Οι μηχανισμοί της λήθης ή πώς ξεφουσκώνουν οι ειδήσεις πρώτης γραμμής

Οι μηχανισμοί της λήθης ή πώς ξεφουσκώνουν ειδήσεις πρώτης γραμμής Facebook Twitter
Πώς καταλήγουμε με τον αντίλαλο τέτοιων ιστοριών και πώς ξεχνάμε τον κίνδυνο και τη ζημιά και συνεχίζουμε, κατά το αβάσταχτο κλισέ που θέλει «τη ζωή να συνεχίζεται»; Η εύκολη απάντηση θα ήταν ότι οι «σκοτεινοί κύκλοι» που μας θέλουν πειθήνιους και κοιμισμένους έκαναν πάλι τη δουλειά τους.
0

ΜIA MATIA ΣΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ: το θέμα των Τεμπών σταδιακά «κατεβαίνει». Μια ματιά στα sites: παραμένουν οι ειδήσεις περί ευθυνών και βαθμηδόν η κουβέντα ανοίγει σε άλλα προβλήματα μέσων σταθερής τροχιάς. Μια ματιά στο Twitter: το θέμα έχει εξαφανιστεί από τα hot trends, οι πρώτες θέσεις καταλαμβάνονται από εξελίξεις σε realities, τηλεοπτικές σειρές και εκπομπές(!).

Τι συμβαίνει λοιπόν και ούτε είκοσι μέρες μετά το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη απομακρύνεται από τον βασικό κορμό της ειδησεογραφίας, ενώ ο πόνος και το πένθος παραμένουν; Τι είναι αυτό το παράλογο που συμβαίνει κάθε φορά με τις ειδήσεις πρώτης γραμμής και όσο σοβαρές κι αν είναι απομακρύνονται από το οπτικό μας πεδίο και σταδιακά πέφτουν στη λήθη, χωρίς λύσεις και καταμερισμό ευθυνών;

Πώς καταλήγουμε με τον αντίλαλο τέτοιων ιστοριών και πώς ξεχνάμε τον κίνδυνο και τη ζημιά και συνεχίζουμε, κατά το αβάσταχτο κλισέ που θέλει «τη ζωή να συνεχίζεται»; Η εύκολη απάντηση θα ήταν ότι τα «πουλημένα» κανάλια, οι αργυρώνητοι δημοσιογράφοι και οι master της επικοινωνίας επανακαθορίζουν αριστοτεχνικά την ατζέντα. Ότι οι «σκοτεινοί κύκλοι» που μας θέλουν πειθήνιους και κοιμισμένους έκαναν πάλι τη δουλειά τους και σταδιακά «έδιωξαν» από την επικαιρότητα κάτι τόσο εφιαλτικό, όπως και τόσα άλλα που έχουν συμβεί στη μικρή μας χώρα.

Παίζει τον ρόλο του και ο στενός δεσμός με το «πελατειακό κράτος» ως εμπεδωμένη άσκηση επιβίωσης, όταν όλα γύρω μοιάζουν ξεχαρβαλωμένα και χρεοκοπημένα. Έχει να κάνει και με την ακράδαντη πίστη μας στο ότι δεν υπάρχει κράτος δικαίου και πρέπει να ματώσουμε για να το απολαύσουμε ως αγαθό.

Ωστόσο, οι μηχανισμοί λήθης δεν αφορούν μόνο τη σύγχρονη δημοσιογραφία, όποιας ποιότητας κι αν είναι αυτή, όποια κι αν είναι η ατζέντα της. Δεν αφορούν μόνο το «σοκ και δέος» της επόμενης είδησης που θα έρθει να καταπιεί τα προηγούμενα και να χωνέψει τα προ-προηγούμενα. Κυρίως αφορούν την ποιότητα ζωής και τη συλλογική εκπαίδευσή μας στην ευκολία, στην επιφάνεια, στον αφρό.

Παίζει τον ρόλο του και ο στενός δεσμός με το «πελατειακό κράτος» ως εμπεδωμένη άσκηση επιβίωσης, όταν όλα γύρω μοιάζουν ξεχαρβαλωμένα και χρεοκοπημένα. Έχει να κάνει και με την ακράδαντη πίστη μας στο ότι δεν υπάρχει κράτος δικαίου και πρέπει να ματώσουμε για να το απολαύσουμε ως αγαθό.

Στο τέλος της ημέρας, πηδάμε ζεματισμένοι από είδηση σε είδηση. Οι πιο ανθεκτικοί μένουν να παλεύουν μέχρι το τέλος, οι πιο ρεαλιστές μαζεύουν βαλίτσες και αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό. Δεν πιστεύουμε πουθενά, δεν ελπίζουμε σε τίποτα, είμαστε έτοιμοι για το χειρότερο σχεδόν γονιδιακά και ειδικά στην Ελλάδα διαγενεακά. Γι’ αυτό και κουρασμένα και ξέπνοα ηρωοποιούμε τους πιο απίθανους τύπους, χειροκροτάμε το κατ’ ελάχιστα δυνατό σωστό και συνεχίζουμε με ζωές που δεν αντέχουμε.

Σε όλο αυτό δεν υπάρχει κομματικό πρόσημο – είναι η μόνη αλήθεια που γνωρίζουν όσοι δεν διαθέτουν old money και παραδοσιακά είναι περισσότεροι από αυτούς που τα διαθέτουν.

Στο τέλος του μήνα, κάτι άλλο, πιο σοβαρό ή έστω πιο πομπώδες από το προηγούμενο συζητιέται, εξαρθρώνεται σε όλες τις απελπιστικές λεπτομέρειές του και μέχρι να συνέλθουμε από αυτό –συχνά χωρίς καμία όρεξη να αναζητηθεί η ρίζα του κακού– έχουμε περάσει στο άλλο: είναι η φύση της είδησης, είναι και η φύση της ζωής που ζούμε. Δεν υπάρχει χρόνος για προσωπικές υπεραναλύσεις, ψύχραιμη σκέψη και συλλογική δράση: το 8ωρο, 10ωρο, 12ωρο του καθενός δεν επιτρέπει ηρωισμούς και παρεκκλίσεις.

Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά σε κλειστά group για τις εργασιακές συνθήκες που βιώνουν άνθρωποι ηλικίας 18-45 και θα καταλάβει τι σημαίνει αυτό. Και φυσικά υπάρχει και το μπαούλο προσωπικών προβλημάτων που κουβαλά ο καθένας μας – κάθε βράδυ η πόρτα κλείνει και το συλλογικό ξεχνιέται. Έχουμε να διαχειριστούμε τον δικό μας γολγοθά, πολύ διαφορετικό από σπίτι σε σπίτι, το ίδιο αδιάβατο για τον καθένα.

Στο τέλος του χρόνου σερνόμαστε με τρόμους και τύψεις. Χλευάζουμε κάποιους νεότερους και τη «ζωάρα» τους, μια «ζωάρα» που φαίνεται να γυρίζει επιδεικτικά την πλάτη στο στραπάτσο και τη δυστυχία – είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, είναι η μη αναμενόμενη αντίδραση που εκκινά από τις ίδιες ρίζες. Βγάζουμε το κεφάλι από το βρομόνερο, παίρνουμε κάνα-δυο ανάσες και συνεχίζουμε.

Στο τέλος της 4ετίας –της όποιας 4ετίας– φτάνουμε στις κάλπες σαν σε όνειρο. Από πάνω μας έχουν περάσει του κόσμου οι ταλαιπωρίες και θυμόμαστε να ψηφίσουμε εκδικητικά, χολωμένα, κουρασμένα. Αυτό που πολύ συχνά προκύπτει δεν έχει σχέση ούτε με τα πολιτικά «πιστεύω» μας ούτε με τις επιθυμίες μας ως πολιτών. Ξαναπληρώνουμε, ξαναβουτάμε στα νερά. Είναι ο κύκλος ζωής μας τέτοιος που δεν επιτρέπει το παραπάνω. Κι ακριβώς εκεί χτίζουμε τη συντριβή μας.

Μας δικαιολογούμε; Ρίχνουμε τις ευθύνες αλλού; Στους δημοσιογράφους, στην αλλαγή ατζέντας, στο διάτρητο σύστημα ενημέρωσης; Ναι.

(σ.σ.: Όποιον αρχισυντάκτη κι αν ρωτήσετε, θα σας πει ότι το θέμα ξεφουσκώνει από τη στιγμή που σταματά να το αναζητά ο τηλεθεατής / αναγνώστης / ακροατής. Τη μέρα που η είδηση δεν θα έχει παρά ελάχιστα κλικ, η συζήτηση έχει τελειώσει. Λυπηρό, ολέθριο, αλλά αληθινό).

Αλλάζει κάτι; Όχι. Μια χαρά, συνεχίζουμε. Απλώς, μετά από κάθε εθνική τραγωδία που σταδιακά «κατεβαίνει» από τα ρετιρέ της επικαιρότητας, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι ο επόμενος, οπουδήποτε, μπορεί να είμαστε εμείς. Κι αυτό καλή είδηση δεν το λες αλλά είναι μια υπενθύμιση για το πώς σπάει ο κύκλος της φαυλότητας που μας περιλαμβάνει, όσο κι αν θεωρούμε ότι κρατιόμαστε μακριά του.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι Άγιοι των Τεμπών και η εργαλειοποίηση των ιστοριών αληθινής πίστης

Οπτική Γωνία / Οι Άγιοι των Τεμπών και η εργαλειοποίηση των ιστοριών αληθινής πίστης

Είναι τόσο παράξενο που, ενώ ο θρήνος για τους νεκρούς του δυστυχήματος των Τεμπών συνεχίζεται, κάποιοι εργαλειοποιούν τις ιστορίες πίστης επιζησάντων, αδιαφορώντας για το πόσο κακοποιητικό είναι να λες σε τόσους γονείς νεκρών παιδιών ότι ο (όποιος) άγιος έσωσε κάποιους, αλλά όχι όλους...
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Η υπόθεση Λίνεκερ και τα όρια της ατομικής έκφρασης στα social media

Δημήτρης Πολιτάκης / Η υπόθεση Λίνεκερ και τα όρια της ατομικής έκφρασης στα social media

Ο διάσημος πρώην ποδοσφαιριστής και πιο ακριβοπληρωμένος παρουσιαστής του BBC αποπέμφθηκε από τη θέση του επειδή κατέκρινε την (αντι)μεταναστευτική πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης στον προσωπικό του λογαριασμό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ζωή, όπως Ζορό

Βασιλική Σιούτη / Ζωή, όπως Ζορό

Τιμωρός του κατεστημένου ή εκπρόσωπος μιας δήθεν αντισυστημικής ελίτ που παίζει με τα σπίρτα; Η δημοσκοπική εκτόξευσή της είναι γεγονός και όλοι προσπαθούν να μαντέψουν πόσο θα κρατήσει και ποιες θα είναι οι συνέπειες.   
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Πράγματι, μεγάλος αριθμός των Ένορκων Διοικητικών Εξετάσεων καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα»

Οπτική Γωνία / Οι ΕΔΕ στην Ελλάδα: Πόσες καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα;

Πότε διενεργείται μια Ένορκη Διοικητική Eξέταση; Είναι αλήθεια ότι μεγάλος αριθμός ΕΔΕ καταλήγουν στο αρχείο και τι πρέπει να αλλάξει στο ρυθμιστικό πλαίσιο; Μιλά στη LiFO ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, Νίκος Βιτώρος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές Κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Ρεπορτάζ / Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Μια κραυγαλέα κατάχρηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων στα Ακαρνανικά Όρη αμαυρώνει τον θεσμό, παρακάμπτει την περιβαλλοντική νομοθεσία και αποκαλύπτει την αδυναμία της διοίκησης να ελέγξει την επιχειρηματική δραστηριότητα που βλάπτει το περιβάλλον και την οικονομία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τελικά αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά θα σωθούν οι γυναίκες απ’ το trafficking; 

Οπτική Γωνία / Τελικά, αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά, θα σωθούν οι γυναίκες από το trafficking; 

Τι αλλάζει με την τροποποίηση Φλωρίδη για την παρένθετη κυοφορία και γιατί ο όρος «παρένθετη μητρότητα» είναι λάθος; Η νομικός Μαριάννα Βασιλείου λύνει όλες μας τις απορίες.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός Α-δικαιοσύνης

Οπτική Γωνία / Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός Α-δικαιοσύνης

Πολιτικός «παντός καιρού», κυνικός, αλαζόνας, οπορτουνιστής, οπισθοδρομικός με εκσυγχρονιστικό προσωπείο, γίνεται όλο και περισσότερο «βασιλικότερος του βασιλέως» μετά τη μετεγγραφή του στο κυβερνητικό στρατόπεδο, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις δηλώσεις του για τα Τέμπη, τον νέο Π.Κ. και τη χρήση της παρενθεσίας από ζευγάρια ανδρών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Ghiblipocalypse»: Είναι η AI δώρο για τον εκδημοκρατισμό της τέχνης;

Οπτική Γωνία / «Ghiblipocalypse»: Είναι η AI δώρο για τον εκδημοκρατισμό της τέχνης;

Η μαζική χρήση AI για τη δημιουργία εικόνων με την αισθητική του Studio Ghibli ανοίγει ξανά τη συζήτηση για το ποια είναι τα όρια της αντιγραφής στην τέχνη. Γιορτάζουμε την προσβασιμότητα ή κηδεύουμε τη δημιουργία;
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ