Το Facebook και το Twitter «ξήλωσαν» δίκτυο λογαριασμών που προσπαθούσαν κρυφά να επηρεάσουν χρήστες στη Μέση Ανατολή και την Ασία με φιλοδυτικές αντιλήψεις για τη διεθνή πολιτική, μεταξύ άλλων για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας Graphika και του πανεπιστημίου Στάνφορντ.
Σε αυτή την καμπάνια επιρροής χρησιμοποιούνταν λογαριασμοί στο Twitter, το Facebook, το Instagram και άλλες πλατφόρμες για την προώθηση αφηγημάτων που υποστηρίζουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, ενώ ήταν κόντρα σε χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν, σύμφωνα με την έκθεση.
Εκστρατείες επιρροής από τη Ρωσία και το Ιράν έχουν μπει επανειλημμένα στο στόχαστρο των πλατφορμών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Όμως, αυτή είναι μία σπάνια περίπτωση αμερικανικής καμπάνιας που στόχευε σε ξένα κοινά, η οποία διαπιστώθηκε ότι παραβίαζε τους κανονισμούς των εταιρειών.
«Πρώτη φορά»
Η εκπρόσωπος της Meta, Μαργκαρίτα Φράνκλιν, επιβεβαίωσε ότι η εταιρεία πρόσφατα αφαίρεσε ένα δίκτυο λογαριασμών που προερχόταν από τις ΗΠΑ, λόγω παραβίασης των κανονισμών που έχουν οι πλατφόρμες ενάντια στη συντονισμένη μη αυθεντική συμπεριφορά. Αυτή είναι η πρώτη φορά που η εταιρεία έχει αφαιρέσει δίκτυο επιρροής που στοχεύει εκτός των συνόρων και προωθεί τις θέσεις των ΗΠΑ, συμπλήρωσε η Φράνκλιν.
Το Πεντάγωνο θα «εξετάσει και θα αξιολογήσει τις όποιες πληροφορίες παράσχει το Facebook», δήλωσε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας.
«Είναι η πρώτη φορά που είδαμε κάτι τέτοιο», δήλωσε η Ρενέ ΝτιΡέστα, διευθύντρια έρευνας στο Παρατηρητήριο Διαδικτύου του πανεπιστημίου Στάνφορντ. «Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε το Twitter και η Meta να αποσυναρμολογούν μία υπέρ των ΗΠΑ καμπάνια επιρροής στο εξωτερικό», συμπλήρωσε.
Εμφανίζονταν ως ΜΜΕ ή ανύπαρκτα πρόσωπα
Η εκστρατεία, που γινόταν για τουλάχιστον πέντε χρόνια σε οχτώ εφαρμογές μέσων κοινωνικής δικτύωσης και μηνυμάτων, προωθούσε τις απόψεις, τις αξίες και τους στόχους των ΗΠΑ, ενώ έκανε επιθέσεις στα συμφέροντα της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν και άλλων χωρών, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Οι λογαριασμοί του δικτύου συχνά εμφανίζονταν ως ΜΜΕ ή πρόσωπα που δεν υπήρχαν. Αναρτούσαν περιεχόμενο σε τουλάχιστον επτά γλώσσες, μεταξύ άλλων στα ρωσικά, αραβικά και ούρντου. Οι αναρτήσεις επέκριναν χώρες όπως η Ρωσία για την εμπλοκή σε «ιμπεριαλιστικούς πολέμους» στη Συρία και την Αφρική, ενώ εξήραν τις αμερικανικές προσπάθειες στην κεντρική Ασία και το Ιράκ.
Το Twitter και η Meta, που δεν επιτρέπουν λογαριασμοί να συνεργάζονται κρυφά για να προωθούν συγκεκριμένα αφηγήματα, αφαίρεσαν τους λογαριασμούς τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, σύμφωνα με την έκθεση. Οι άλλες πλατφόρμες που χρησιμοποιήθηκαν στην επιχείρηση ήταν το Telegram, το YouTube και τα ρωσικά social media VKontakte και Odnoklassniki.
Το YouTube ανέφερε ότι έκλεισε αρκετά κανάλια που αναρτούσαν περιεχόμενο σε αραβικά, φαρσί και ρωσικά, προωθώντας την αμερικανική εξωτερική πολιτική- μεταξύ άλλων κάποια που συνδέονταν με αμερικανική συμβουλευτική εταιρεία- στο πλαίσιο έρευνας για συντονισμένες εκστρατείες επιρροής. Τα ευρήματα της πλατφόρμας ήταν παρόμοια με εκείνα της έκθεσης του Στάνφορντ και της Graphika.
Πώς δρούσαν
Οι τακτικές της φιλοαμερικανικής καμπάνιας επιρροής, λέει η ΝτιΡέστα, έμοιαζαν με εκείνες που χρησιμοποιούνται από την Κίνα. Ενώ η Ρωσία συχνά επιδιώκει να προκαλέσει διχασμό με τις διαδικτυακές εκστρατείες της, η Κίνα είναι περισσότερο επικεντρωμένη στην προώθηση μιας ρόδινης εικόνας για τη ζωή στη χώρα, εξήγησε. Σε αυτή την περίπτωση, ο στόχος ήταν επίσης «να φανεί πόσο υπέροχες είναι οι ΗΠΑ σε σύγκριση με άλλες χώρες», συμπλήρωσε.
Οι λογαριασμοί προσάρμοζαν τη γλώσσα και τα μηνύματα ανάλογα με τη χώρα στην οποία απευθύνονταν, ανέφεραν οι ερευνητές. Σε μία περίπτωση 12 λογαριασμοί στο Twitter, 10 σελίδες και 15 προφίλ στο Facebook και 10 στο Instagram δημιουργήθηκαν από τον Ιούνιο του 2020 έως τον Μάρτιο του 2022, για να επικεντρωθούν στην κεντρική Ασία. Κάποια εμφανίζονταν ως ΜΜΕ, με ονόματα όπως Vostochnaya Pravda. Τουλάχιστον ένας λογαριασμός εμφανιζόταν ως άτομο, χρησιμοποιώντας παραποιημένη φωτογραφία της Πορτορικανής ηθοποιού Βαλέρια Μενέντεζ.
Αυτοί οι λογαριασμοί έκαναν αναρτήσεις για τις ελλείψεις τροφίμων που προκλήθηκαν σε χώρες της κεντρικής Ασίας λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και επικροτούσαν τις διαμαρτυρίες υπέρ της Ουκρανίας σε αυτές τις περιοχές.
Άλλη ομάδα, από 21 λογαριασμούς στο Twitter, 6 στο Instagram, 5 προφίλ και 2 σελίδες στο Facebook στόχευσαν σε ιρανικό κοινό, από τον Νοέμβριο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2022. Πολλοί από αυτούς προσπάθησαν να εμφανίζονται ως πραγματικοί άνθρωποι, δημοσιεύοντας ιρανικά ποιήματα και φαγητά, ανάμεσα στα πολιτικά μηνύματα.
Σε αυτή την περίπτωση, κάποιες αναρτήσεις υποστήριζαν ότι η ιρανική κυβέρνηση έπαιρνε τρόφιμα από τους πολίτες για να τα δώσει στη Χεζμπολάχ, ή αναδείκνυαν ντροπιαστικές στιγμές για τη χώρα, όπως μια διακοπή ρεύματος εξαιτίας της οποίας η ιρανική ομάδα σκακιού φέρεται να έχασε σε διεθνές διαδικτυακό τουρνουά.
Επίσης, δεκάδες αναρτήσεις συνέκριναν αρνητικά τις ευκαιρίες που έχουν οι γυναίκες στο Ιράν έναντι εκείνων σε άλλες χώρες. Άλλα μηνύματα επέκριναν την υποστήριξη του Ιράν στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανίας και υποστήριζαν ότι αυτή η στάση θα προκαλέσει οικονομικά αντίποινα για τους Ιρανούς.
Με πληροφορίες από WP, NYT