«Η ΕΠΙΔΟΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ δείχνει κυβερνητική ανασφάλεια» λέει στην συνέντευξή του στο podcast των LifoPolitics και στην Βασιλική Σιούτη ο καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης και πρώην υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Σημίτη, Νίκος Χριστοδουλάκης. Μιλάει για πανδημία επιδοματούχων κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 και υποστηρίζει ότι «Κάποια τζάμπα λεφτά της πανδημίας πήγαν σε πολυτελή αυτοκίνητα». Ο κ. Χριστοδουλάκης υποστηρίζει ότι «η μεγαλύτερη φορολογική αδικία είναι ο υψηλός ΦΠΑ» και αμφισβητεί μερικές από τις επενδύσεις που δεν φέρνουν λεφτά στην Ελλάδα, αλλά δανείζονται από τις ελληνικές τράπεζες. «Χρηματοδοτούμε ηλιθίως τον αφελληνισμό της ελληνικής οικονομίας» υποστηρίζει. «Οι ξένοι επενδυτές είναι καλοδεχούμενοι αν φέρνουν δικά τους κεφάλαιο και δημιουργούν θέσεις εργασίας».
«Τα επιδόματα δείχνουν μια ανασφάλεια από την πλευρά της κυβέρνησης», υποστηρίζει ο Νίκος Χριστοδουλάκης, και επειδή «δεν έχει να παρουσιάσει θεαματικά αποτελέσματα, έπειτα από σχεδόν τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης, αισθάνεται την ψηφοθηρική ανάγκη να προικ;iσει τους ψηφοφόρους της με κάθε λογής επιδόματα. Κάθε κοινωνική κατηγορία κάτι να πάρει, ώστε να το θυμηθεί όταν πάει στην κάλπη».
Ανάμεσα σε αυτούς που πήραν τα επιδόματα, όπως αναφέρει ο κ. Χριστοδουλάκης, είναι και φοροφυγάδες που δεν υποβάλλουν δήλωση, που παριστάνουν ότι δεν έχουν εισοδήματα, με αποτέλεσμα να «έχει αναπτυχθεί μια βιομηχανία συγκέντρωσης επιδομάτων, η οποία προκαλεί άλλη μια στρέβλωση και παθογένεια στην ελληνική οικονομία».
Θεωρεί ότι αυτή η πολιτική πήρε εξωφρενικές διαστασεις, ωστόσο ασκεί αυστηρή κριτική για το ίδιο θέμα και στην αντιπολίτευση, για την οποία λέει ότι δεν είναι το καλύτερο αυτό που κάνει, να ζητά «περισσότερα για περισσότερους», αλλά θα πρέπει να αντιτάξει, «εάν έχει«, όπως τονίζει, συγκεκριμένες προτάσεις «οι οποίες θα αποδώσουν σε βάθος χρόνου, θα είναι μόνιμες και, το κυριότερο, θα απευθύνονται σε αυτούς που θα έχουν πραγματικά ανάγκη».
«Πανδημία επιδοματούχων»
«Γιατί, μην έχετε την παραμικρή αμφιβολία, ότι έτσι όπως δίνονται τα επιδόματα, βροχηδόν και σωρηδόν, είναι πάρα πολλοί που υπεισέρχονται χωρίς να πληρούν τα κριτήρια, χωρίς να είναι δηλαδή ευάλωτα νοικοκυριά και πραγματικά φτωχοί». Ανάμεσα σε αυτούς που πήραν τα επιδόματα, όπως αναφέρει ο κ. Χριστοδουλάκης, είναι και φοροφυγάδες που δεν υποβάλλουν δήλωση, που παριστάνουν ότι δεν έχουν εισοδήματα κ.ο.κ., με αποτέλεσμα να «έχει αναπτυχθεί μια βιομηχανία συγκέντρωσης επιδομάτων, η οποία προκαλεί άλλη μία στρέβλωση και παθογένεια στην ελληνική οικονομία».
Κατά την περίοδο της πανδημίας, λέει, εκτός από τον κορωνοϊό, υπήρξε και «πανδημία επιδοματούχων, η οποία αναπτύχθηκε ταχύτατα και χωρίς κανέναν απολύτως έλεγχο. «Μικρές επιχειρήσεις εμφανίστηκαν ως μεγάλες, νεκρές επιχειρήσεις ως υπαρκτές, με αριθμούς εργαζομένων που δεν υπήρχαν. Αυτά τα χρήματα δεν ανταποκρίθηκαν σε πραγματικές ανάγκες και ξοδεύτηκαν με εντυπωσιακό ρυθμό και θεωρώ ότι είναι ο βασικός παράγοντας που οδήγησε σε έκρηξη του εμπορικού ελλείμματος τα δύο τελευταία χρόνια. Μια σειρά από υπερπολυτελείς εισαγωγές που αφορούν αυτοκίνητα, εξοπλισμό κ.λπ. χρηματοδοτήθηκε από αυτά τα τζάμπα λεφτά, τα οποία τάχα θα κάλυπταν ανάγκες της παραγωγής και την αδυναμία των επιχειρήσεων να δουλέψουν λόγω της πανδημίας».
«Κανένα μάθημα δεν ελήφθη από την κρίση»
Στην ερώτηση αν οι πολιτικές ηγεσίες πήραν το μάθημα τους από την κρίση και τα μνημόνια, απαντά ότι θεωρεί πως «κανένα μάθημα δεν ελήφθη» και πως τόσο η ΝΔ, όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ ενδιαφέρονται να μοιράσουν χρήματα, για να καλοπιάσουν ομάδες ψηφοφόρων. «Το είδαμε αυτό το κλίμα να εμφανίζεται και να εμπεδώνεται τους τελευταίους μήνες της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, όπου πάλι κάθε μέρα είχαμε επιδόματα σε ολοένα νέες κατηγορίες επιδοματούχων και το ίδιο βλέπουμε να επαναλαμβάνεται και τώρα».
Διευκρινίζει ότι ο ίδιος δεν ήταν γενικά κατά των οικονομικών ενισχύσεων, όμως «έπρεπε να υπάρξουν ενισχύσεις των πραγματικά εργαζομένων και αμέσως μετά των επιχειρήσεων που αποκόπηκαν από την παραγωγή, αλλά όχι και αυτό το ξεφάντωμα που έλαβε χώρα και ήδη έχει προκαλέσει πολλές στρεβλώσεις στην ελληνική οικονομία».
Υπόστεγο ασφαλείας
Για το χρέος απαντά ότι μπορεί να παραμένει μεγάλο, αλλά λόγω της ρύθμισης «έχουμε ένα υπόστεγο ασφάλειας που θα διαρκέσει μία δεκαετία». Αν το παρακάνουμε όμως, τα επόμενα χρόνια θα βρεθούμε σε μεγάλες δυσκολίες διαχείρισης, αν το χρέος εξακολουθεί να συσσωρεύεται», προβλέπει.
«Μια δεύτερη ανάσα ήταν ο πληθωρισμός, ο οποίος μείωσε το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ» λέει και αυτό κάνει την κυβέρνηση να χαίρεται λίγο και να λέει ότι «μειώθηκε το χρέος και από το 205%, που ήταν την προηγούμενη χρονιά, πήγε τώρα στο 176% περίπου, το οποίο είναι πολύ υψηλό».
«Δεν θέλω να προκαλώ τρόμο με αυτά που λέω για το χρέος, αλλά είναι μια σειρήνα που έχει τεθεί σε κίνηση, την οποία πρέπει να ακούσει και η κυβέρνηση αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης».
Αφελληνισμός της ελληνικής οικονομίας
“Είναι αλήθεια ότι έχει προσελκύσει μερικές ξένες επενδύσεις, δεν είναι όμως ολοκληρωμένα επενδυτικά σχέδια” λέει για την κυβέρνηση ο πρώην υπουργός Οικονομικών και αναφέρει ότι αυτές αφορούν κυρίως στην αγορά κατοικιών και ξενοδοχείων, δηλαδή στο real estate, και πολύ λιγότερο σε παραγωγικές μονάδες.“Υπάρχουν κι εκεί κάποια δείγματα, τα οποία είναι όλα καλοδεχούμενα. Θεωρώ όμως ότι ακόμα λείπει μία συνεκτική προοπτική για το μέλλον της ελληνικής μεταποίησης (και άλλων τομέων) η οποία αποτελεί την σπονδυλική στήλη για το πως θα βαδίσει η χώρα τα επόμενα χρόνια”.
Θέλει να επισημάνει όπως λέει, και κάτι άλλο “το οποία συχνά βιαζόμαστε και το λέμε και αυτό επενδύσεις: Ερχονται μερικά κεφάλαια τα οποία έχουν αποκλειστικό στόχο να ιδρύσουν κερδοσκοπικές εταιρείες μέσα στην χώρα και να συμμετέχουν με εγχώριο τραπεζικό δανεισμό στο να αγοράσουν ελληνικές επιχειρήσεις και ελληνικά ακίνητα.
Ουσιαστικά δηλαδή, φέρνοντας πολύ λίγα κεφάλαια από το εξωτερικό, μερικές φορές και καθόλου,παίρνουν δάνεια από τις ελληνικές τράπεζες και πάνε και αγοράζουν ελληνικές επιχειρήσεις και ελληνικά σπίτια.
Έτσι έχουμε μπροστά μας έναν αφελληνισμό της ελληνικής οικονομίας τον οποίο μάλιστα, τόσο ηλιθίως χρηματοδοτούμε οι ίδιοι. Αυτό είναι ένα πρωτοφανές φαινόμενο στην ελληνική οικονομία, το οποίο θα πρέπει να αποτρεψουμε όσο προλαβαίνουμε, πριν πάρει εκρηκτικές διαστάσεις”.
Σε διαφορετική περίπτωση, όπως εξηγεί, “με διάφορες ευκαιρίες, είτε λόγω των καθυστερούμενων δανείων, είτε λόγω των προβληματικών επιχειρήσεων, είτε λόγω επενδυτικών ευκαιριών, εγκαθίστανται διαρκώς και περισσότεροι ξένοι επιχειρηματίες κι επενδυτές, όχι με δικά τους λεφτά, το τονίζω αυτό! Δηλαδή, αν πεις ότι έρχεται ένα ξένο κεφάλαιο, φέρνει απ έξω χρήματα, ανοίγει ένα εργοστάσιο και απασχολει 100 εργαζόμενους, προφανώς αυτό είναι καλοδεχούμενο για την ελληνική οικονομία”. Αλλά έρχονται κερδοσκοπικά κεφάλαια, τα οποία δανείζονται το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων για τις επενδύσεις τους από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Καλοδεχούμενοι με όρους οι ξένοι επενδυτές
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών στηλιτεύει και τη στάση της κυβέρνησης απέναντι σε κάθε είδους ξένου επενδυτή και ζητάει «να σταματήσουμε να έχουμε αυτή την αφελή πανηγυριώτικη στάση μόλις δούμε ξένο να έρχεται, να τρέχουμε να του στρώνουμε χαλί».
«Οι ξένοι είναι καλοδεχούμενοι με δύο προϋποθέσεις» λέει: να φέρνουν δικά τους χρήματα και να δημιουργούν μονάδες παραγωγής στην Ελλάδα ώστε να δημιουργούν νέα απασχόληση. «Αυτοί είναι οι δύο όροι που πρέπει να διασφαλίζονται όταν έρχεται ένας ξένος επενδυτής στη χώρα μας. Αλλιώς, το να έρχεται εδώ το fund, να το υποδέχονται, να το δανείζουν οι ελληνικές τράπεζες για να πηγαίνει να παίρνει τα σπίτια και τις επιχειρήσεις αυτών που δεν μπορούν να πληρώσουν τα δικά τους το θεωρώ λίγο διαστροφικό ως προς το τι εννοούμε οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας».
Δεν είναι όλοι οι πλειστηριασμοί ίδιοι
Για τους πλειστηριασμούς αναφέρει ότι «υπάρχουν πολλές κατηγορίες και δεν είναι όλοι οι πλειστηριασμοί ίδιοι». Υπάρχουν πραγματικά φτωχοί που έχασαν τη δουλειά τους και αυτούς «θα πρέπει το σύστημα και η κυβέρνηση να τους δει με έναν πολύ θετικό τρόπο, ακόμα και να τους τα χαρίσουμε». Υπάρχουν όμως κι άλλοι «που έχουν όλα τα μέσα, έχουν λεφτά στο εξωτερικό και παριστάνουν τους ανήμπορους και τους άπορους για να κρατήσουν τα σπίτια χωρίς να έχουν εξυπηρετήσει τα δάνεια. Δεν μπορεί να χαριστούν περιουσιακά στοιχεία σε κατέχοντες και υπερ-κατέχοντες».
«Βλέπετε συχνά στον Τύπο δημοσιεύματα για την κατοικία του τάδε που βγήκε στον πλειστηριασμό και αυτοί είναι πάμπλουτοι. Για ποιους θα πρέπει να αναστενάξει ο κόσμος; Για τους μεγιστάνες που θέλουν να καρπωθούν σπίτια χωρίς να τα έχουν ξεπληρώσει;» Πρέπει να βοηθηθούν μόνο όσοι έχουν πραγματική ανάγκη, τονίζει.
Να σταματήσει το χρηματιστήριο ενέργειας
Για τις τιμές στην ενέργεια κατηγορεί την κυβέρνηση ότι στην αρχή τις άφησε να εκτιναχθούν με αυτήν τη «σαχλαμάρα», όπως χαρακτηρίζει το χρηματιστήριο της ενέργειας, το οποίο έχουν κι άλλες χώρες, αλλά αυτές έχουν πολύ πιο διευρυμένη αγορά. «Εμείς το φέραμε εδώ πολύ βιαστικά, χωρίς δοκιμή και χωρίς εμπειρία. Έχουμε μια πολύ ισχνή αγορά για τη μελλοντική ζήτηση ενέργειας. Αυτό λειτουργεί με έναν πολύπλοκο τρόπο για να το εξηγήσω εδώ, αλλά κάνει τη λίγη ακριβή ενέργεια που προσφέρεται την τελευταία στιγμή να επικαθορίζει όλες τις άλλες τιμές. Πρέπει να σταματήσει να λειτουργεί. Δεν έχουμε εμείς τόσο μεγάλη συμβολαιακή αγορά ενέργειας για να έχουμε αυτές τις πολυτέλειες. Επρεπε να δουλέψει πειραματικά, για ένα μέρος της αγοράς και σιγά σιγά».
«Εδώ δεν μπορούσαν να καταλάβουν τη σημασία που έχει η σταδιακή μετάβαση στην πράσινη οικονομία και νόμιζαν οι κυβερνητικοί ότι σε τρία χρόνια μέσα θα είχαμε απαλλαγεί από τον λιγνίτη. Δεν καταλάβαιναν ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει σε τρία χρόνια από την Ελλάδα και ότι έπρεπε να έρθει η ενεργειακή κρίση για να αλλάξουν το στοχοδιάγραμμα που είχαμε».
Μεγαλύτερη αδικία ο υψηλός ΦΠΑ
Μεγαλύτερη αδικία του ελληνικού φορολογικού συστήματος θεωρεί ότι είναι ο υψηλός ΦΠΑ. Οι υψηλοί έμμεσοι φόροι λέει ότι είναι το πρόβλημα, οι οποίοι, ενώ την προηγούμενη δεκαετία ήταν γύρω στο 16%, λόγω των μνημονίων, επειδή η τρόικα ήθελε να αυξήσει υπερβολικά τα έσοδα, ανέβηκαν και είναι στο 24%. Το αποτέλεσμα εξηγεί ότι είναι να επιβαρύνονται οι τιμές σημαντικά και να δημιουργούνται κίνητρα για κλοπή. «Ένα μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων κλέβει τον ΦΠΑ, τον οποίο πληρώνει ο καταναλωτής, με αποτέλεσμα η Ελλάδα σήμερα να έχει διαφυγή ΦΠΑ γύρω στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο».
Αρα, πρώτο βήμα για μια πιο δίκαιη φορολόγηση πρέπει να είναι η μείωση του ΦΠΑ στην Ελλάδα και ο καλύτερος έλεγχος, απαντά στο σχετικό ερώτημα. Επίσης, ζητά να γενικευτούν οι ηλεκτρονικές πληρωμές και να συνδεθούν οι ταμειακές μηχανές με το γενικό λογιστήριο και το κέντρο είσπραξης εσόδων, έτσι ώστε να περνάει κατευθείαν ο ΦΠΑ από τον πελάτη στο κρατικό ταμείο. «Αν γίνει αυτό και καλυφθεί ένα σημαντικό μέρος των 5 δισεκατομμυρίων, θα μπορούσε και ο ΦΠΑ από το 24% σταδιακά να αρχίσει να κατρακυλάει εκεί που ήταν, στο 16%, μέσα σε 3-4 χρόνια και να επανέλθει στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα».
Το δεύτερο βήμα για μια πιο δίκαιη φορολογία είναι το θέμα της φορολόγησης των μερισμάτων που στην Ελλάδα είναι το χαμηλότερο σε όλη την Ευρώπη. «Είναι αστεία φορολογία το 5%, πράγμα που εξασφαλίζει αφορολόγητα εισοδήματα σε αυτούς που έχουν μερίδια επιχειρηματικών συμμετοχών – είναι απαράδεκτο. Θα πρέπει να πάει στο 15%, εκεί που ήταν κι εκεί που είναι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος».
Το τρίτο βήμα είναι να διορθωθεί κάτι που θεωρεί απαράδεκτο «το ότι απαλλάχθηκαν φορολογικά οι γονεϊκές μεταβιβάσεις έως 800.000 ευρώ. Είναι απίστευτο», σχολιάζει, «γιατί δεν μιλάμε για τη μεταβίβαση ενός διαμερίσματος στο Περιστέρι 100-200.000 ευρώ. Αυτό βεβαίως πρέπει να υπάρχει. Αλλά τώρα, αν μεταβιβάζεις, και μάλιστα από κάθε γονέα, 800.000 ευρώ, αυτό σημαίνει πρακτικά ότι όλα τα πλουσιόπαιδα και τα υπερ-πλουσιόπαιδα μάλλον έχουν διασφαλίσει τη θέση τους ως υπερπλούσιοι και αφορολόγητοι και αύριο, κι αυτό θεωρώ ότι είναι το πιο άδικο που θα μπορούσε να γίνει... Παίρνουμε τη σημερινή τάξη πλουσίων και υπερπλουσίων και τη μεταφέρουμε γενεαλογικά στην επόμενη γενιά. Αυτό είναι ασύλληπτο. Θεωρώ ότι πρέπει τάχιστα να καταργηθεί και να επιστρέψει σε πιο λογικά ποσά των 200, 300 και 400.000 μάξιμουμ. Διότι η ανισότητα του πλούτου είναι πολύ πιο σημαντική από την ανισότητα του εισοδήματος».
«Ναι μεν η φορολογία έχει πολλά προβλήματα», λέει, «αλλά πολλοί τη σκαπουλάρουν και δεν πληρώνουν».
Υπέρ της αξιολόγησης, κατά της πανεπιστημιακής αστυνομίας
Ως καθηγητής πανεπιστημίου, δηλώνει υπέρ της αξιολόγησης σε όλη την εκπαίδευση. «Είμαι αναφανδόν υπέρ της αξιολόγησης και σε ατομικό επίπεδο και σε επίπεδο σχολείου ή εκπαιδευτικού ιδρύματος». Εξηγεί ότι υπάρχουν πάρα πολλά πρότυπα και κανόνες για το πώς να γίνονται οι αξιολογήσεις σε αναπτυγμένες και ευρωπαϊκές χώρες και θα πρέπει κι εμείς εδώ να έχουμε αξιολογήσεις με έναν τρόπο αντικειμενικό που να οδηγεί και σε μια επιβράβευση.
Για την πανεπιστημιακή αστυνομία, όμως, λέει ότι ήταν εκ των προτέρων βέβαιη η αποτυχία της. «Τι θα έκαναν οι αστυνομικοί; Θα έκοβαν βόλτες στο προαύλιο και θα έβλεπαν ποιος σκοπεύει να παρανομήσει; Θα τους παίρνει φαλάγγι όποιος θέλει».
«... με τη δυνατότητα των πρυτανικών αρχών ή αλλων αρμοδίων να καλούν την αστυνομία όποτε τελείται ένα έγκλημα είναι επαρκής η κάλυψη και δεν χρειαζόταν καθόλου η πανεπιστημιακή αστυνομία.
Προφανώς αυτοί που τη σκέφτηκαν είναι κάποιοι τύποι οι οποίοι δεν έχουν ιδέα πώς δουλεύουν τα ελληνικά πανεπιστήμια. Εχουν εικόνες στο μυαλό τους από φοιτητουπόλεις στην Αμερική, που είναι εντελώς άλλης νοοτροπίας, και θέλουν να τα επιβάλουν κι εδώ. Δεν γίνονται έτσι τα πράγματα. Γι' αυτό βλέπετε ότι έχει αδρανήσει και όποτε αναφέρεται ο όρος "πανεπιστημιακή αστυνομία" πέφτει γέλιο.
Υποστηρίζει με πάθος τον δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου και τονίζει ότι «το πανεπιστήμιο είναι δημόσιο ώστε να μπορούν να σπουδάζουν τα φτωχά παιδιά, ανάλογα με τις γνώσεις και τις ικανότητές τους, διότι τα πλουσιόπαιδα δεν έχουν ανάγκη, μπορούν να πάνε και έξω, και αλλού, κι αυτόν τον χαρακτήρα τον ταξικό του δημόσιου πανεπιστημίου πρέπει να τον υπερασπιστούμε με νύχια και με δόντια. Πρέπει να είναι δημόσιο και πρέπει να είναι και ασφαλές», λέει.
Τον ρωτάμε για όσα γράφει ο Παντελής Καψής στο βιβλίο του για το ΠΑΣΟΚ και το «πραξικόπημα» του Βενιζέλου εναντίον του Γιώργου Παπανδρέου. «Από τη στιγμή που η κυβέρνηση τότε είχε μπει σε μνημόνια, εγώ είχα διακόψει τις σχέσεις μου με το ΠΑΣΟΚ και δεν παρακολουθούσα τα εσωτερικά του» απαντάει ή, μάλλον, καλύτερα αποφεύγει να απαντήσει.
Το ΔΝΤ τα έκανε μούσκεμα, η κυβέρνηση δεν ήταν προετοιμασμένη
Μπορούσε να αποφύγει το ΠΑΣΟΚ τα μνημόνια; Εδώ δεν αποφεύγει καθόλου να απαντήσει, αντιθέτως μιλάει ευθέως. «Θα μπορούσε να είναι έγκαιρα προετοιμασμένο, θα μπορούσε να είχε προετοιμάσει μια στρατηγική καλύτερης άμυνας και να μετριάσει τις συνέπειές τους. Υπάρχουν τουλάχιστον τρία παραδείγματα που τα έκαναν καλύτερα από εμάς. Η Ιρλανδία, που είχε λάβει μέτρα περιστολής δαπανών και απέφυγε τα μνημόνια, ασχέτως του αν μετά δέχτηκε κι αυτή ένα μνημόνιο επειδή κατέρρευσε μια τράπεζα, την κρίση του 2009 την είχε χειριστεί πολύ καλύτερα. Το κορυφαίο παράδειγμα ήταν η Ισπανία, που είχε κι αυτή προβλήματα και κινδύνευε να μπει σε μνημόνιο, αλλά η συντηρητική της κυβέρνηση όρθωσε ανάστημα και είπε ότι εδώ δεν θα περάσει το ΔΝΤ. Έκανε διαπραγματεύσεις μόνο με την Ε.Ε. και στο τέλος κατάφερε, και έναν χρόνο μετά το μνημόνιο μπήκε σε τροχιά ανάπτυξης».
Λέει ότι το ΔΝΤ τα έκανε μούσκεμα στην Ελλάδα και τώρα το ίδιο λένε κι εκείνοι, αλλά εκ των υστέρων. «Επέβαλαν άγρια λιτότητα, χωρίς μέτρο και χωρίς φρένο, και η ελληνική οικονομία πήγαινε από το κακό στο χειρότερο».
«Έπρεπε να είχε διαφορετική στρατηγική και καλύτερη προετοιμασία και διορατικότητα η ελληνική κυβέρνηση, ώστε να μην αφήνει χώρο στον κάθε ξερόλα που έρχεται από το εξωτερικό να παραδίδει μαθήματα και να υποδεικνύει λύσεις που αποδείχθηκαν καταστροφικές».
