«Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση», έλεγε ο Μάο, αλλά το ζητούμενο είναι ποιος θα βγει κερδισμένος από όσα συμβαίνουν στην Κίνα το τελευταίο διάστημα.
Αναλυτές υποστηρίζουν για τις κινητοποιήσεις στην Κίνα πως ναι μεν μοιάζουν μαζικές, ωστόσο οι διαμαρτυρίες είναι προς το παρόν ανοργάνωτες και αδόμητες, και ως εκ τούτου δεν είναι ακόμη επικίνδυνες για τις αρχές. Υπάρχει όμως η πιθανότητα οι δυνάμεις που αντιτίθενται στον Σι Τζινπίνγκ να εκμεταλλευτούν την κατάσταση. Ειδικοί εκτιμούν πως δεν αποκλείεται ο ίδιος ο ηγέτης της Κίνας να καταστείλει το λεγόμενο «Covid-Maidan», με τον όρο αφορμώμενο από τα γεγονότα της πλατείας Μαϊντάν το 2014.
Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό των διαδηλώσεων είναι η οργή των διαδηλωτών κατά της ανώτατης ηγεσίας της Κίνας, λένε οι αναλυτές. Υποστηρίζουν ότι αυτή η κατάσταση είναι άνευ προηγουμένου από τα συλλαλητήρια του 1989 μέχρι σήμερα.
«Από άποψη κλίμακας και έντασης, αυτή είναι η μεγαλύτερη διαμαρτυρία νέων στην Κίνα από το φοιτητικό κίνημα το 1989. Το 1989, οι φοιτητές ήταν πολύ προσεκτικοί να μην επιτεθούν ονομαστικά στην ηγεσία του κόμματος. Αυτή τη φορά ήταν πολύ συγκεκριμένοι, επιθυμώντας την αλλαγή ηγεσίας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο ανώτερος συνεργάτης του Ιδρύματος Τζέιμσταουν, Γουίλι Γου-Λαπ Λαμ. Ο Λαμ είπε ότι η κλίμακα των διαδηλώσεων είναι αξιοσημείωτη, από ελίτ πανεπιστήμια στο Πεκίνο μέχρι μεγάλες κινεζικές πόλεις όπως η Γουχάν και το Τσενγκντού.
Hi-tech τιμωρίες
Οι αρχές κινούνται σε αυστηρά επίπεδα και σύμφωνα με αναφορές έχουν φτάσει kai στο σημείο να ψάχνουν τα κινητά διαδηλωτών. Ενδιαφέρον έχει εντούτοις ένας ιδιαίτερος τρόπος τιμωρίας. Οι διαδηλωτές στην Κίνα τιμωρούνται εμμέσως με έναν περίεργο τρόπο, με αλλαγές εξ αποστάσεως στους κωδικούς QR στα smartphone, σε κίτρινο και κόκκινο. Οι αρχές επικαλούνται υγειονομικούς λόγους εν μέσω πανδημίας: Το κίτρινο σημαίνει ότι δεν θα απελευθερωθούν από την περιοχή στην οποία βρίσκονται, και επίσης δεν θα τους επιτραπεί να επιστρέψουν στο σπίτι τους. Κόκκινο σημαίνει αναγκαστική μεταφορά σε καταυλισμούς covid με δικά τους έξοδα.
Από το ξέσπασμα της πανδημίας, οι Κινέζοι πολίτες καλούνται να εγκαταστήσουν μια εφαρμογή που ονομάζεται Alipay Health Code στα smartphone τους, η οποία τους εκχωρεί έναν χρωματικό κωδικό - πράσινο, κίτρινο ή κόκκινο - ανάλογα με την κατάσταση της υγείας τους.
Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου συμμετέχουν ενεργά στο έργο αυτού του συστήματος. Μόλις ο χρήστης κατεβάσει την εφαρμογή και παραχωρήσει πρόσβαση σε προσωπικές πληροφορίες, η γεωγραφική του τοποθεσία, η πόλη κατοικίας και ο αριθμός ταυτότητάς του ανεβαίνουν στους κυβερνητικούς διακομιστές. Ταυτόχρονα, κανείς δεν γνωρίζει πώς ακριβώς λειτουργεί η ταξινόμηση των κατοίκων και η έκδοση του ενός ή του άλλου κωδικού, κάτι που προκαλεί φόβο στον τοπικό πληθυσμό. Κάποιοι από αυτούς έχουν λάβει κόκκινο κωδικό και αναγκάζονται να μείνουν κλεισμένοι, αν και δεν έχουν κανένα σύμπτωμα της νόσου.
Ο πράσινος κωδικός επιτρέπει σε έναν κάτοικο να ταξιδεύει ελεύθερα εντός της χώρας. Το κίτρινο χρώμα από την άλλη σημαίνει ότι ο χρήστης μπορεί να χρειαστεί να μείνει σπίτι για μια εβδομάδα. Το κόκκινο προβλέπει καραντίνα δύο εβδομάδων.
Ο κωδικός υγείας πρέπει να εμφανίζεται σε ειδικό υπάλληλο, για παράδειγμα, στην είσοδο του μετρό. Στους δρόμους υπάρχουν αφίσες με υπενθύμιση των κανόνων: «Πράσινος κωδικός - ελεύθερη κυκλοφορία. Κόκκινο ή κίτρινο - επικοινωνήστε επειγόντως με τις αρμόδιες αρχές».
Πως ξεγλιστρούν και αντιστέκονται οι φοιτητές
Με τέτοια αυστηρά μέτρα οι Κινέζοι διαδηλωτές εφευρίσκουν διάφορα κόλπα για να αποφύγουν τη λογοκρισία και να εκδηλώσουν την οργή τους. Οι διαδηλωτές χρησιμοποιούν γκράφιτι, μηνύματα, αλλά πιο ευφάνταστος τρόπος είναι το τέχνασμα με μαθηματική εξίσωση.
Αυτή είναι η περίφημη εξίσωση του Friedmann και αποκτάει ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για τους διαδηλωτές, κυρίως για τους φοιτητές. Αποτελεί μια σπάνια και δημιουργική δημόσια έκφραση δυσαρέσκειας για τις αυστηρές πολιτικές COVID-19 της κινεζικής κυβέρνησης.
«Φοιτητές από την ελίτ σχολή Tsinghua University διαμαρτυρήθηκαν με την εξίσωση Friedmann», έγραψε στο Twitter ο εξόριστος στο Χονγκ Κονγκ ακτιβιστής υπέρ της δημοκρατίας Nathan Law.
Students from the elite school Tsinghua University protested with Friedmann equation. I have no idea what this equation means, but it does not matter.
— Nathan Law 羅冠聰 (@nathanlawkc) November 27, 2022
It's the pronunciation: it's similar to "free的man" (free man)—a spectacular and creative way to express, with intelligence. pic.twitter.com/m5zomeTRPF
Σημειώνεται πως η προφορά της εξίσωσης στην κινεζική γλώσσα είναι παρόμοια με το «ελεύθερος άνθρωπος» και χαρακτηρίζεται ως «ένας θεαματικός και δημιουργικός τρόπος έκφρασης, με εξυπνάδα».
Η χρήση της εξίσωσης, η οποία χρησιμεύει επίσης ως συγκαλυμμένη υπόδειξη ότι η Κίνα θα πρέπει να ανοίξει, είναι ένας μόνο από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους οι διαδηλωτές στην Κίνα προσπαθούν να παρακάμψουν τη λογοκρισία σε αυτή την πρωτοφανή περίοδο. Μαζί με την εξίσωση Friedmann, πολλοί από τους διαδηλωτές κρατούν επίσης λευκά φύλλα χαρτιού.
Η Εξίσωση Friedmann προέρχεται από τον Ρώσο Alexandr Frieman ο οποίος δημοσίευσε τις λύσεις του για τις κοσμολογικές εξισώσεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας προσφέροντας λύση που αναφερόταν σε ένα διαστελλόμενο σύμπαν.
Τα social media
Τέλος ένας ακόμη τρόπος έκφρασης και τρόπον τινά αντίστασης για τους διαδηλωτές στην Κίνα προκύπτει χρησιμοποιώντας τα smart phones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. H εικόνα των νέων που τραγουδούσαν στο δρόμο έγινε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας: WeChat, Weibo, TikTok και Kuaishou. Οι λογοκριτές του Πεκίνου δυσκολεύτηκαν να αφαιρέσουν τις αναρτήσεις το ίδιο γρήγορα όπως συνήθως και αυτά είχαν μεγάλη απήχηση.
Η σύγκριση με την «πλατεία Τιενανμέν»
Σημείο διαφωνιών αποτελεί το αν οι τρέχουσες διαμαρτυρίες μπορούν να συγκριθούν με την Τιενανμέν ή όχι.
«Το 1989, εκατομμύρια άνθρωποι διαδήλωσαν σε κάθε μεγάλη πόλη της Κίνας για δύο μήνες. Αυτό που βλέπουμε τώρα έχει μεγάλη σημασία για τον Σι Τζινπίνγκ, αλλά πολύ μακριά από την κλίμακα της πλατείας Τιενανμέν», δήλωσε ο Jan Bremmer, πρόεδρος της Eurasian Research.
Εντούτοις υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των διαδηλώσεων στην πλατεία Τιενανμέν και των σημερινών ταραχών: όπως και το 1989, οι συγκεντρώσεις έχουν εξαπλωθεί σε μεγάλες πόλεις σε όλη την Κίνα.
Ο Τσονγκ Τζα Γιανγκ, καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης, είπε στο ουκρανικό Strana ότι η τρέχουσα εξέγερση δεν είναι τυπική, επειδή στην Κίνα, οι συγκεντρώσεις συνήθως απαιτούν υψηλότερους μισθούς ή καλύτερες συνθήκες εργασίας.
«Το ΚΚΚ συνήθως αφήνει τις διαμαρτυρίες να συνεχιστούν για λίγο για να φθείρουν τους διαδηλωτές και μετά προχωρά στη σύλληψη των ηγετών, διαλύοντας το πλήθος και συλλαμβάνοντας μερικούς από τους διαδηλωτές. Η αντίδραση της κινεζικής κυβέρνησης μπορεί να εξαρτάται από το πόσο μεγάλες είναι αυτές οι διαδηλώσεις, πόσο διάστημα διαρκούν και πόσο οργανωμένες είναι. Χρειάζονται επίσης πόροι για να καταπνίξουν τις διαμαρτυρίες. Αυτές οι διαμαρτυρίες είναι σίγουρα μια πρόκληση για τον Xi, καθώς αποφάσισε να ακολουθήσει μια πολιτική μηδενισμού του COVID. Αυτό κάνει αυτές τις διαμαρτυρίες πιο ουσιαστικές από προηγούμενες τοπικές διαμαρτυρίες που έχουν λάβει χώρα συνήθως στην Κίνα», είπε ο Chong.
Ορισμένοι διαδηλωτές, πιστεύει ο ειδικός, θα κατηγορηθούν για εγκλήματα και θα φυλακιστούν -με διάφορες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης της «συνωμοσίας με εχθρικές ξένες δυνάμεις».
«Ένας από τους κινδύνους είναι ότι ο Σι Τζινπίνγκ θα μπορούσε να προκαλέσει μια διεθνή σύγκρουση για να αποσπάσει την προσοχή από τις διαδηλώσεις και να προσπαθήσει να κερδίσει τους Κινέζους εθνικιστές», είπε στο Insider ο Πέρι Λινκ, καθηγητής στο Τμήμα Σπουδών Ανατολικής Ασίας του Πρίνστον, αναφερόμενος πιθανότατα σε βίαιη Η Κίνα μετοχές έναντι της Ταϊβάν.
Σενάρια πραξικοπήματος
Και βέβαια στα σενάρια δεν μπορούσε να μην υπάρξει και εμπλοκή αμερικανικού δακτύλου. Κάποιοι επιμένουν πως οι διαμαρτυρίες μπορεί να βρίσκονται εξαρχής στα χέρια των Αμερικανών.
Answering to accusations about the protests being orchestrated by foreign forces, people on the streets of Beijing roared: We can’t use foreign internet, we are not allowed to travel outside of China, how would outside forces even communicate with us? (WeChat video from friend.) pic.twitter.com/aYsZGZS8Cq
— Jojje Olsson (@jojjeols) November 29, 2022
«Το Πεκίνο για την Ουάσιγκτον είναι ένας στρατηγικός αντίπαλος, ο οποίος επίσης αναπτύσσεται ραγδαία, γεγονός που προκαλεί δυσαρέσκεια στους Αμερικανούς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες φοβούνται μήπως χάσουν την οικονομική και πολιτική τους πρωτοκαθεδρία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εμποδίζουν την ανάπτυξη της Κίνας με κάθε δυνατό τρόπο, με το εντυπωσιακό παράδειγμα να είναι η κατάσταση με την Huawei, μια εταιρεία κατασκευής smartphone, εναντίον της οποίας οι Αμερικανοί επέβαλαν κυρώσεις για υποτιθέμενους δεσμούς με τις ειδικές υπηρεσίες», λέει στο Strana ο Xing Guangcheng, διευθυντής του Ινστιτούτου για τη Μελέτη των Συνοριακών Περιοχών της Κίνας.
Κάποιοι δεν αποκλείουν απόπειρα πραξικοπήματος.
«Υπάρχουν βαθιές διαιρέσεις μέσα στο Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Η εκστρατεία του Xi Jinping για την εξάλειψη της διαφθοράς και των πολιτικών αντιπάλων τον έχει κάνει να αποκτήσει πολλούς εχθρούς, όπως και οι κινήσεις για αλλαγή του επιχειρηματικού, πολιτικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της Κίνας. Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν θέσει αυστηρούς όρους για μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, στο διαδίκτυο και στην εκπαίδευση και στα βιντεοπαιχνίδια, με αποτέλεσμα να χάσουν σημαντικό μέρος της αγοραίας τους αξίας. Νέοι περιορισμοί στην «κοινωνικά επιβλαβή συμπεριφορά» αποδείχθηκαν επίσης μη δημοφιλείς. Το πραξικόπημα θα μπορούσε να πυροδοτηθεί από την απειλή ενός οικονομικού πολέμου με τις Ηνωμένες Πολιτείες που θα ακρωτηριάσει την κινεζική οικονομία», είπε ο Roger Garside, σινολόγος, πρώην Βρετανός διπλωμάτης στην Κίνα.
The real China!!!People in Xinjiang have been quarantined for more than 100 days #China 🙏🙏please help Chinese😭😭😭we are so hopeless.#新疆疫情 #新疆火灾 pic.twitter.com/cSRbojvJY0
— explicit. (@iris05100630) November 25, 2022