Η 22χρονη φοιτήτρια Μαριάννα είναι φανατική χρήστρια του Instagram, αλλά έκλεισε δύο φορές τον λογαριασμό που είχε ανοίξει στο Facebook, επειδή, όπως λέει, την εκνεύριζε. Το επόμενο διάστημα θα επιδιώξει να παρακολουθεί τις τάσεις στον τομέα που σπουδάζει, την πληροφορική. Να δούμε αν έχει εναλλακτικούς δρόμους να το πετύχει δίχως να παρακολουθεί λογαριασμούς ειδικών (προσώπων ή Οργανισμών) στο Facebook, στο Twitter ή στο LinkedIn.
Κάπως διαφορετική είναι η περίπτωση μιας πανεπιστημιακού και ενός συμβούλου επί προσωπικών θεμάτων που είχαν σελίδα στο Facebook. Δραστήριοι άνθρωποι και οι δύο, χρησιμοποιούσαν αρκετά ο καθένας τη δική του σελίδα Facebook για επαγγελματικά τους θέματα και για διάδοση των απόψεών τους πάνω σε ιδεολογικά ζητήματα. Ενίοτε το χρησιμοποιούσαν, όπως πολλοί, και για προσωπική έκφραση, μια φωτογραφία, μια ατάκα από τη συζήτηση με την παρέα, ανταλλαγή σχολίων με φίλους.
Με ρώτησε ο καθένας ξεχωριστά αν είναι καλύτερα να κλείσει τη σελίδα του για να αποφύγει τη σπατάλη ενέργειας, κάποια «άκυρα» σχόλια κ.λπ.
Για φανταστείτε στο μέλλον να ζητήσει το Facebook ή το Twitter κάποιο αντίτιμο για να έχουμε πρόσβαση στις φωτογραφίες που ανεβάσαμε εκεί! Ναι, τις φωτογραφίες του παππού και της γιαγιάς και εκείνες του νεογέννητου μωρού σου, που δεν τις έχεις αποθηκεύσει κάπου αλλού.
Δεν υπάρχουν συνταγές για όλα αυτά και δεν είναι και της φιλοσοφίας μου να δίνω ρετσέτες ή να μοιράζω θέσφατα. Είπα και στους δύο ότι αν το θέλουν πολύ να αποδράσουν από αυτό το δημόσιο εξομολογητήριο, τότε ας κάνουν αυτό που τους λέει η καρδιά τους. Πρόσθεσα όμως ότι είναι καλό να γνωρίζουν τι χάνουν. Πάνω απ' όλα, όμως, να έχουν επίγνωση, αν μείνουν, του τι εκχωρούν και θα το βρουν μπροστά τους, όπως όλοι μας.
Τα ίδια λίγο-πολύ ισχύουν και για τα άλλα social media (Twitter, Instagram), με τη διαφορά ότι το Facebook είναι πολύ μεγαλύτερος «άσπρος ελέφαντας» (και το ίδιο «μαγαζί» με Instagram, Messenger, WhatsΑpp).
Τι χάνεις
Ο επαγγελματίας (π.χ. μηχανικός, γιατρός), ο άνθρωπος που δουλεύει με ιδέες (πανεπιστημιακός, συγγραφέας, δημοσιογράφος κ.λπ.), έχει βρει στα social media ένα όχημα για να μοιράζεται θέματα της δουλειάς του, να ενημερώνει για εκδηλώσεις, να διαδίδει κάποια άρθρα που έχει γράψει.
Έχει γίνει ο ίδιος ένας μικρός εκδότης. Ακόμα όμως και αν δημοσιεύσει ένα άρθρο στα mass media, είναι πολύ χρήσιμο να το διαδώσει από το δικό του «κανάλι» στα social media, γιατί ο πιο πολύς κόσμος –περίπου οι δύο στους τρεις– δεν ενημερώνεται πλέον από sites αλλά μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Βεβαίως, ένα άρθρο που δημοσιεύεται σε ένα ισχυρό μέσον όπως η LiFO διαθέτει κύρος, δύναμη και ατού για πολύ μεγάλη διάδοση.
Μια απλή λύση, λοιπόν, για όποιον έχει βαρεθεί τον θόρυβο των social media, τις κατά καιρούς ομηρικές μάχες για μικρής σημασίας θέματα ή τα επιθετικά σχόλια είναι να περιορίσει την παρουσία του στα κοινωνικά δίκτυα με τρόπο που να εξυπηρετεί τα επαγγελματικά, καλλιτεχνικά και χομπίστικα ενδιαφέροντά του.
Έτσι, αποστασιοποιείται από τις τέσσερις φυλές των χρηστών του Facebook, σταματάει να είναι like machine για τις προσωπικές δημόσιες σχέσεις του. Κρατάει δηλαδή μόνο ορισμένα βασικά, περιορίζει αρκετά τον χρόνο που σπαταλούσε στην οθόνη του κινητού του, δεν έχει μονίμως την προσοχή του διασπασμένη, παίρνει ανάσα. Πάνω απ' όλα, κρατά ενέργεια και χρόνο για τα σημαντικά της ζωής του.
Λόγια και σκέψεις στον άνεμο
Ορισμένοι χρήστες του Facebook γράφουν κατά καιρούς πολύ ενδιαφέρουσες αναλύσεις, αλλά τις «πετάνε» στον ανεμοστρόβιλο του «τοίχου». Κάποιοι άλλοι τους βάζουν τον κορσέ των 140 χαρακτήρων του Twitter και αφήνουν καίριες σκέψεις μετέωρες και μισοτελειωμένες.
Είναι προτιμότερο να γράφουν λιγότερα και πιο μεστά και να μην τα «κρεμάνε» μόνο στο κλειστό σύστημα του Facebook. Υπάρχουν διαθέσιμα ανοιχτά ιστολόγια, όπως το medium.com, όπου μπορούν πολύ εύκολα να κάνουν το δικό τους μπλογκ, να έχουν συγκεντρωμένες τις σκέψεις τους και μετά να τις διαδίδουν από τα social media, ώστε να τις δει εύκολα όποιος περιμένει την τοποθέτησή τους. Θα χρειαστεί να δώσουν λίγο παραπάνω προσοχή στο κείμενό τους αντί να γράφουν με μικρολάθη, θα έχουν όμως την αίσθηση ότι είναι κάτι που θα κάνει ένα μακρύτερο ταξίδι.
Τι έχεις χάσει ήδη και θα πέσει πάνω σου
Το πιο σημαντικό που συμβαίνει με τη συμμετοχή στα social media δεν είναι το ότι γινόμαστε μάρτυρες καβγάδων, ναρκισσισμού και τόνων άχρηστης πληροφορίας. Αυτό που απασχολεί ελάχιστους για την ώρα και θα το βρούμε όλοι μπροστά μας είναι ότι εκχωρούμε άπειρα προσωπικά δεδομένα και δίνουμε οι ίδιοι το πράσινο φως ώστε να παραβιάζεται η ιδιωτικότητά μας (είναι δύο διαφορετικά θέματα).
Αυτή είναι η φαουστική συμφωνία μας με τα κοινωνικά δίκτυα: για να κερδίσουμε κάποιας μορφής κοινωνικότητα, διαθέτουμε πάρα πολλά προσωπικά δεδομένα, που έτσι γίνονται ιδιοκτησία άλλων. Για φανταστείτε στο μέλλον να ζητήσει το Facebook ή το Twitter κάποιο αντίτιμο για να έχουμε πρόσβαση στις φωτογραφίες που ανεβάσαμε εκεί! Ναι, τις φωτογραφίες του παππού και της γιαγιάς και εκείνες του νεογέννητου μωρού σου, που δεν τις έχεις αποθηκεύσει κάπου αλλού.
Αυτό είναι το πιο ανώδυνο. Είναι πιο κρίσιμο το ότι αυτά χρησιμοποιούνται ήδη για να σου πουλήσουν κάποια πραμάτεια. Στη Βρετανία αποκαλύφθηκε ότι διατέθηκαν οι ιατρικοί φάκελοι εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών σε μεγάλη εταιρεία του Διαδικτύου.
Τα μεγάλα παγκόσμια παραδοσιακά media επιχειρούν να συνασπιστούν κατά των Big 4 (Facebook, Google, Apple, Amazon). «Αργοπορημένη προσπάθεια, που εκδηλώνεται αργά (too little, too late)» θα πουν κάποιοι. To κύριο επιχείρημά τους είναι ότι αποτελούν σχεδόν μονοπώλια και ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν σύγχρονα κριτήρια ορισμού μιας μονοπωλιακής κατάστασης. Το ότι η Google και το Facebook παρέχουν αρκετές υπηρεσίες δωρεάν δεν σημαίνει ότι δεν έχουν ισχυρά στοιχεία μονοπωλιακής θέσης.
Μόνος σου «καρφώνεσαι»
Χρειάζονται περίπου 40' για να διαβάσεις αυτό εδώ το άρθρο του London Review of Books, αλλά αξίζει τον κόπο να το μελετήσεις κάποια στιγμή μέσα στη χρονιά. Θα πάρεις μια γεύση για το πώς χρησιμοποιούνται τα στοιχεία που χαρίζεις στα κοινωνικά δίκτυα, πώς οι εταιρείες των social media βρίσκουν πρόσθετα στοιχεία π.χ. για το τι αγοράζεις και τι σημαίνει αυτό.
Να κλείσεις, λοιπόν, τον λογαριασμό σου στα social media;
Να μην ξεχνάμε ότι, εκτός από το τερατώδες Facebook, υπάρχουν πιο εξειδικευμένες πλατφόρμες. Το LinkedIn για επαγγελματίες/στελέχη, το Academia.edu για πανεπιστημιακούς, το Pinterest για δημιουργικούς και δεκάδες άλλα πιο εξειδικευμένα, για όλα τα γούστα.
Σκέψου και την εναλλακτική να πάρεις κάποια άλλα μέτρα. Το ότι στην πλατεία έχει πια φασαρία και μερικούς τσαμπουκάδες δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσεις περνάς από κει, ειδικά αν εκεί βρίσκεις φίλους ή ανθρώπους της δουλειάς σου. Κάν' το με ρέγουλα. Και επίγνωση του τι συμβαίνει εκεί και των στοιχείων που δίνεις. Και μπες στην αδύναμη ακόμα ομάδα που θα προσπαθήσει να αλλάξει κάτι που έχει πάρει οργουελική ρότα.
σχόλια