AΠΟ ΤΗ ΜΑΙΡΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Το σήμα κατατεθέν της οδού Αλεξάνδρας τα Χριστούγεννα είναι τα χιλιάδες έλατα στην πλάγια είσοδο του Πεδίου του Άρεως [εκεί που είναι το άγαλμα της Αθηνάς]. Οι ελατοπαραγωγοί κατεβαίνουν κάθε χρόνο από τον Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Μένουν για περίπου έναν μήνα σε τροχόσπιτα και αυτοσχέδιες σκηνές, κάνοντας ολονυχτίες μέσα στο κρύο και τη βροχή. Η ταλαιπωρία είναι μεγάλη αλλά η δουλειά τους είναι η ζωή τους. Μιλήσαμε με τον κύριο Δημήτρη και τον κύριο Θανάση, βράδυ Παρασκευής. Μας υποδέχτηκαν με ένα μεγάλο χαμόγελο και ζεστό τσάι στο αντίσκηνό τους.
«Κατεβαίνουμε κάθε χρόνο από τότε που αναλάβαμε τη δουλειά από τους πατεράδες μας», λέει ο κύριος Δημήτρης. «Ο πατέρας μου έκανε αυτή την δουλειά για πενήντα χρόνια και είναι μια πολύ χρονοβόρα και δύσκολη διαδικασία. Παίρνουμε σπόρο από το μεγάλο έλατο, τον φυτεύουμε, αφήνουμε δυο-τρία χρόνια το δεντράκι στο φυτώριο, μετά το βάζουμε σε σακουλάκια όπου μένει για άλλα δυο-τρία χρόνια και στην συνέχεια το μεταφυτεύουμε στο χωράφι όπου μένει για άλλα πέντε-έξι. Το κάθε έλατο που φέρνουμε εδώ χρειάζεται δεκαπέντε με είκοσι χρόνια για να είναι σε μέγεθος να πουληθεί. Μετά παίρνουμε άδειες για την μεταφορά και την πώληση, πληρώνουμε φορτηγά, έχουμε πάρα πολλά έξοδα».
Θα κόψω αυτό το δέντρο και θα φυτέψω άλλο. Ούτως η άλλως, όταν φτάσει σε ένα συγκεκριμένο ύψος, μετά αρχίζει και χαλάει. Συνεπώς, δεν σκοτώνουμε το δέντρο που κόβουμε.
«Αυτή είναι η δουλειά μας», συμπληρώνει ο κύριος Θανάσης. «Καλλιεργούμε τα δέντρα για να τα πουλήσουμε αυτό τον καιρό, τις μέρες πριν τις γιορτές. Μας στοιχίζει ένα σωρό λεφτά η παραμονή εδώ. Χρειάζεσαι δεκαπέντε ευρώ για να πας να κάνεις ένα μπάνιο. Μένουμε σε τροχόσπιτα επί ένα μήνα. Εγώ έχω συνηθίσει γιατί αυτήν τη δουλειά την κάνω τριάντα χρόνια και είναι πολύ σκληρή. Με βροχές, με κρύο, μέρα και νύχτα είμαστε εδώ με αδιάβροχα. Φτιάχνουμε αυτοσχέδιες σκηνές να μας προφυλάσσουν από την βροχή. Όταν βρέχει, μαζευόμαστε δέκα άτομα εδώ μέσα, ακόμα και περαστικοί. Είμαστε από το πρωί μέχρι τις δώδεκα το βράδυ εδώ έξω. Κοιμόμαστε ελάχιστα γιατί το βράδυ ξυπνάμε και κάνουμε βόλτες με βάρδιες. Το τροχόσπιτο είναι λύση ανάγκης. Δεν είναι κάτι καλό, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε και κάτι διαφορετικό. Έχω φιλαράκια στην Αθήνα που μπορώ να πάω να κοιμηθώ στο σπίτι τους, αλλά δεν γίνεται. Δεν μπορώ να αφήσω τα δέντρα. Δεν κάνουμε καθόλου διάλειμμα ούτε βόλτα. Από την στιγμή που ερχόμαστε μέχρι που θα φύγουμε, είμαστε εδώ. Φτιάχνουμε ζεστό τσαγάκι για να ζεσταθούμε. Εγώ είμαι συνηθισμένος. Κάνω από δεκάξι χρονών αυτήν την δουλειά. Μου αρέσει. Εφόσον μου αρέσει, δεν με νοιάζουν οι ταλαιπωρίες. Τα λεφτά είναι άλλο θέμα, ας το αφήσουμε. Εμένα μου αρέσει που συναναστρέφομαι με ανθρώπους, που μιλάω με ανθρώπους. Αυτό με γεμίζει».
Σε όλες τις αγορές, εδώ και χρόνια, βρίσκεις παντού πλαστικά δέντρα. Ροζ, λευκά, μπλε. Ρωτάω τον κύριο Θανάση ποια είναι η άποψή του για αυτή την τάση που έχει καθιερωθεί. «Δεν είναι σωστό να αγοράζεις ψεύτικα δέντρα γιατί δεν βοηθάς τους παραγωγούς και γιατί δεν βάζεις ένα δέντρο υγιές και όμορφο στο σπίτι σου. Δεν είναι καλό ούτε για τα μικρά παιδιά, ούτε για το σπίτι. Το πλαστικό είναι καρκινογόνα ουσία. Λένε ότι είναι οικολογικό πλαστικό. Όμως, τι σημαίνει οικολογικό πλαστικό; Δεν παύει να είναι πλαστικό. Οτιδήποτε οικολογικό, δεν είναι πλαστικό». «Οικολογία είναι η ανακύκλωση» λέει ο κύριος Δημήτρης. «Θα κόψω αυτό το δέντρο και θα φυτέψω άλλο. Ούτως η άλλως, όταν φτάσει σε ένα συγκεκριμένο ύψος, μετά αρχίζει και χαλάει. Συνεπώς, δεν σκοτώνουμε το δέντρο που κόβουμε. Μετά, μπορείς να το βάλεις και στο μπάρμπεκιου, να το χρησιμοποιήσεις και με άλλους τρόπους. Αυτά εδώ τα δέντρα μέχρι και του Αγίου Ιωάννου θα είναι ανέπαφα. Τώρα δεν το καταλαβαίνεις, αλλά αν το βάλεις στο σπίτι, θα μυρίσει, θα σου δώσει άλλη αίσθηση. Είναι ζωντανό».
Όσο είμαστε εκεί, έρχονται δυο-τρεις οικογένειες και διαλέγουν το δέντρο τους. Μερικοί είναι σταθεροί πελάτες. Όμως και πάλι, η κατάσταση είναι δύσκολη. «Πλέον δεν συντηρούμαστε πλήρως από αυτή την δουλειά. Παλαιότερα, με την δραχμή ή και στην αρχή του ευρώ, ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Τώρα έπεσαν οι τιμές. Σκέψου ότι αυτά τα δέντρα τα ποτίζουμε με γεώτρηση με μηχανή πετρελαίου. Με τις νέες τιμές του πετρελαίου, μας έχουν ξεσκίσει. Έχουμε και κόσμο με μεροκάματο, να κόβει, να φροντίζει τα δέντρα. Ανεβαίνουν τα έξοδα, πέφτουν τα έσοδα. Το 2012 μας έμειναν πενήντα δέντρα απούλητα. Δεν μπορούμε όμως να φέρουμε λιγότερα, γιατί ερχόμαστε από πολύ μακριά. Όταν μας μένουν, έρχονται μερικοί και παίρνουν κλαδιά, τα βάζουν με γκι, τα κάνουν ανθοδέσμες. Κάθε χρόνο φέρνουμε ο καθένας χίλια δέντρα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εδώ τέσσερις χιλιάδες δέντρα. Πουλιούνται όμως, δεν είναι μεγάλος αριθμός».
«Σας έχουν κλέψει ποτέ δέντρο;», τους ρωτάω.
«Πολλές φορές μας έχουν κλέψει δέντρα. Όχι μόνο ένα, πολλά μαζί», μας λέει ο κύριος Θανάσης. «Είναι και η περιοχή λίγο περίεργη. Αλλά οπουδήποτε και να πηγαίναμε, το ίδιο θα γινόταν. Γι' αυτό μένουμε ξύπνιοι το βράδυ. Γιατί όλο αυτό είναι η περιουσία μας. Είμαστε εδώ τόσα χρόνια, κάθε χρόνο στο ίδιο σημείο. Είμαστε φιλαράκια, ο ένας βοηθάει τον άλλον όποτε χρειαστεί. Δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Είμαστε πέντε συνεργεία και όλοι είμαστε μακριά από τις οικογένειές μας αυτές τις γιορτινές μέρες. Μπορεί να είμαστε μέχρι και παραμονή Χριστουγέννων εδώ εάν δεν πουληθούν όλα».
«Για έναν νέο που θέλει να ξεκινήσει τώρα αυτή την δουλειά, δεν συμφέρει. Εμείς βρήκαμε την δουλειά από τον πατέρα μας και την συνεχίσαμε. Συνεχίζεις και μια παράδοση έτσι» λέει ο κύριος Θανάσης πριν μας ευχηθεί καλές γιορτές.
To άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο Γκρέκα, το 2015
σχόλια