Διατάξεις αναχρονιστικές που επί της ουσίας περιορίζουν τα δικαιώματα των γυναικών, διέπουν έως σήμερα τη νομοθεσία για την εξωσωματική γονιμοποίηση και την κρυοσυντήρηση ωαρίων στην Ελλάδα.
Με αφορμή την εξαγγελία της κυβέρνησης για κατάργηση των επίμαχων περιορισμών που ταλαιπωρούν «αφόρητα» τις γυναίκες, όπως σχολίασε σήμερα ο πρωθυπουργός, το LiFO.gr επικοινώνησε με έναν γυναικολόγο και μία δικηγόρο επιχειρώντας να σκιαγραφήσει τα παράδοξα εμπόδια του νόμου.
«Με τα χρόνια υπήρξαν κάποια άρθρα που έγιναν αναχρονιστικά», σχολιάζει ο γενικός γραμματέας της ελληνικής εταιρείας αναπαραγωγικής ιατρικής, γυναικολόγος και επιστημονικός υπεύθυνος της κλινικής «Γένεσις Αθηνών», Δρ. Κωνσταντίνος Πάντος. «Το ένα άρθρο είναι αυτό για το όριο ηλικίας, αφού αποδείχθηκε πλέον επιστημονικά ότι μία γυναίκα σε ηλικία μεγαλύτερη των 50 ετών, δεν διατρέχει αυξημένους κινδύνους, αρκεί να ελέγχεται για υποκείμενα νοσήματα.»
«Και βέβαια ακολουθώντας την τάση της σύγχρονης κοινωνίας, γυναίκες αφήνουν την τεκνοποίηση για αργότερα στη ζωή τους. Το αυξημένο όριο ηλικίας είναι κάτι σύγχρονο και ευχάριστο. Όμως η κατάψυξη ωαρίων, για την οποία είχε γίνει πάρα πολλή συζήτηση», τυπικά απαγορεύεται για κοινωνικούς λόγους και ο νόμος του 2005 επιτρέπει σε μία γυναίκα να καταψύξει ωάρια μόνο για ιατρικούς λόγους. Κοινώς δεν ήταν αρκετό για τον νόμο, «να καταψύξει τα ωάριά της για να ασχοληθεί με την καριέρα της παραδείγματος χάριν, απλώς δεν μπορούσε.» «Μια άλλη αδικία για τις γυναίκες που ήθελαν να καταψύξουν τα ωάριά τους, ήταν το γεγονός πως, αν μια γυναίκα βρισκόταν σε διάσταση με τον σύζυγό της, δεν μπορούσε να καταψύξει ωάρια χωρίς την συγκατάθεσή του, ούτε να χρησιμοποιήσει τα ωάριά της που μπορεί να είχε καταψύξει νωρίτερα, εντός γάμου». Μάλιστα το πιο παράδοξο όλων, ήταν πως ακόμα κι αν είχε εκδοθεί ένα διαζύγιο, αν τα ωάρια είχαν καταψυχθεί εντός γάμου, η γυναίκα δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα κατεψυγμένα ωάρια από την έγγαμη περιόδου, ούτε μετά την λήξη του γάμου, αν δεν έπαιρνε το «οκ» από τον πρώην σύζυγό της.
«Γεννάται ευλόγως τη σήμερον το ερώτημα για το εάν απαιτείται η συναίνεση του συζύγου/ συντρόφου για τη διάθεση απλού (ήτοι μη γονιμοποιημένου ωαρίου)» σημειώνει από την πλευρά της η δικηγόρος αστικού δικαίου, Άννα Δευτεραίου. «Για την κρυοσυντήρηση όντως απαιτείται συναίνεση και των δυο συντρόφων σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 3305/2005.»
«Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 15 του Ν. 4272/2014 που τροποποίησε το προϊσχύσαν άρθρο 8 του Ν. 3305/2005, ορίζεται ότι «σε περίπτωση διάθεσης γονιμοποιημένων ωαρίων, όταν οι δότριες είναι έγγαμες ή συζούν σε ελεύθερη ένωση, απαιτείται και η έγγραφη συναίνεση του συζύγου ή συντρόφου». Ως εκ τούτου λοιπόν συνάγεται -«εξ αντιδιαστολής»- ότι η διάθεση του ωαρίου (μη γονιμοποιημένου), δεν απαιτεί πλέον την συναίνεση του συζύγου/συντρόφου», προσθέτει.
«Με άλλα λόγια για τη διάθεση πλέον απλού ωαρίου δεν χρειάζεται συναίνεση του συζύγου/συντρόφου και το θέμα αυτό χαρακτηρίζεται ουσιαστικά πλέον ως ζήτημα του ατομικού βίου της δότριας» καταλήγει η κα Δευτεραίου.
Πολύ συχνά πάντως, μαζί με τα χαμένα ωάρια λόγω μη συναίνεσης, χάνεται χρόνος και, μαζί με αυτόν, πιθανότητες επιτυχίας για όσες γυναίκες επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά: «Υπάρχει μία ορμόνη, η AMΗ που δείχνει το απόθεμα ωοθηκών σε ωάρια. Το απόθεμα πέφτει απότομα στην ηλικία των 30 με 35, μόνο στο 5% από αυτά που είχαν σε μικρότερη ηλικία. Επειδή συχνά τα διαζύγια γίνονται σε μεγαλύτερες ηλικίας - οποιαδήποτε καθυστέρηση μειώνει την πιθανότητα» επιτυχίας, εξηγεί ο Δρ. Πάντος. Εκτός δε από την ποσότητα, μειώνεται και η ποιότητα των ωαρίων μετά τα 40 «και αυτό φυσικά μπορεί να έχει συνέπειες για το βρέφος για γενετικές βλάβες», εξηγεί ο Δρ. Πάντος, σημειώνοντας πως με τον νέο νόμο που δρομολογεί το υπουργείο Υγείας, το δικαίωμα αυτό αποκαθίσταται. «Αρκετές γυναίκες ταλαιπωρούνται επειδή κατέψυξαν τα ωάριά τους στη διάρκεια του γάμου, ήθελαν να κάνουν παιδί, αλλά επειδή βρίσκονταν σε διάσταση και δεν ήταν σύμφωνος ο σύζυγος, στα χρόνια που μεσολάβησαν έχασαν την δυνατότητα να αποκτήσουν παιδί. Μέχρι πρόσφατα, τα ωάρια βάσει νόμου μπορούσαν να διατηρηθούν για 10 χρόνια, αλλά πέρυσι ο νόμος άλλαξε και πλέον και στην Ελλάδα οι γυναίκες μπορούν να καταψύχουν τα ωάριά τους για έως και 25 χρόνια. Στην Βρετανία, μπορούν να αποθηκεύουν γενετικό υλικό ακόμα και για πενήντα χρόνια.
Με τις αλλαγές που προωθούνται, τώρα «ξεκλειδώνουν» άδικα υφιστάμενοι περιορισμοί. «Ζευγάρι με γυναίκα 51 ετών, που πρόλαβε κυριολεκτικά για μία ημέρα να μείνει έγκυος πριν το νόμιμο όριο, τώρα θα έχει την δυνατότητα να αποκτήσει και δεύτερο παιδί (βρίσκεται στον 8ο μήνα κύησης του πρώτου)», λέει ο Δρ. Πάντος για μία γνωστή του περίπτωση, ενώ δεν παραλείπει να σχολιάσει και το ζήτημα των ταξιδιών στο πιο φιλικό, νομικά, εξωτερικό.
«Δεν θα τρέχουν οι γυναίκες στην Αλβανία και άλλες χώρες όπου επιτρεπόταν η διαδικασία και μετά τα 52 έτη. Εκατοντάδες γυναίκες πήγαιναν στη γειτονική χώρα κάθε χρόνο. Είναι μία θετική εξέλιξη εκ μέρους του υπουργείου - είναι πράγματι ένα βήμα εκσυγχρονισμού που θα τονώσει και τον ιατρικό τουρισμό.»
