εντάσεις στα αναδυόμενα νομίσματα, αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: πρόκειται για ανέκδοτο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Αντιμέτωπος μ' αυτή την πανωλεθρία, ο Ερντογάν, ο οποίος αντιμετωπίζει τώρα μια από τις πιο δύσκολες οικονομικές προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει από τότε που ανέβηκε στην εξουσία το 2003, κάλεσε τους πολίτες σε «εθνική μάχη» ζητώντας τους να ανταλλάξουν τα ξένα νομίσματα που έχουν στην κατοχή τους με λίρες για να στηρίξουν το εθνικό νόμισμα.
«Αν έχετε δολάρια, ευρώ ή χρυσό κάτω από το μαξιλάρι σας, πηγαίνετε στις τράπεζες για να τα ανταλλάξετε με τουρκικές λίρες. Είναι μια εθνική μάχη», τόνισε ο Ερντογάν σε ομιλία του στο Μπαϊμπούρτ (βορειοανατολική Τουρκία).
Οι αγορές ανησυχούν για τους προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής του Ερντογάν, καθώς η τουρκική κεντρική τράπεζα είναι απρόθυμη να αυξήσει τα επιτόκιά της για να στηρίξει τη λίρα και να χαλιναγωγήσει έναν πληθωρισμό που έφθασε εντούτοις σχεδόν το 16% τον Ιούλιο σε ετήσιο ρυθμό.
Πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν πως μια μαζική αύξηση των επιτοκίων είναι αναπόφευκτη, όμως ο Ερντογάν, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει τα επιτόκια «πατέρα και μητέρα όλων των κακών», είναι κατηγορηματικά αντίθετος σ' αυτό.
Θέλοντας να στείλει θετικά σήματα στις αγορές, ο νέος υπουργός Οικονομικός Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ο οποίος είναι επίσης ο γαμπρός του αρχηγού του τουρκικού κράτους, επέμεινε στη «σημασία», σύμφωνα με τον ίδιο, της «ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας» της Τουρκίας.
Τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν-Πούτιν
Η κατάρρευση αυτή, που ωθεί την Τουρκία προς μια νομισματική κρίση, σημειώνεται με φόντο ισχυρές διπλωματικές εντάσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και την Ουάσινγκτον.
Η Άγκυρα προειδοποίησε πως «το μόνο αποτέλεσμα» των αμερικανικών κυρώσεων «είναι ότι πλήττουν τις συμμαχικές σχέσεις μας», σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.
«Όπως όλα τα μέτρα που λαμβάνονται κατά της Τουρκίας, θα έχουν την απάντησή τους», πρόσθεσε το υπουργείο, διευκρινίζοντας πως η απόφαση «αγνοεί» τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Το τουρκικό νόμισμα γνωρίζει μια διαρκή διάβρωση εδώ και χρόνια, όμως η αιμορραγία επιδεινώθηκε τις τελευταίες ημέρες εξαιτίας της σοβαρής διπλωματικής κρίσης με τις ΗΠΑ, η οποία συνδέεται με την κράτηση στην Τουρκία ενός Αμερικανού πάστορα που κατηγορείται για κατασκοπεία.
Συμβολικά η τουρκική προεδρία ανακοίνωσε, λίγο μετά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ, πως ο Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν προσθέτοντας πως οι δύο ηγέτες μίλησαν κυρίως για τη Συρία και εμπορικές ανταλλαγές.
