Ο Τζόελ, παιδί Αφρικανών μεταναστών, όταν ήταν μικρός, έκανε αταξίες στον δρόμο, από αυτές που κάνουν, βέβαια, και τα ελληνόπουλα. Η φροντίδα του πρώτου προπονητή που κατάλαβε ότι ο Τζόελ μπορεί να διακριθεί στο μπάσκετ βοήθησε. Τον ξέκοψε από τις παιδικές αποκοτιές και του έδωσε στόχους. Σήμερα, μεγάλες ομάδες ερίζουν για το ποια θα τον εντάξει στην εφηβική της ομάδα.
Σε κάποιες, λίγες ομάδες, τα παιδιά με καταγωγή από την Αφρική αντιμετωπίζουν δυσκολίες, όχι ακριβώς από ρατσιστικά αίτια. Όπως, όμως, μου λένε ο Μίκι, ο Ράσελ και ο Φελίξ, που συνάντησα ένα βράδυ στο γήπεδο του Φιλαθλητικού (Ζωγράφου), έχουν βρει ζωτικό χώρο. Έχουν ευκαιρίες στις περισσότερες ομάδες και νιώθουν καλά. Το βλέπεις ότι ακτινοβολούν αυτοπεποίθηση.
Το όνειρο των γονιών τους είναι συνήθως να σπουδάσουν. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, γιατί αρκετά από αυτά τα παιδιά έχουν χαμηλούς βαθμούς στα μαθήματα. Γι’ αυτό το μπάσκετ είναι μια καλή διέξοδος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι αυτοί οι νέοι θα γίνουν επαγγελματίες και θα διακριθούν.
Η διαχείριση παιδιών-ταλέντων στο μπάσκετ δεν είναι πολύ διαφορετική από τη διαχείριση του μεταναστευτικού. Πολλά, τα περισσότερα, γίνονται στην τύχη. Η καλή διάθεση, η καλοσύνη κάποιων απλών ανθρώπων καλύπτει κάπως το κενό. Η εκτόξευση του Αντετοκούνμπο δεν είναι μόνο μια ιστορία επιτυχίας.
Ξεκινούν από τα ανοιχτά γήπεδα ‒ δεν είναι όλα σε καλή κατάσταση. Αν έχουν ταλέντο (και ύψος), το επόμενο στάδιο είναι να μετεγγραφούν σε ομάδες που διαθέτουν κλειστό γυμναστήριο. Εκεί όμως υπάρχει και πολυκοσμία, κάθε τέτοια ομάδα μπορεί να έχει πάνω από 100 παιδιά.
Το παράδειγμα του Γιάννη Αντετοκούνμπο(και των δύο αδελφών του) έχει κάνει το θαύμα του. «Βλέπουμε συνέχεια την τεράστια αφίσα του και παίρνουμε δύναμη» λέει ο Μίκι που έχει εξασφαλίσει υποτροφία σε αμερικανικό κολέγιο, ενώ τώρα διδάσκει μουσική. «Οι γονείς μας μάς έμαθαν να μην τα περιμένουμε όλα στο πιάτο, αλλά να κάνουμε προσπάθεια για τους στόχους μας. Είμαι καλά, δεν νιώθω κάτι ιδιαίτερο σε θέματα διακρίσεων».
Από (κακή) συνήθεια μιλάμε για τα αγόρια, ενώ έχουμε αντίστοιχα «σημάδια» και από ομάδες γυναικών και κορασίδων. Την ώρα που μιλούσα με τα τρία αγόρια στο γήπεδο του Ζωγράφου έκαναν προπόνηση κορίτσια του Φιλαθλητικού, όπου συμμετείχαν και παιδιά αφρικανικής καταγωγής. Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση της ομάδας κορασίδων του Ανταίου. Ανεβαίνουν τις κατηγορίες σαν αστραπή, σε μια ομάδα όπου η συντριπτική πλειοψηφία είναι κορίτσια αφρικανικής καταγωγής, συν δύο από γειτονική χώρα των Βαλκανίων.
Αγωνίστριες στην κυριολεξία. Κάνουν προπόνηση μέσα στη βροχή γιατί δεν τους δίνουν κλειστό γήπεδο, παρότι το δικαιούνται. Επί δύο χρόνια μετέφεραν τραπεζάκια για τη γραμματεία του αγώνα από τα δικαστήρια της Ευελπίδων στα γήπεδα όπου είχαν ματς. Κάνουν δύο φορές την εβδομάδα προπόνηση στην Γκράβα και μία στου Στρέφη ‒ νομάδες κανονικοί, ζουν μια δεύτερη, αθλητική μετανάστευση. Αυτές τις μέρες θα βραβευτούν από την τοπική ομοσπονδία καλαθοσφαίρισης (ΕΣΚΑ) για τη σούπερ πορεία τους.
Οι περισσότερες οικογένειες αφρικανικής καταγωγής δεν μπορούν να υποστηρίξουν ιδιαίτερα μαθήματα μπάσκετ (ατομικές προπονήσεις), βοήθεια που χρησιμοποιούν τα περισσότερα παιδιά με ταλέντο στο άθλημα για να διεκδικήσουν παραπάνω διάκριση. «Μόνο το 5% των παιδιών που δεν κάνουν ατομικές προπονήσεις έχει τη δυνατότητα να ανέβει κατηγορία» λέει ο Σπύρος Βελλινιάτης, προπονητής που ασχολείται με την ανακάλυψη τέτοιων ταλέντων και ο πρώτος προπονητής του Γιάννη Αντετοκούνμπο.
Η διαχείριση παιδιών-ταλέντων στο μπάσκετ δεν είναι πολύ διαφορετική από τη διαχείριση του μεταναστευτικού. Πολλά, τα περισσότερα, γίνονται στην τύχη. Η καλή διάθεση, η καλοσύνη κάποιων απλών ανθρώπων καλύπτει κάπως το κενό. Η εκτόξευση του Αντετοκούνμπο δεν είναι μόνο μια ιστορία επιτυχίας.
Η άλλη της πλευρά, η κρυφή και ανομολόγητη, είναι εκείνη που αφορά το πόσα ταλέντα χάθηκαν. Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία το ότι χάθηκαν κάποια ταλέντα όσο το ότι χάθηκαν τα ίδια τα παιδιά μέσα στις καταπακτές του μεταναστευτικού.
Τα πολιτισμικά ζητήματα αντιμετωπίζονται εκ των ενόντων. Παιδιά με άλλες παραδόσεις, διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, μπαίνουν σε ένα ορθάνοιχτο, κακοτράχαλο «γήπεδο», σε ένα ομαδικό παιχνίδι όπου παίζει ρόλο ο χαρακτήρας, η διαχείριση του θυμού και της επιθετικότητας.
Σε σκληρές γειτονιές της Αθήνας υπάρχουν εύθραυστες ισορροπίες, για τις οποίες οι πολλοί θα μάθουμε μόνο όταν γίνει κάποιο «ατύχημα». Κλασικές σκηνές μιας πόλης που άφησε το μεταναστευτικό στον αυτόματο πιλότο, με «νόμους» και παγιωμένες καταστάσεις που είναι πολύ μακριά απ’ όσα γνωρίζουμε για τις γειτονιές-βιτρίνες.
Σκληρές γειτονιές, σκληρές ιστορίες. Δεν ζουν όλα αυτά τα παιδιά σε συνθήκες που ταιριάζουν σε μια ωραιοποιημένη εικόνα του μεταναστευτικού. Κάποιες οικογένειες έχουν θέματα επιβίωσης, ζητήματα με τον νόμο, αλλά τα παιδιά κερδίζουν την ευκαιρία τους, αυτή που αξίζει στο κουράγιο τους, αυτή που αξίζει να τους προσφέρει μια χώρα που, για τον έναν ή τον άλλον λόγο, δέχτηκε αυτό το μεταναστευτικό ρεύμα.
Οι προπονητές αυτών των παιδιών και όσοι είναι κοντά στην ομάδα, εκείνοι που αγαπάνε το άθλημα και τα παιδιά, αντιμετωπίζουν την πρόκληση να παίξουν και παιδαγωγικό ρόλο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που αυτό δουλεύει όχι γιατί υπάρχει επιστημονικό υπόβαθρο αλλά γιατί βοηθάει η «καλοσύνη των άλλων», το αισθητήριο της αγκαλιάς για τους ξένους που βρέθηκαν στη χώρα μας και είναι δίπλα μας, όπως και η επιδίωξη της επιτυχίας σε ένα σπορ.
Πράγματι, στις μικρές ομάδες μπάσκετ πιο πολύ βοηθάνε το ένστικτο και η κουλτούρα. Ένας κάπως άγνωστος χορηγός, ιδιοκτήτης μαγαζιού με τυρόπιτες, έδινε κάποια στιγμή μηνιαία ενίσχυση και αυτή του η κίνηση έπιασε τόπο, τόσο που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Ή ένας ιδιοκτήτης μαγαζιού εστίασης, νιώθει δικαίωση δίνοντας χορηγία που συντηρεί μια ομάδα μπάσκετ.
Τα παιδιά παίζουν ωραίο μπάσκετ, γίνονται καλές μονάδες μιας ομάδας, ζωντανά κύτταρα της γειτονιάς. Αθήνα 2019: Μια αισιόδοξη πλευρά της πόλης που έχει αφήσει πολλά στην τύχη και στην «καλοσύνη των άλλων».
ΥΓ. Με την ευκαιρία, μπορείτε εδώ να ψηφίσετε για τη συμμετοχή του Γιάννη Αντετοκούνμπο στο του αμερικανικού μπάσκετ (ΝΒΑ). Ήδη είναι πολύ ψηλά, πρώτος σε ψήφους στην ανατολική περιφέρεια και δεύτερος συνολικά. Πολύ μεγάλη διάκριση, στην οποία βοηθάνε οι ψήφοι-μονοκούκι από Ελλάδα και ελληνική διασπορά.
σχόλια