Ολοένα και περισσότεροι γνωστοί σεφ και επιχειρηματίες εκφράζουν φόβους για το μέλλον της εστίασης, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στον κλάδο από την πανδημία κορωνοϊού.
Μιλώντας σήμερα για την προοπτική των εστιατορίων, ο Άκης Πετρετζίκης εκτίμησε πως παρά τα οικονομικά μέτρα στήριξης που έχουν ληφθεί ή προαναγγελθεί, η κατάσταση έχει γίνει πάρα πολύ δύσκολη και ο ίδιος προβλέπει πως οι συνέπειες θα αποτυπωθούν στην αγορά και «τα μαγαζιά θα αρχίσουν να κλείνουν από το νέο έτος».
Όπως είπε στην εκπομπή «Σήμερα», το «άμεσο δάνειο» που έχει λάβει η πλειονότητα των επιχειρηματιών είναι από τους προμηθευτές τους οι οποίοι με την σειρά τους έχουν υπερχρεωθεί, με αποτέλεσμα να πληγεί και ο δικός τους κλάδος. Πρόσθεσε δε πως όσοι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες είχαν μια μικρή επιχείρηση την οποία την δούλευαν μόνοι τους, δεν αντιμετωπίστηκαν ως εργαζόμενοι στα μέτρα στήριξης.
«Οι καινούργιες επιχειρήσεις έχουν καταστραφεί, οτιδήποτε άνοιξε το 2020» τόνισε, αναφερόμενος στην έλλειψη προβλέψεων για αυτές τις επιχειρήσεις σε ό,τι αφορά την επιστρεπτέα προκαταβολή.
«Δουλέψαμε τους κακούς μήνες - Δάνεια η επιστρεπτέα προκαταβολή και το ΦΠΑ»
Ο γνωστός σεφ παρατήρησε πως φέτος η εστίαση δούλεψε τους λεγόμενους «κακούς μήνες» όπου τα έσοδα είναι μειωμένα, όπως ο Αύγουστος που είναι ο «πιο χαμένος μήνας». Ο Σεπτέμβριος ήταν μεν καλός μήνας για τον κλάδο όπως είπε, αλλά το νέο λουκέτο θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα καθώς με το που θα ανοίξουν οι επιχειρήσεις θα κληθούν να καταβάλουν πλήθος οικονομικών υποχρεώσεων.
Όπως τονίζει η επιστρεπτέα προκαταβολή και οι ρυθμίσεις για τον ΦΠΑ είναι δάνεια, προσθέτοντας πως μπορεί φαινομενικά «ο μήνας τώρα να βγαίνει, αλλά από το νέο έτος θα πρέπει να πληρωθούν όλα αυτά». «Ξανακλείνουμε τώρα και δεν προλαβαίνουμε. Από Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο μαζεύεις τα σπασμένα της χρονιάς [...] Ανοίξαμε τον Σεπτέμβριο και είμαστε κάτω 60% με 70% από πέρυσι».
«Ο επιχειρηματίας πρέπει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του - πάει καλά, κερδίζει, δεν πάει καλά, δεν κερδίζει. Μας ενδιαφέρουν οι εργαζόμενοι - όλοι οι εργαζόμενοι να γυρίσουν να δουλέψουν κανονικά στις δουλειές τους [...] Καταλαβαίνουμε ότι είναι δύσκολα και για την κυβέρνηση, δεν λέω ότι η κυβέρνηση δεν κάνει την δουλειά της» αλλά τα μέτρα θα πρέπει να είναι ανάλογα με αυτά τα δεδομένα, προσθέτει.
«Θα ανοίξουμε (σ.σ μετά τις 30 Νοεμβρίου) και σε δέκα ημέρες θα πρέπει να δώσουμε το δώρο Χριστουγέννων», παρατηρεί, επισημαίνοντας πως στις άλλες χώρες της Ευρώπης δεν υπάρχουν αυτοί οι δύο έξτρα μισθοί. «Αυτούς τους μισθούς θα έπρεπε να τους αναλάβει το κράτος», εκτιμά ο ίδιος προεξοφλώντας πως μέσα σε τόσο χρονικό διάστημα και με δεδομένους τους περιορισμούς «ούτε κατά διάνοια» δεν θα είναι δυνατό να καλυφθούν οι υποχρεώσεις από τα έσοδα.
«Αν ανοίξει η εστίαση Ιανουάριο;»
Όταν ρωτήθηκε για το αν αντέχει η εστίαση να παραμείνει κλειστή και την περίοδο των Χριστουγέννων, ο κ. Πετρετζίκης απάντησε πως αν τελικά η εστίαση ανοίξει πάλι τον Ιανουάριο «θα καταστραφούν όλοι»: «Δεν βγαίνει, εκτός κι αν γίνει πανζουρλισμός στα μαγαζιά».
Όπως λέει, για την ώρα πολλά από τα δεδομένα παραμένουν ρευστά, και δεν είναι σαφές ούτε καν για τους λογιστές τι συμφέρει τις επιχειρήσεις, σε συνάρτηση με τον αλγόριθμο για την επιστρεπτέα προκαταβολή. Αναφέρθηκε δε σε περιπτώσεις όπως αυτή ενός υποκαταστήματος της κεντρικής επιχείρησής του, όπου δεν δικαιούται κανένα από τα νέα μέτρα.
Σε μία και μόνο επιχείρησή του στην Γλυφάδα, ακόμα και με το 60% του ενοικίου τα μηνιαία έξοδα μαζί με λογαριασμούς ρεύματος, νερού και δημοτικά τέλη ανέρχονται σε 10.000 ευρώ τον μήνα.
Στην ίδια εκπομπή, βρέθηκε και ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνης Γεωργιάδης που απάντησε στον σεφ ότι το κλείσιμο της εστίασης εξαρτάται από την έξαρση της πανδημίας και είπε πως στόχος παραμένει το άνοιγμα της αγοράς στις γιορτές.
Όσο για το δώρο των Χριστουγέννων είπε πως θα δοθεί αναλογικά χωρίς να αποκλείει κανένα σενάριο ακόμα και για ολική καταβολή του από το Δημόσιο. Ωστόσο σχολίασε πως δεν μπορεί μια επιχείρηση να μην συμμετέχει καθόλου στα δώρα. Πρόσθεσε δε πως με την ρύθμιση για την επιστρεπτέα προκαταβολή έχουν λάβει ρευστό πάνω από 250.000 επιχειρήσεις. «Ο στόχος είναι να ανοίξουμε στις γιορτές, αν υποτεθεί ότι φτάνουμε εκεί και δεν ανοίγουμε, δεν θα αφήσουμε κανέναν μόνο του, και δεν θα είμαστε παράλογοι».
Εξίσου απαισιόδοξοι πάντως εμφανίζονται και άλλοι επαγγελματίες με δεκαετίες εμπειρίας στον χώρο, όπως ο σεφ Λευτέρης Λαζάρου.
Σχολιάζοντας την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει τα εστιατόρια στις ζώνες αυξημένου κινδύνου, επιτρέποντας μόνο παραλαβή πακέτων από το κατάστημα και διανομή κατ' οίκον, ο σεφ Λαζάρου παρατηρούσε πριν λίγες ημέρες πως πλην εξαιρέσεων τα εστιατόρια τηρούσαν όλα τα μέτρα.
Το πρόβλημα εντοπιζόταν περισσότερο στα μπαρ
«Σεβαστήκαμε τις αποφάσεις για τα μέτρα μεταξύ των καθισμάτων, επενδύσαμε σε μηχανήματα για την απολύμανση του χώρου - αυτό επιβάρυνε κατά πολύ τα λειτουργικά μας κόστη», είπε, προσθέτοντας πως τις προηγούμενες εβδομάδες οι παρατυπίες αφορούσαν τα μπαρ:«Το διάστημα που πέρασε είδαμε πολλές καταστάσεις περισσότερο στα μπαρ, δυστυχώς εκεί δεν μπορέσαμε να κρατήσουμε τις αποστάσεις, και έχουμε το φαινόμενο που συμβαίνει στην Ελλάδα, ό,τι δεν μπορούμε να ελέγξουμε το απαγορεύουμε.»
Ερωτηθείς για το αν το delivery μπορεί να βοηθήσει τους χώρους εστίασης, απάντησε πως η διανομή φαγητού αποκλείει τους σερβιτόρους και δεν είναι όλα τα εστιατόρια δομημένα για να κάνουν αυτή τη δουλειά, προσθέτει ο σεφ. «Εξαρτάται τι είναι αυτό που κάνεις. Κάποια μαγαζιά πραγματικά θα συνεχίσουν, το γρήγορο φαγητό, τα εστιατόρια είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπούμε σε αυτή τη διαδικασία, είναι άλλο το προϊόν μας.»
«Φοβάμαι πολύ ότι πολλά από αυτά τα εστιατόρια δεν θα ξανανοίξουν» εκτιμά ο κ. Λαζάρου. «Δεν είμαστε διασκεδαστές. Προσφέρουμε στην εθνική οικονομία, χωρίς εστίαση δεν έχουμε πρωτογενή τομέα. Τα έχω ξαναπεί αυτά, αλλά δυστυχώς γίνομαι γραφικός να τα επαναλάβω και πάλι. Είναι δύσκολη απόφαση και δεν θα ήθελα να είμαι γιατρός, δεν θα ήθελα να είμαι οικονομολόγος ή πολιτικός.»
«Παρ' όλα αυτά έρχεται η δεύτερη απόφαση να κλείσουν τα εστιατόρια. Με χιλιάδες εργαζόμενους στο χώρο της εστίασης και φοβάμαι πολύ ότι πολλά από αυτά τα εστιατόρια δεν θα ξανανοίξουν» τόνισε ο Λευτέρης Λαζάρου. «Είμαστε αναγκασμένοι να ενημερώσουμε τον κόσμο, αυτή η απόφαση για μένα είναι δύσκολη και ίσως θα έπρεπε στο τραπέζι των επιτροπών να κάθονται και επαγγελματίες από τον χώρο. Για να πουν αλλά και να συμβουλεύσουν, και να βοηθήσουν στις αποφάσεις αυτές. Ελπίζω τα μέτρα αυτά να φέρουν αποτελέσματα. »
Θα αντέξετε;
«Δεν ξέρω, είναι πάρα πολύ δύσκολο, πολλά εστιατόρια όπως σας είπα δεν νομίζω ότι θα αντέξουνε. Και οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Κάναμε κάθε προσπάθεια να νιώσουν ασφαλείς στον χώρο της εργασίας τους, όπως και ο επισκέπτης μας. Δυστυχώς τα πράγματα έχουν πάρει μια άσχημη τροπή. αν αποδειχτεί ότι από το εστιατόριο θα προφυλάξουμε την υγεία του κόσμου, ας κλείσουμε. Ας είμαστε υγιείς και ας μην έχουμε δουλειές.»
«Είναι πάρα πολύ δύσκολη η απόφαση. Η εθνική οικονομία μάς χρειάζεται όλους αλλά και η υγεία χρειάζεται σε όλους μας», πρόσθεσε, εστιάζοντας στα επαγγέλματα και τους κλάδους που συνδέονται με την εστίαση και ως εκ τούτου πλήττονται από τα νέα μέτρα. «Πίσω από εμάς δεν είναι μόνο οι εργαζόμενοι, είναι η κτηνοτροφία, η αλιεία... η αμπελουργία αυτή τη στιγμή καταστρέφεται. Έχουν τρυγήσει τον τρύγο του 2019 και δεν έχουν χώρο να αποθηκεύσουν τα κρασιά τους».
