Όλοι θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι από τους ανταγωνιστές μας και τον χθεσινό μας εαυτό. Πιο γρήγοροι, πιο ικανοί και, γιατί όχι, πιο ταλαντούχοι. Όμως, ως τώρα, η ευφυΐα μας θεωρείται κάτι δεδομένο και μπορούμε μεν να αγοράσουμε καλύτερη μόρφωση αλλά δεν μπορούμε να ψωνίσουμε νοημοσύνη.
Είτε είμαστε ιδιαιτέρως έξυπνοι είτε όχι, αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό με το οποίο πρέπει να ζήσουμε - ή μήπως όχι;
Η νεοσύστατη επιστήμη της γνωστικής βελτίωσης (cognitive enhancement), με τα αμφιλεγόμενα, για την ώρα, αποτελέσματά της, ίσως αλλάξει την αντίληψή μας για την ευφυΐα μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η τεχνητή βελτίωση της νοημοσύνης φάνταζε ως τώρα αντικείμενο της επιστημονικής φαντασίας αλλά όχι πια.
Πειράματα στην Ανατολή και χάπια τη Δύση
Η Κίνα ήδη χρηματοδοτεί σχετικά πειράματα με επιστήμονες να διερευνούν αν οι θάλαμοι οξυγόνου - όπως αυτοί που χρησιμοποιούνται από τους δύτες - μπορούν να βελτιώσουν την πνευματική μας απόδοση.
Χωρίς καν να περιμένουν τα κλινικά συμπεράσματα, Κινέζοι γονείς οδηγούν τα παιδιά τους σε τέτοιους θαλάμους, όπου εισπνέουν οξυγόνο σε μεγαλύτερο ποσοστό απ' ότι στην ατμόσφαιρα, πριν δώσουν εξετάσεις για το πανεπιστήμιο.
Στη Δύση, ιδιαίτερα δημοφιλή είναι τα χάπια που υπόσχονται μεγαλύτερη πνευματική διαύγεια.
Στη Μεγάλη Βρετανία για παράδειγμα, πολλοί ανήλικοι μαθητές έχουν δοκιμάσει το modafinil ή αντίστοιχα φάρμακα για να ενισχύσουν τις επιδόσεις τους.
Το ένα πέμπτο των χειρουργών στη χώρα και αρκετοί επιστήμονες των θετικών πεδίων, παραδέχονται επίσης ότι έχουν πάρει τέτοια χάπια «περισσότερες από μία ή δύο φορές».
Πολλές είναι και οι start-ups που πουλούν, ανεξέλεγκτα, κάσκες ηλεκτροδίων με τις οποίες, ισχυρίζονται, ενισχύεται η νευρική δραστηριότητα του εγκεφάλου.
Αρκετές από τις αμφισβητούμενες αυτές «λύσεις» βασίζονται σε πειράματα πανεπιστημιακών νοσοκομείων που αναζητούν την αντιμετώπιση και τη θεραπεία της άνοιας, του αλτσχάιμερ και λοιπών νόσων.
Θα μπορούσαν οι κλινικές απόπειρες ενίσχυσης της πνευματικής λειτουργίας των ασθενών να έχουν «υπεράνθρωπα αποτελέσματα» σε έναν υγιή εγκέφαλο;
Θα μπορούσε ένα χάπι ή ένα «κράνος ηλεκτροδίων» να ενισχύσει την μνήμη μας, τις μαθηματικές ικανότητες και τη δυνατότητα να μιλάμε σε πολλές γλώσσες;
Η ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου έχει αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής μελέτης στο παρελθόν ακόμα και για στρατιωτικούς σκοπούς.
Ο Τζόνι πήρε το όπλο του
Το 2000, ο αμερικανικός στρατός υποχρέωνε τους στρατιώτες που θα μετέβαιναν στο Ιράκ, να παίξουν ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι που προσομοίωνε το περιβάλλον που θα συναντούσαν.
Οι εθελοντές που δέχτηκαν να συνδέσουν την δεξιά πλευρά του μετωπιαίου τους λοβού (πίσω από τους κροτάφους) με ηλεκτρόδια ρεύματος 2mA, αποδείχθηκε πως εξοικειώνονταν στον μισό χρόνο από τους συναδέλφους τους.
Τα αποτελέσματα είχαν διάρκεια και μετά το «τράβηγμα της πρίζας», για τουλάχιστον μία επιπλέον ώρα, που σημαίνει ότι η διέγερση προκαλούσε ημι-μόνιμες αλλαγές στους εγκεφάλους των εθελοντών.
Οι στρατιώτες αυτοί μάθαιναν πιο γρήγορα να χειρίζονται τον εξοπλισμό τους και να κινούνται στα εικονικά τοπία του ηλεκτρονικού παιχνιδιού.
Όμως τα αποτελέσματα τέτοιων πρακτικών γίνονται, συχνά, αντικείμενο υπερβολής. Άλλα ωστόσο φαίνεται πως έχουν, όντως, απτά αποτελέσματα.
Το 2015, επιστήμονες από τα πανεπιστήμια του Χάρβαρντ και της Οξφόρδης, διευρεύνησαν τα πιο αξιόπιστα από αυτά τα πειράματα και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το madafinil είναι ένα «βραχυπρόθεσμα ασφαλές» χάπι με θετική επίδραση στη συγκέντρωση.
Αν και δεν εντόπισαν κάποια άμεση παρενέργεια στον οργανισμό, οι επιστήμονες υπογράμμισαν πως παραμένει άγνωστο το κατά πόσο η τακτική χρήση της ουσίας θα είχε δυσάρεστες παρενέργειες στους ασθενείς και τους υγιείς που είναι δυσαρεστημένοι από τις επιδόσεις τους.
Τι θα είναι στο μέλλον «φυσιολογικό»;
Μία προκαταρκτική μελέτη του Γραφείου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Βρετανικής Βουλής, υπογράμμιζε, πλάι στις φημολογούμενες δυνατότητες και τους κοινωνικούς κινδύνους από μία μαζική εφαρμογή.
«Η ευρεία χρήση βελτιωτικών τεχνικών θα μπορούσε να γεννήσει ενδιαφέροντα ερωτήματα για την κοινωνία μας. Τα άτομα που είναι πάνω από το μέσο όρο ξεχωρίζουν και ανταμείβονται καλύτερα. Αν η δυνατότητα βελτίωσης γίνει προσιτή σε όλους, θα μειώσει την υφιστάμενη κατανομή στον πληθυσμό και θα αλλάξει για πάντα τι θεωρούμε "φυσιολογικό"».
Με πληροφορίες από Guardian
σχόλια