Σε εμπρησμό προερχόμενο από εξωτερικό χώρο αποδίδει η Πυροσβεστική την αιτία της πυρκαγιάς, η οποία εκδηλώθηκε το Σάββατο στις εγκαταστάσεις εργοστασίου ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο, σύμφωνα με όσα δήλωσε στο αθηναϊκό πρακτορείο ειδήσεων ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Δυτικής Αττικής αρχιπύραρχος Ιάκωβος Κλεφτοσπύρος.
Η φωτιά τέθηκε χθες υπό πλήρη έλεγχο, ενώ οι πρώτες μετρήσεις που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα για το τοξικό νέφος έδειξαν αυξημένα επίπεδα επικίνδυνων σωματιδίων στην περιοχή κοντά στο εργοστάσιο.
Ωστόσο, η υπεύθυνη Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής Γιάννα Τσούπρα, η οποία μίλησε στο ΑΠΕ από τον Ασπρόπυργο, εξέφρασε την ικανοποίηση της για την «αποτελεσματική πορεία του έργου κατάσβεσης και τη μείωση των ρύπων στα επίπεδα των φυσιολογικών ορίων της ατμόσφαιρας. Μείωση η οποία είναι εμφανής», πρόσθεσε, «και στις τελευταίες μετρήσεις των ερευνών που διενεργεί συνεχώς το Εθνικό Αστεροσκόπειο».
Τα αίτια της πυρκαγιάς
Αναφορικά με τα αίτια της πυρκαγιάς, ο αρχιπύραρχος υπογραμμίζει ότι «τα εξαγόμενα από τις έρευνες συμπεράσματα, που διενεργεί το ανακριτικό της ΠΥ, αποκλείουν την εκδήλωση της εστίας στο εσωτερικό των εγκαταστάσεων του εργοστασίου ή στον αύλιο χώρου του. Συντείνουν στην εκδοχή του υπαίθριου εμπρησμού εκτός του συγκροτήματος, ο οποίος με τη συνέργεια του ισχυρού ανέμου που έπνεε στην περιοχή εξάπλωσε άμεσα τις φλόγες στους σωρούς των εύφλεκτων υλικών», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Από το πρωί δεν υπάρχει πουθενά φλόγα. Μόνο ελαφρύς καπνός ο οποίος θα συνεχίσει εξαιτίας της υπάρχουσας τεράστιας ποσότητας πρώτης ύλης στον υπαίθριο χώρο. Στο εσωτερικό του κτιριακού συγκροτήματος οι προκληθείσες ζημιές και αλλοιώσεις διατηρούν μικροεστίες που ελέγχονται και αυτές. Με τη βοήθεια των σκαπτικών μηχανημάτων το σύνολο του καιόμενου όγκου έχει διαχωριστεί σε μικροποσότητες οι οποίες συνεχώς διαβρέχονται προκειμένου να σταματήσει εντελώς η εκροή καπνού», πρόσθεσε.
Ο διοικητής υπογραμμίζει ότι η συνολική μονάδα καταλαμβάνει 45 στρέμματα εκ των οποίων τα 25 είναι υπαίθρια αποθήκη. Οι δυνάμεις που συμμετέχουν στην κατάσβεση είναι 20 Πυροσβεστικά οχήματα και άλλα τρία εθελοντών, 60 πυροσβέστες, 4 υδροφόρες της Περιφέρειας, 10 από τους ΟΤΑ και τρία σκαπτικά μηχανήματα.
Τρεις πυρκαγιές τα τελευταία τρία χρόνια
Ο αρχιπύραρχος επισημαίνει ότι η Υπηρεσία έχει ασχοληθεί επαλειμμένα με τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις και ότι βάσει των δικογραφιών «τα τελευταία τρία χρόνια έχουν εκδηλωθεί ισάριθμες πυρκαγιές στο εσωτερικό των εγκαταστάσεων». Πληροφορίες του ΑΠΕ αναφέρουν ότι μετά από κάθε πυρκαγιά επεκτεινόταν ο χώρος των εγκαταστάσεων.
Από την πλευρά του, ο Θωμάς Μπίζας, πρώην συνδικαλιστικό στέλεχος της ΠΟΕ-ΟΤΑ ειδικός στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, ο οποίος επισκέφθηκε το χώρο με την εκδήλωση της πυρκαγιάς, επισήμανε στο ΑΠΕ πως «Είναι απορίας άξιο πως εξαπλώθηκε η πυρκαγιά ταυτόχρονα σε όλη την έκταση και μάλιστα σε υλικά που από την φύση και θέση τους έπρεπε να σιγοκαίονται».
«Η αρχική εκδήλωση της φωτιάς, σε όμορη αγροτική έκταση ΒΑ των εγκαταστάσεων μάλλον μπήκε για "ξεκάρφωμα". Η μάντρα ύψους τριών μέτρων και η υγρασία λόγω προηγούμενης βροχόπτωσης δεν ευνοούν τυχαία επέκταση», τόνισε.
Η «μεταμόρφωση» των απορριμμάτων
Επίσης, στον εσωτερικό χώρο όπου μπήκε αμέσως ο Θωμάς Μπιζάς, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ, διαπίστωσε ιδίοις όμμασι ότι οι σωροί δεν ήταν από καθαρά ανακυκλώσιμα υλικά αλλά από σύμμεικτα απορρίμματα, τα οποία δεν είχαν επίσημο λόγο ύπαρξης εκεί. Λόγω της εμπειρίας του, υπογραμμίζει ότι σε αυτή την πρακτική της «μεταφόρτωσης» των απορριμμάτων επιδίδονται μέχρι σήμερα τα περισσότερα από τα λεγόμενα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Δηλαδή πληρώνονται από τους πελάτες (εταιρείες, δήμους κ.α.), για παράδειγμα με 30 ευρώ τον τόνο, για να πάρουν τα απορρίμματά τους και στη συνέχεια ως πιστοποιημένη εταιρεία ανακύκλωσης τα διοχετεύουν δωρεάν ως υπολείμματα στον ΧΥΤΑ Φυλής.
Σημειώνει, ότι τα υλικά από τους μπλε κάδους (ανακυκλώσιμα) αποθέτονται χωρίς καμία επιβάρυνση στον ΧΥΤΑ. Διαφορετικά θα στοίχιζαν 60 ευρώ τον τόνο. Με τον τρόπο αυτό συνεχίζει ο κ. Μπιζάς, αναπαράγεται μια νοσηρή κατάσταση η οποία γιγαντώθηκε με την άγνοια ή ανοχή των ιθυνόντων κατά την τελευταία 20ετία.
«Για εμένα» τονίζει «οι πραγματικοί εμπρηστές είναι αυτοί που έστησαν το άθλιο συγκεντρωτικό μοντέλο των απορριμμάτων και μπούκωναν τους τοπικούς δημάρχους με εκατοντάδες εκατομμύρια για να εξασφαλίσουν την ποθούμενη κοινωνική ανοχή στο έγκλημα της Φυλής. Είναι οι διοικήσεις του ΕΣΔΚΝΑ που υπηρέτησαν με πάθος αυτό το μοντέλο και έστησαν αυτό το έγκλημα. Είναι αυτοί που αντιδρούν σήμερα στην αποκεντρωμένη διαχείριση με ήπιες εγκαταστάσεις και μικρούς ΧΥΤΥ, αυτοί που βρίζουν την Βαλαβάνη γιατί δίνει 12 στρέμματα για πράσινο σημείο στο Ελληνικό».
«Άθλιο κύκλωμα» στα απόβλητα
Αναφορικά με το τοξικό νέφος που κάλυψε το Θριάσιο, ο Θωμάς Μπίζας προσθέτει ότι «μερικοί από εμάς το έχουμε δει και άλλες φορές στην περιοχή. Έχουμε δει και άλλο ΚΔΑΥ να καίγεται δίπλα στον ΧΥΤΑ Φυλής. Γνωρίζουμε και άλλα ΚΔΑΥ στην περιοχή που έχουν γίνει παράνομοι σταθμοί μεταφόρτωσης και έχουν στις εγκαταστάσεις τους στοιβαγμένους χιλιάδες τόνους σύμμεικτων σκουπιδιών. Έχουμε καταγγείλει πολλές φορές αυτό το άθλιο κύκλωμα που μαζεύει κάθε είδους απόβλητα και τα βάζει στην Φυλή σαν υπολείμματα επεξεργασίας.
»Αυτά τα κυκλώματα στο όνομα της ανακύκλωσης διακινούν εκατοντάδες χιλιάδες τόνους σύμμεικτων σκουπιδιών και κερδίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, ακριβώς λόγω του ΧΥΤΑ της Φυλής. Χρόνια ολόκληρα καταγγέλλουμε αλλά ματαίως. Δεν θα υπήρχαν όλοι αυτοί εκεί αν δεν υπήρχε εκεί η μεγαλύτερη χωματερή του σύγχρονου κόσμου» καταλήγει.
Τοξικό νέφος και μετρήσεις
Τα αποτελέσματα από τις πρώτες μετρήσεις που διενήργησε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, κατόπιν εντολής της Περιφερειάρχη Αττικής, δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα και δείχνουν αυξημένα επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων, στην περιοχή του Ασπροπύργου.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση της Περιφέρειας, με φορητό αναλυτή έγιναν στιγμιαίες ενδεικτικές μετρήσεις της συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων με διάμετρο 2,5 μm στην περιοχή περιμετρικά του εργοστασίου από 100 έως 400μ. Στα σημεία που βρίσκονται προς την κατεύθυνση του ανέμου καταγράφηκαν στιγμιαίες τιμές συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων κατά πολύ μεγαλύτερες από τιμές που ορίζει ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (μέση τιμή 25 μg/m3/24h) και η ευρωπαϊκή νομοθεσία (μέση τιμή 25 μg/m3/έτος). Αν και η σύγκριση στιγμιαίων τιμών με μέσες ημερήσιες ή ετήσιες τιμές δεν είναι απολύτως δόκιμες επιστημονικώς εντούτοις αναδεικνύουν την εμφάνιση υψηλών τιμών αιωρούμενων σωματιδίων προερχόμενα από τα καπναέρια της πυρκαγιάς.
Η Περιφέρεια καθησυχάζει πως οι συγκεντρώσεις των σωματιδίων στο κέντρο της Αθήνας δεν ξεπέρασαν τα όρια, ωστόσο, περισσότερα στοιχεία αναμένονται τις επόμενες ημέρες, όταν και θα βγουν τα αποτελέσματα για τις τοξικές ουσίες, όπως διοξίνες και φουράνια.
Από το αστεροσκοπείο επισημαίνεται ότι οι συγκεντρώσεις σε σημεία όπου δεν κατευθυνόταν τα καπναέρια από τον άνεμο, οι ρύποι ήταν σχετικά ή κάτω από τις προαναφερθείσες τιμές αναφοράς. Ωστόσο, σε περιοχές της δυτικής Αττικής, υπογραμμίζεται ότι σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων υπήρξε εμφανέστερα μεγαλύτερο πρόβλημα, δεν υπάρχουν ωστόσο διαθέσιμες μετρήσεις για να το υποστηρίξουν.
«Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι οι ρύποι είναι 10 φορές πάνω», τονίζει ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής Γιάννης Βασιλείου, σύμφωνα με το Mega.
* Στα δύο παραπάνω γραφήματα παρουσιάζονται οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων PM10 και του Μαύρου Άνθρακα BC στο σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο (κέντρο Αθήνας). Παρατηρείται μια αύξηση στα επίπεδα αμφότερων παραμέτρων (ο μαύρος άνθρακας είναι χαρακτηριστικό εκπομπών καύσης) στις 7/6 και 8/6 και κυρίως κατά τις βραδυνές ώρες, ως αποτέλεσμα του συνδυασμού της μείωσης του στρώματος ανάμειξης που περιορίζει τη ρύπανση κοντά στην επιφάνεια του εδάφους και της διεύθυνσης των ανέμων που ευνόησε την μεταφορά προς την πόλη της Αθήνας. Ωστόσο, οι συγκεντρώσεις όπως αυτές μετρήθηκαν στο κέντρο τη Αθήνας δεν ξεπέρασαν κάποια όρια και δεν κρίνονται ανησυχητικές, επισημαίνεται.
* Με το σύστημα LIDAR του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δόθηκε η δυνατότητα καταγραφής των στρωματώσεων του καπνού στην ατμόσφαιρα κατά το πέρασμά του πάνω από το κέντρο της Αθήνας (σταθμός Θησείου). Στα παραπάνω διαγράμματα καταδεικνύεται (βλέπε βελάκια) η καταγραφή δύο στρωματώσεων καπνού στις 8/6, περίπου στα 500 και 1000 m, πάχους 200 μέτρων. Λόγω της αδυναμίας του συστήματος να επισκοπήσει την ατμόσφαιρα σε ύψη μικρότερα των 200 m, είναι δύσκολο να αποφανθούμε για τις συγκεντρώσεις εδάφους, αν και οι μετρήσεις επιφανείας δεν καταδεικνύουν υψηλές συγκεντρώσεις για την περίοδο αναφοράς, τονίζει η ανακοίνωση.
Νέα αποτελέσματα που δόθηκαν πριν από λίγο στη δημοσιότητα, δείχνουν ότι πραγµατοποιήθηκαν χθες ενδεικτικές µετρήσεις της συγκέντρωσης αιωρούµενων σωµατιδίων µε διάµετρο µικρότερη των 2,5 µm στην περιοχή περιµετρικά της εγκατάστασης και από περίπου 15µ έως και 2000µ. Οι συγκεντρώσεις σε σηµεία όπου δεν κατευθυνόταν τα καπναέρια από τον άνεµο ήταν πλησίον ή κάτω από τις προαναφερθείσες τιµές ορίου. Μόνο σε ορισµένα σηµεία που βρίσκονταν προς την κατεύθυνση του ανέµου διαπιστώθηκε εκ νέου ότι οι µέγιστες τιµές συγκέντρωσης αιωρούµενων σωµατιδίων που καταγράφηκαν ήταν µεγαλύτερες από τις τιµές που ορίζει ο παγκόσµιος οργανισµός υγείας (µέση τιµή 25 µg/m3 /24h) και η ευρωπαϊκή νοµοθεσία (µέση τιµή 25 µg/m3 /έτος), όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.
Τονίζεται όμως ότι οι µετρούµενες συγκεντρώσεις στις αντίστοιχες αποστάσεις κατά τη διεύθυνση του ανέµου, ήταν µικρότερες (σχεδόν οι µισές) σε σύγκριση µε τις αντίστοιχες της προηγούµενης ηµέρας (9-6-2015).
Τη σχετική βελτίωση της κατάστασης υποστηρίζουν και οι µετρήσεις από το σταθερό σταθµό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στην περιοχή ενδιαφέροντος (περί το 1 χιλιόµετρο βορειοανατολικά της καιόµενης πηγής), ο οποίος εγκαταστάθηκε για αυτόν τον σκοπό λαµβάνοντας συνεχείς µετρήσεις για συγκεκριµένους δείκτες. Συγκεκριµένα στο διάγραµµα που ακολουθεί παρουσιάζεται η συγκέντρωση του Μαύρου Άνθρακα, ρύπου ενδεικτικού της καύσης, όπου η κόκκινη γραµµή αντιστοιχεί σε εµπειρικό όριο για το διαχωρισµό των σχετικά υψηλών συγκεντρώσεων. Παρατηρείται ότι, όταν ο σταθµός µετρήσεων δεν βρίσκεται υπό την άµεση επίδραση των καπναερίων, οι συγκεντρώσεις παραµένουν σε χαµηλά επίπεδα, ενώ όταν η στροφή της διεύθυνσης του ανέµου οδηγεί το νέφος προς τα µετρητικά συστήµατα, παρουσιάζεται αύξηση των συγκεντρώσεων, σε σχετικά σηµαντικά επίπεδα, για µικρά ωστόσο χρονικά διαστήµατα. Στα µεγαλύτερα χρονικά διαστήµατα οι τιµές του µαύρου άνθρακα είναι σε χαµηλό επίπεδο σε σχέση µε το προαναφερθέν όριο.
