Έκτακτη είδηση: κάτι πολύ περίεργο φαίνεται να συμβαίνει στην Αμερική. Καλώς ήρθατε στις ειδήσεις του TikTok.
Πριν σταθούμε στο πώς και πότε είναι σωστό να ξεκινάμε μια πρόταση με την φράση «έκτακτη είδηση», ας περάσουμε στον ανταποκριτή μας, που δεν είναι άλλος από ένα ψάρι καρτούν, με μια απίστευτη ιστορία για μια «πιθανή θεραπεία του διαβήτη». Η συγκεκριμένη είδηση φαίνεται να συγκέντρωσε 3,4 εκατομμύρια προβολές, -πού αλλού;- στο Tik Tok.
Στη συνέχεια, ο Tiktoker News Daddy, ένα αγόρι με το όνομα Dylan, διαβάζει λεπτομέρειες για μια έκρηξη σε ξενοδοχείο του Τέξας στους 10,3 εκατ. followers του, από την ασφάλεια του στούντιο του στην Βρετανία. «2024 πρέπει να χαλαρώσεις λίγο», λέει η περιγραφή.
Κάθε ένα από αυτά τα βίντεο προέρχεται από μια ομάδα ερασιτεχνών παρουσιαστών που παίρνουν τη δουλειά της μετάδοσης ειδήσεων εξαιρετικά σοβαρά. Είναι οι παρουσιαστές, οι ερευνητές και οι παραγωγοί, όλα σε ένα.
Απαλλαγμένοι από τους περιορισμούς των συντακτικών διαδικασιών και των διοικητικών συμβουλίων των θεσμικών media, οι δημιουργοί ειδήσεων του TikTok πιστεύουν ότι η ελκυστικότητά τους έγκειται σε μια ποιότητα που δεν διαθέτουν τα κυρίαρχα μέσα: την αυθεντικότητα.
Οι αναρτήσεις αφορούν τα πάντα, από την ανάκληση προϊόντων μέχρι τον πόλεμο στη Γάζα, γελοιοποιούν τα παραδοσιακά δελτία ειδήσεων, τα λαμβάνουν μεν υπ' όψιν, αλλά και τα ανταγωνίζονται. Ο αριθμός των followers του χρήστη News Daddy ξεπερνάει αυτόν των εμβληματικών λογαριασμών TikTok των New York Times, της Washington Post και της Daily Mail μαζί.
Σύμφωνα με τον Alex Kellerman, άλλον έναν χρήστη του TikTok που ντύνεται καθημερινά με κουρέλια -μία αντίστιξη με τους κοστουμαρισμένους παρουσιαστές ειδησεων- για να προσφέρει μια σύνοψη των «γ@μημένων ειδήσεων», είναι πιο ενδιαφέρον να παρακολουθούμε μια αστεία περσόνα παρά έναν βαρετό δημοσιογράφο. Ο Kellerman προτρέπει το κοινό του να κάνει την δική του έρευνα και να ελέγχει την εγκυρότητα των γεγονότων.
Ο Kellerman προσθέτει ότι αυτή η μορφή ενημέρωσης σημείωσε επιτυχία εν μια νυκτί, όταν «κατά λάθος» ανέβασε ένα δοκιμαστικό βίντεο τον Σεπτέμβριο σχετικά με τις θανατηφόρες πλημμύρες στη Λιβύη, χρησιμοποιώντας λεπτομέρειες από τα mainstream μέσα που κάλυπταν την καταστροφή σε άλλα μέρη του διαδικτύου. Ο Kellerman αποφεύγει να περιγράψει τον εαυτό του ως δημοσιογράφο, αλλά ισχυρίζεται ότι ήταν «ένας από τους πρώτους ανθρώπους που ανέφεραν το ιστορικό της συγκεκριμένης είδησης στο TikTok».
Και απ’ ό,τι φαίνεται, αυτό είναι που έχει σημασία καθώς το 2020 το 9% των Αμερικανών ηλικίας 18 έως 29 ετών δήλωσαν σε δημοσκόπηση ότι συχνά ενημερώνονταν από την πλατφόρμα. Το 2023 το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 32%.
Σύμφωνα με τη Jessica Burbank, δημιουργό περιεχομένου και ανεξάρτητη δημοσιογράφο, η κατάκτηση της προσοχής των νεότερων γενιών απαιτεί εξαιρετική προσοχή και ισορροπία, καθώς το attention span τους συρρικνώνεται συνεχώς. «Πρέπει το περιεχόμενο να είναι σύντομο και στοχευμένο».
Επιπλέον, ο μεγάλος αριθμός followers δίνει στους δημιουργούς την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις υπάρχουσες ιστορίες. «Οι άνθρωποι σχηματίζουν μια λανθασμένη αίσθηση σεβασμού για σένα», σημειώνει η Julie Urquhart, η οποία δηλώνει ότι η δημοτικότητα του λογαριασμού της για τα εγκλήματα και τις ειδήσεις των διασημοτήτων τη βοήθησε να πάρει συνεντεύξεις με ανθρώπους που συνδέονται με τις ιστορίες για τις οποίες φτιάχνει τα βίντεο της.
Η ίδια πιστεύει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσδίδουν μια αίσθηση αξιοπιστίας στους χρήστες, ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων απορρίπτει τις έγκυρες ειδησεογραφικές πλατφόρμες πιστεύοντας ότι διαστρεβλώνουν τα γεγονότα. Το Gallup αναφέρει ότι πρόσφατα τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης κατέγραψαν το χαμηλότερο ποσοστό αξιοπιστίας που έχει σημειωθεί από το 2016.
Απαλλαγμένοι από τους περιορισμούς των συντακτικών διαδικασιών και των διοικητικών συμβουλίων, οι δημιουργοί ειδήσεων του TikTok πιστεύουν ότι η ελκυστικότητά τους έγκειται σε μια ποιότητα που δεν διαθέτουν τα κυρίαρχα μέσα: την αυθεντικότητα.
«Οι παραδοσιακές ειδήσεις στερούνται συναισθήματος», δηλώνει ο Josh Helfgott, ο οποίος έχει κερδίσει την προσοχή εκατομμυρίων followers, φτιάχνοντας κλιπ για lgbt ειδήσεις. «Πιστεύω ότι αυτό που τραβάει την προσοχή του κοινού μου είναι όταν βλέπει το πάθος μου πίσω από την ιστορία».
Οι εκδότες σε όλο τον κόσμο γνωρίζουν πολύ καλά αυτή τη στροφή – ένα ποσοστό μεγαλύτερο από το 50% των ερωτηθέντων σε πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Reuters πάνω στην Μελέτη της Δημοσιογραφίας δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για να βάλουν ιστορίες στο TikTok μέσα στο 2024.
Απ’ ό,τι φαίνεται οι δημιουργοί περιεχομένου του TikTok κατάφεραν να βρουν την συνταγή για να συντονίσουν τους ανθρώπους με την ενημέρωση, χρησιμοποιώντας ανορθόδοξους τρόπους για να προσελκύσουν τους νέους χρήστες του διαδικτύου. Αυτό μπορεί να είναι εξαιρετικά καλό, αρκεί να μην σκέφτεστε ότι ενημερώνεστε από ένα ψάρι καρτούν.
Με στοιχεία από το The Economist.