Όταν σκεφτόμαστε τους ναζί, το μυαλό μας πηγαίνει κυρίως στο Ολοκαύτωμα, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στα εκατομμύρια των ανθρώπων που σκοτώθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη πριν από επτά δεκαετίες.
Συνήθως ξεχνάμε ότι το Ναζιστικό Κόμμα της Γερμανίας ήταν, εκτός των άλλων, ένα σοσιαλιστικό κόμμα που γεννήθηκε στη μεγάλη οικονομική κρίση του Μεσοπολέμου και γιγαντώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '30, στον απόηχο του μεγάλου Κραχ.
Ο ίδιος ο Αδόλφος Χίτλερ ήταν αποφασισμένος να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του μέσου Γερμανού εργαζομένου. Βέβαια, όχι οποιουδήποτε εργαζομένου, μόνο αυτού που ανήκε στην άρια φυλή, αλλά αυτό είναι το αντικείμενο ενός άλλου θέματος.
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, το Σκαθαράκι, το θρυλικό όχημα της Volkswagen, το «αυτοκίνητο του λαού», ήταν ουσιαστικά δική του ιδέα.
Γεγονός είναι ότι αν δεν είχε υπάρξει ο Χίτλερ, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είχε υπάρξει ούτε ο Hugo Boss, ούτε η Adidas, ούτε η Puma, ούτε η Bayer. Αυτές και πολλές άλλες εταιρείες έβαλαν θεμέλια τα χρόνια του ναζισμού στη Γερμανία και γιγαντώθηκαν τις επόμενες δεκαετίες του γερμανικού θαύματος...
Τη δεκαετία του '30 τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούσαν στους γερμανικούς δρόμους ήταν μεγάλα, πολυτελή και ελάχιστα. Κανένας μέσος Γερμανός δεν είχε τότε τη δυνατότητα να αγοράσει αυτοκίνητο. Και έτσι προέκυψε η ιδέα του Volkswagen Beatle, του αυτοκινήτου του λαού, το οποίο σχεδίασε ο Φέρντιναντ Πόρσε.
Ο χαρισματικός μηχανικός, που ήταν εκλεκτός του Χίτλερ αλλά και του άλλου δικτάτορα, του Τζόζεφ Στάλιν, πήρε από τον Χίτλερ την εντολή να σχεδιάσει ένα αυτοκίνητο για τον λαό που να πουλιέται για 999 γερμανικά μάρκα.
Το αυτοκίνητο σχεδιάστηκε και βγήκε στην αγορά. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όμως, το είχαν ελάχιστοι. Έγινε το «αυτοκίνητο του λαού» τα επόμενα χρόνια και υπήρξε το σύμβολο του οικονομικού θαύματος που πέτυχε η Γερμανία μετά τον Μεγάλο Πόλεμο.
Σκοτεινός, ωστόσο, έχει υπάρξει ο ρόλος του χαρισματικού μηχανικού Φέρντιναντ Πόρσε, του ανθρώπου που σχεδίασε τον ηλεκτρικό κινητήρα και στη συνέχεια δημιούργησε δύο θρυλικές αυτοκινητοβιομηχανίες, η μία εκ των οποίων φέρει ακόμη το όνομά του.
Χάρη στο ταλέντο του, ο Πόρσε είχε γίνει διάσημος από τα νιάτα του και στις αρχές της δεκαετίας του '30 ζήτησε να τον γνωρίσει ο Στάλιν, ο οποίος του ζήτησε να σχεδιάσει τη βιομηχανική επανάσταση της Ρωσίας.
Όταν ο Πόρσε πήγε στη Μόσχα, τελικά αρνήθηκε την προσφορά του Στάλιν λόγω γλώσσας. Όπως είπε, θα ήταν αδύνατο να εξηγεί στους συνεργάτες του τι θα πρέπει να κάνουν σε μια γλώσσα που δεν ήταν η μητρική του. Και κάπως έτσι, το Lada δεν έγινε το «αυτοκίνητο του λαού».
Όταν πια επέστρεψε στη Γερμανία, ο Αδόλφος Χίτλερ ζήτησε να γίνει διαγωνισμός για την κατασκευή ενός αυτοκινήτου στο οποίο θα είχαν πρόσβαση όλοι οι Γερμανοί, του «αυτοκινήτου του λαού», του Volkswagen.
Ο Πόρσε έδωσε το καλύτερο σχέδιο, το 1934, και κέρδισε τον διαγωνισμό. Στην έκθεση αυτοκινήτου που έγινε λίγο καιρό μετά ο Χίτλερ αποκαλούσε τον Πόρσε «διάνοια» και αργότερα τον τοποθέτησε επικεφαλής των συμβούλων του.
Για την κατασκευή του νέου οικονομικού αυτοκινήτου χρειαζόταν να βρεθεί ένα σημείο για να χτιστεί το εργοστάσιο. Επιλέχθηκε ένα σημείο που βρισκόταν κοντά σε ένα μεσαιωνικό κάστρο, η Βόλφσμπουργκ.
Δίπλα έπρεπε να χτιστούν σπίτια για τους εργάτες, ενώ η εισήγηση του Χίτλερ ήταν να ονομαστεί «Εργοστάσιο της Πόρσε». Τελικά, πέρασε η εισήγηση του ίδιου του Πόρσε και ονομάστηκε «Εργοστάσιο της Volkswagen».
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι στο εργοστάσιο, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, δεν κατασκευάστηκαν παρά μόνο ελάχιστα αυτοκίνητα που πήγαν στους ευνοούμενους του καθεστώτος, ενώ οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή τανκ και άλλων πολεμικών υλικών, όπως όπλα και χειροβομβίδες.
Γεγονός είναι επίσης ότι στο εργοστάσιο δούλεψαν υποχρεωτικά χιλιάδες Εβραίοι αντί να πάνε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ χρησιμοποιήθηκε και φθηνό εργατικό δυναμικό από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Ιστορικοί αναφέρουν ότι ο γαμπρός του Πόρσε, που είχε αναλάβει το εργοστάσιο από το 1941, παραδέχτηκε αργότερα ότι αναγκάστηκε να φέρνει εργαζομένους από τις ανατολικές χώρες, ώστε να κατασκευαστεί το Σκαθαράκι στην τιμή των 999 γερμανικών μάρκων.
Ο Πόρσε δεν ήταν ο μόνος άνθρωπος που διέπρεψε στα χρόνια του Χίτλερ και δημιούργησε μια αυτοκρατορία.
Γεγονός είναι ότι αν δεν είχε υπάρξει ο Χίτλερ, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είχε υπάρξει ούτε ο Hugo Boss, ούτε η Adidas, ούτε η Puma, ούτε η Bayer. Αυτές και πολλές άλλες εταιρείες έβαλαν θεμέλια τα χρόνια του ναζισμού στη Γερμανία και γιγαντώθηκαν τις επόμενες δεκαετίες του γερμανικού θαύματος...
Πάντως, αρμόδια επιτροπή που συστάθηκε μετά τον πόλεμο τελικά δεν απήγγειλε κατηγορίες ούτε στον Πόρσε, ούτε στον γιο, ούτε στον γαμπρό του. Πολλοί λένε ότι ήταν απλώς ένας άνθρωπος που ήθελε να κατασκευάζει αυτοκίνητα και ότι στην πραγματικότητα ποτέ δεν κατάλαβε πόσο εγκληματικό ήταν το καθεστώς του Χίτλερ.
σχόλια