Με την πρόληψη μπορούμε να αποτρέψουμε το 99,5% των πυρκαγιών να εξελίσσονται σε μέγα-πυρκαγιές» είπε στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 ο καθηγητής και πρώην πρόεδρος της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεοχάρης Ζάγκας.
Η χαρουπιά, η οποία συχνά ακούγεται πως θα μπορούσε να αντικαταστήσει το δάσος, όπως εξήγησε ο κ. Ζάγκας έχει βόρειο όριο εξάπλωσης, την Αττική και από κει και μετά δεν μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε.
«Ως δασικό είδος δεν έχει χρησιμοποιηθεί έτσι ώστε να σχηματίσει συστάδες, την έχουμε σποραδικά σε άγρια μορφή. Δεν μπορούμε να γενικεύσουμε την χρήση των πλατυφύλλων στις αναδασώσεις γιατί έχουμε σοβαρούς περιορισμούς από τις περιβαλλοντικές συνθήκες και χρησιμοποιούμε τα πεύκα γιατί στις άγονες αυτές περιοχές μόνο αυτά μπορούν να μας δώσουν δάσος».
Τα δάση καίγονται γιατί είναι εγκαταλελειμμένα, είπε ο καθηγητής, δεν διαχειρίζονται. «Υπάρχει πλεονάζουσα βιομάζα, αυτή είναι η καύσιμη ύλη, δηλαδή το σύνολο των δέντρων. Υπάρχουν περισσότερα δέντρα από αυτά θα έπρεπε και πρέπει να τα αραιώσουμε και να αξιοποιήσουμε αυτή την βιομάζα ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, που είναι και κομμάτι της πράσινης μετάβασης.
Θα πρέπει να το κάνουμε οπωσδήποτε στα δάση χαμηλής ζώνης έτσι ώστε προστατέψουμε τα δάση μας, τις περιουσίες και τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο». Εξήγησε πως για να το πετύχουμε αυτό πρέπει τα δάση αυτά να τα θέσουμε σε μια συστηματική διαχείριση. Ο σχεδιασμός σε ό,τι αφορά την διαχείριση του δάσους θα πρέπει να είναι και προς την κατεύθυνση της αντιπυρικής προστασίας.
Σε ζώνες μείξης κατοικίας και δάσους υπάρχουν κανόνες, για τις αντιπυρικές ζώνες, είτε γυμνές ή στεγασμένες, αποστάσεις σπιτιών από δέντρα, υπάρχει ένα σχέδιο πρώτης επέμβασης, πρώτης προσβολής όπως λέγονται. Θα πρέπει να υπάρξει οργάνωση σε επίπεδο πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, έτσι ώστε με τον πρώτο καπνό να αντιμετωπίζονται. Η δασοπυρόσβεση έχει μετατοπίσει το βάρος της στα εναέρια μέσα, που υπόκεινται σε πολλούς περιορισμούς, επομένως πρέπει να βρούμε άλλες λύσεις, λύσεις σε επίπεδο πρόληψης. «Είναι εφικτό αλλά απαιτεί έναν σχεδιασμό.
Βασίζεται στην διαρκή παρατήρηση με ηλεκτρονικά μέσα και με παρατηρητήρια ανθρώπινα έτσι ώστε όλα τα δάση να επιτηρούνται ταυτόχρονα και να υπάρχουν έτοιμες ομάδες άμεσης επέμβασης με μικρά οχήματα που να αντιμετωπίζουν την φωτιά εν τη γενέσει της. Όλες οι υπηρεσίες που εμπλέκονται θα πρέπει να οργανωθούν άρτια έτσι ώστε να επιτελέσουν το έργο τους.
Η δασική υπηρεσία βρίσκεται σε κατάσταση αποσύνθεσης, δασοφύλακες δεν υπάρχουν, ούτε και οι ειδικότητες που χρειάζονται σε όλες αυτές τις υπηρεσίες για την πρόληψη των πυρκαγιών και για να συνδράμουν στο έργο της δασοπυρόσβεσης. Καταργήθηκε και η ρητινοκαλλιέργεια, που οι ρητινοκαλλιεργητές ήταν φύλακες των δασών».
