Το όνομά μας δεν είναι απλώς χρήσιμο για να μας φωνάζουν, για να ξεχωρίζουμε ότι κάποιος απευθύνεται σ' εμάς - είναι η ταυτότητά μας. Κάτι περισσότερο: είναι ένα από εκείνα τα στοιχεία που νοηματοδοτούν την ύπαρξή μας.
Κι όμως, ένα "ξενικό" όνομα σήμαινε πάντα προβλήματα. Ένα δυσπρόφερτο όνομα μπορούσε να γίνει αφορμή για στενοχώρια, πειράγματα, θλίψη, όταν ήμασταν μικροί. Αν μάλιστα ήμασταν κι "από αλλού φερμένοι" το όνομα και η δύσκολη προφορά του επιβαρυνόταν κι από την ιστορία του ταξιδιού μας. Προσφυγιά, μετανάστευση, ξεβόλεμα.
Με το πόσο σημαντικό είναι να προφέρεται σωστά το όνομα ενός ανθρώπου -σε όποιο σημείο του κόσμου- ασχολήθηκαν μέσα από εκτεταμένη έρευνά τους η δρ Rita Kohli και ο δρ Daniel Solorrzzano. Όταν έδιναν πια τελική μορφή στη μελέτη τους, την τιτλοφόρησαν "Κύριοι καθηγητές, σας παρακαλούμε μάθετε τα ονόματά μας: φυλετική μικροεπιθετικότητα στην τάξη Κ-12".
Η θεματική της μελέτης ήταν φαινομενικά απλή: ποτέ και πουθενά στον κόσμο κανένα πρωτάκι δεν έχει το θάρρος να πει στον δάσκαλο του "συγνώμη, προφέρετε το όνομά μου λάθος. Έτσι είναι το σωστό και να με λέτε έτσι". Βασικά, λίγοι άνθρωποι βρίσκουν το θάρρος να ζητήσουν διόρθωση. Οι περισσότεροι το προσπερνούν -ακόμη κι αν βρεθούν σε δύσκολη θέση- με ένα "δεν πειράζει" ή χωρίς καμία άλλη αναφορά, πόσω μάλλον αν είναι αλλοδαποί σε ξένη χώρα.
Είναι τέτοια η παντοδυναμία του δασκάλου, όταν είσαι μικρός, που δυστυχώς σε μαθαίνει να ζεις με το λάθος και τον λάθος τρόπο αντιμετώπισης ενός τέτοιου (φαινομενικά ασήμαντου) ζητήματος.
Κατά την έρευνα, στην οποία συμμετείχαν φοιτητές από διάφορα σημεία του κόσμου, προέκυψε ότι το χειρότερο ήταν όταν οι καθηγητές τους τους ρωτούσαν, αν μπορούσαν να τους αποκαλούν με κάποιο άλλο όνομα, κάτι που θα μπορούσαν να προφέρουν πιο εύκολα και να ξεμπερδεύουν.
Η μελέτη εστιάζει στη φυλετική μικροεπιθετικότητα που αναπτύσσεται όταν τέτοια μικρά, αλλά απολύτως ουσιαστικά ζητήματα, αναπτύσσονται μέσα σε μεικτές κοινωνικές ομάδες. "Αν δεν μπορείς να καταλάβεις το όνομά μου, πώς θα καταλάβεις εμένα ως άνθρωπο, ως φοιτητή, ως επαγγελματία;", διερωτάται ένας από τους φοιτητές.
Δεδομένου ότι το όνομά μας είναι ο τρόπος εισόδου μας στη ζωή, φοιτητές από αλλοδαπές χώρες που παραγκωνίζονται λόγω των ονομάτων τους ή υφίστανται αλλαγές στο όνομά τους για... ευκολία, είναι συνήθως άνθρωποι που πρέπει να καταβάλουν τη διπλάσια προσπάθεια για να ενσωματωθούν στο κοινωνικό σύνολο. Και με τον ίδιο τρόπο που το σχολείο τους γυρνά την πλάτη, ακριβώς έτσι η αγορά εργασίας γίνεται ένα χαώδες μέρος, στο οποίο καταχωνιάζεται το βιογραφικό τους, αν ο εργοδότης δεν ευκολύνεται να προσφέρει σωστά το όνομά τους.
Εκείνο που γίνεται σαφές στη μελέτη είναι ότι τα σπουδαία όσο και τα άσχημα ξεκινούν από τα μικρά πράγματα. Αποκαλώντας τον άλλο σωστά, προφέροντας σωστά το όνομά του, δεν δίνεις απλώς χαρά. Του αναγνωρίζεις την ταυτότητά του μέσα στο σύνολο, τον γνωρίζεις, επιτρέπεις να σου μεταβιβάσει γνώση και κουλτούρα που ενδεχομένως αγνοείς και αντιστρόφως.
Τα ονόματα είναι σημαντικά, έχουν δύναμη και κρύβουν ένα κομμάτι της αλληλεγγύης μας όταν αφιερώνουμε χρόνο για να προφέρουμε σωστά το όνομα ενός καινούριου φίλου, ενός συναδέλφου, ενός νέου μαθητή στην τάξη. Κι αυτό ξεκινάει από τους δασκάλους, επισημαίνεται στην ενδιαφέρουσα μελέτη.
σχόλια