Οι «αστικοί μύθοι» σε συνδυασμό με την άγνοια λόγω έλλειψης πληροφόρησης είχαν ως αποτέλεσμα ο Μεσογειακός Χαμαιλέοντας, ένα ξεχωριστό πλάσμα με μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον, να βρίσκεται σήμερα στο σημείο να απειλείται. Το Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος» κρούει πλέον το καμπανάκι για την επιβίωσή του.
Στο νησί της Σάμου συνεχίζει να επιβιώνει ένας από τους τελευταίους πληθυσμούς του μεσογειακού χαμαιλέοντα στην Ελλάδα. Αν και στο παρελθόν είχαν εντοπιστεί μεσογειακοί χαμαιλέοντες στην Χίο και την Κρήτη, δυστυχώς πλέον δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένες αναφορές για την ύπαρξή τους στα νησιά αυτά.
Ο Μεσογειακός Χαμαιλέοντας αναγνωρίζεται από όλους ως ένα εμβληματικό είδος, στις περισσότερες περιοχές του κόσμου όπου απαντάται, και προστατεύεται από την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθώς και με διεθνείς συμβάσεις.
«Είναι ένα δύσκολο ζώο, με μεγάλη κατανομή στο νησί, οπότε δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια τον αριθμό του αλλά οπωσδήποτε έχει αποδεκατιστεί», εξηγεί στο LIFO.gr ο Θοδωρής Τσιμπίδης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος».
Οι χαμαιλέοντες συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην ισορροπία των χερσαίων οικοσυστημάτων της Σάμου, καθώς αποτελούν σημαντικό ρυθμιστή εντόμων με τα οποία και τρέφεται. «Μέχρι πρότινος ο κόσμος δεν γνώριζε πόσο θετική συμβολή έχει το συγκεκριμένο ζώο. Θα έπρεπε να τους αναπαράγουμε και να τους έχουμε, για παράδειγμα, να μας προστατεύουν από τον δάκο», λέει ο κ. Τσιμπίδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η «ζημιά» έγινε τα τελευταία 30-40 χρόνια. «Είναι σοκαριστικό να διαχειρίζεσαι ένα είδος με τέτοιον τρόπο που να μην προλάβουν να το δουν οι επόμενες γενιές», σημειώνει.
«Στη Σάμο υπήρχαν άτομα που έκαναν αποκλειστικά αυτή τη δουλειά, εξαγωγή του είδους στο εξωτερικό. Την ίδια στιγμή, πολλοί φαντάροι τα μάζευαν και τα έστελναν σε φίλους τους. Για να μην μιλήσουμε για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που τα σκότωναν με ραβδιά όπου τα πετύχαιναν», συνεχίζει ο ίδιος, σχετικά με τους λόγους που έχει αποδεκατιστεί ο πληθυσμός τους.
Ωστόσο τονίζει πως δεν κατηγορεί όλους αυτούς τους ανθρώπους, αλλά περισσότερο την παντελή απουσία ενημέρωσης σχετικά με τον Μεσογειακό Χαμαιλέοντα. «Είναι σημαντικό να υπάρξει ενημέρωση σχετικά με το θέμα», λέει.
Τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους αποτελούν εδώ και πολλούς αιώνες απομονωμένους βιότοπους, γεγονός που κάνει την νησιώτικη βιοποικιλότητα ιδιαίτερα ευάλωτη. Για το λόγο αυτό, μια μεγάλη πυρκαγιά ή η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων μπορεί να αποβεί μοιραία για αυτό τον σημαντικό, τον τελευταίο πληθυσμό μεσογειακού χαμαιλέοντα στην Ελλάδα.
«Θαυμάστε αλλά μην ακουμπάτε»: Τι να κάνετε αν συναντήσετε έναν Μεσογειακό Χαμαιλέοντα
Οι χαμαιλέοντες είναι δενδρόβια ερπετά που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους κρυμμένα σε κλαδιά υψηλών θάμνων ή δένδρων. Παρόλα αυτά κατά την αναπαραγωγική περίοδο, εγκαταλείπουν τα δέντρα για να αναζητήσουν σύντροφο και στη συνέχεια για να γεννήσουν τα αυγά τους.
Όπως όλες οι σαύρες που συναντάμε στην Ελλάδα ΔΕΝ διαθέτουν δηλητήριο και είναι εντελώς ακίνδυνοι για τον άνθρωπο.
«Αν συναντήσετε έναν χαμαιλέοντα, θαυμάστε τον, φωτογραφίστε τον αλλά μην ακουμπάτε», λέει ο Θοδωρής Τσιμπίδης, προσθέτοντας πως σε καμία καμία περίπτωση δεν πρέπει να πάρουμε το ζώο μαζί μας στο σπίτι, καθώς είναι πολύ ευάλωτα στην ανθρώπινη παρουσία και όχληση και αυτό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τους.
Τι να κάνετε εάν συναντήσετε έναν χαμαιλέοντα:
- Εάν εντοπίσετε ένα χαμαιλέοντα στην ύπαιθρο ή σε κάποιο δέντρο, σε καμία περίπτωση μην τον ακουμπήσετε και μην τον ενοχλήσετε!
- Είναι πιθανό να παρατηρήσουμε χαμαιλέοντες να διασχίζουν το δρόμο. Εάν δεν θέτει σε κίνδυνο εμάς, πεζούς ή τα υπόλοιπα οχήματα, μπορούμε να σταματήσουμε και να τοποθετήσουμε τον χαμαιλέοντα μακριά από τον δρόμο στο πλησιέστερο κατάλληλο σημείο (κατά προτίμηση με υψηλή βλάστηση και δέντρα). Για τη μεταφορά του είναι προτιμότερο να τον τοποθετήσετε σε κάποια εφημερίδα ή άλλη επιφάνεια και να αποφύγετε επαφή με γυμνά χέρια.
- Εάν απειλείται από σκύλο ή γάτα, τοποθετήστε τον σε ένα κλαδί του κοντινότερου θάμνου ή δέντρου, μακριά από τα ζώα.
- Αν τον εντοπίσετε κάπου παγιδευμένο, μετατοπίστε τον σε κάποιο κλαδί όσο πιο κοντά στο σημείο που τον εντοπίσατε.
Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, μην αγγίξετε τον χαμαιλέοντα!
σχόλια