Μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ έχει επιφέρει μια σειρά επιζήμιων αποτυχιών στους πιο επικίνδυνους περιφερειακούς αντιπάλους του. Έχει παραλύσει τη Χαμάς στη Γάζα, έχει πλήξει σοβαρά τη σιιτική πολιτοφυλακή Χεζμπολάχ στο Λίβανο και έχει αποκρούσει πυραυλικές βολές από την Τεχεράνη, ενώ έχει καταφέρει τα δικά του πλήγματα στο Ιράν.
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ - ιδίως η διεξαγωγή του πολέμου στη Γάζα, όπου σύμφωνα με τις τοπικές αρχές έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 40.000 Παλαιστίνιοι - έχουν πλήξει το διεθνές κύρος της χώρας. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης για τον πρωθυπουργό και τον πρώην υπουργό Άμυνας.
Αλλά οι ηγέτες του Ισραήλ λένε ότι τα στρατιωτικά κέρδη αξίζουν το αντίτιμο της ζημίας στη φήμη και υποστηρίζουν ότι η ισχυρότερη στρατηγική θέση της χώρας ανοίγει την πόρτα για διπλωματικά κέρδη στο μέλλον, καθώς οι αραβικές χώρες αναζητούν εταίρους για να κρατήσουν την ιρανική δύναμη σε απόσταση.
«Για πρώτη φορά στην ιστορία του σιωνισμού, υπάρχει μια ευκαιρία για το Ισραήλ να γίνει περιφερειακή δύναμη», δήλωσε ο Avner Golov, πρώην ανώτερος διευθυντής στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, ο οποίος τώρα είναι αντιπρόεδρος της MIND Israel, η οποία συμβουλεύει κυβερνήσεις σε θέματα εθνικής ασφάλειας.
Δεν θα είναι εύκολο να τα καταφέρει, ειδικά καθώς η κοινή γνώμη σε όλο τον αραβικό κόσμο έχει εξοργιστεί με το Ισραήλ εξαιτίας του πολέμου στη Γάζα. Αλλά με τα μάτια του κόσμου στραμμένα στη φρίκη που αναδύεται από τα συντρίμμια του καθεστώτος Άσαντ και με μια πιθανή κατάπαυση του πυρός στη Γάζα στον ορίζοντα, το Ισραήλ μπορεί να είναι σε θέση να αποκαταστήσει τη διεθνή εικόνα του και τη διπλωματική του θέση.
Νυν και πρώην ισραηλινοί αξιωματούχοι πιέζουν για επιθετικά βήματα για τη δημιουργία μιας ισραηλινής, αμερικανικής και μετριοπαθούς αραβικής συμμαχίας που θα περιλαμβάνει τη Σαουδική Αραβία και θα αποσκοπεί στον έλεγχο της επιρροής του Ιράν. Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αντιμετώπισε το Ιράν στην πρώτη του θητεία και επιστρέφει στην προεδρία τον επόμενο μήνα, έχει αυξήσει τις ελπίδες για μια τέτοια συμμαχία, δήλωσε ο Γκόλοφ.
Ο πόλεμος στη Γάζα έθεσε σε κίνηση μια αλληλουχία γεγονότων που βοήθησε να τεθούν οι βάσεις, δήλωσε ο Danny Danon, πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη. Το Ισραήλ αποδυνάμωσε το Ιράν εξουδετερώνοντας σε μεγάλο βαθμό τους στρατιωτικούς συμμάχους του, τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Αυτές οι επιτυχίες προκάλεσαν την πρόσφατη πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, βασικού συμμάχου της Τεχεράνης. Το Ισραήλ έχει επίσης αποδεκατίσει την αεράμυνα του Ιράν σε δύο γύρους «οφθαλμός αντί οφθαλμού» αεροπορικών επιδρομών, αφήνοντας την Τεχεράνη ευάλωτη σε οποιαδήποτε μελλοντική αντιπαράθεση. «Αναμένουμε ότι η αποφασιστικότητα και η δύναμη που επιδείξαμε τον τελευταίο χρόνο θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη περιφερειακή σταθερότητα», δήλωσε ο Danon. Η Sharren Haskel, αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, δήλωσε ότι, επειδή το Ισραήλ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή και έχει επιδείξει τη στρατιωτική του δεινότητα, «πολλές περισσότερες χώρες συνειδητοποιούν ότι πρέπει να συνεργαστούμε σε συνεργασία». Η εμβάθυνση των δεσμών, συμπεριλαμβανομένης της εξομάλυνσης με τη Σαουδική Αραβία, θα απομονώσει περαιτέρω το Ιράν, είπε.
Οι δύο χώρες ήταν κοντά σε ένα τέτοιο σύμφωνο πριν από τον πόλεμο, αλλά έκτοτε το Ριάντ ασκεί έντονη κριτική στις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα και αλλού. Ωστόσο, το βασίλειο έχει διατηρήσει την προπολεμική του στάση ότι η εξομάλυνση είναι δυνατή εάν το Ισραήλ συμφωνήσει να επιλύσει το ζήτημα της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης. Οι Ισραηλινοί αντιτίθενται συντριπτικά σε ένα παλαιστινιακό κράτος τώρα, αλλά το Ισραήλ θα μπορούσε να δώσει στους Παλαιστίνιους έναν σαφή οδικό χάρτη για την αυτοδιοίκηση στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, δήλωσε ο Γκόλοφ. Δεν είναι σαφές αν η Σαουδική Αραβία θα δεχόταν έναν τέτοιο συμβιβασμό. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα δυσκολευόταν να περάσει τέτοια μέτρα με τον σημερινό συνασπισμό του, λένε οι αναλυτές, επειδή στηρίζεται σε ακροδεξιά κόμματα που θέλουν να αυστηροποιήσουν παρά να χαλαρώσουν τον ισραηλινό έλεγχο στα παλαιστινιακά εδάφη. Ο ίδιος ο Νετανιάχου έχει τονίσει από την έναρξη του σημερινού πολέμου ότι θα αντιταχθεί σε ένα παλαιστινιακό κράτος.
Ο Νετανιάχου δήλωσε πρόσφατα στη σελίδα γνώμης της Wall Street Journal ότι υπάρχει αισιοδοξία για εξομάλυνση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία μόλις το Ισραήλ εξασφαλίσει μια συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς στη Γάζα και την παύση των μαχών εκεί.
Δεν συμφωνούν όλοι ότι τα στρατιωτικά επιτεύγματα του Ισραήλ έχουν καταστήσει το ίδιο ή την περιοχή ασφαλέστερη, και υπάρχουν κίνδυνοι ότι το αντάλλαγμα του πολέμου θα μπορούσε να αποδειχθεί ακόμη δαπανηρό για το Ισραήλ.Η ευρέως μεταδιδόμενη από την τηλεόραση καταστροφή στη Λωρίδα της Γάζας και ο αυξανόμενος αριθμός των νεκρών εκεί έχουν σπείρει τους σπόρους για μελλοντικές συγκρούσεις μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του, δήλωσε ο Hussein Ibish, ανώτερος μόνιμος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Αραβικών Κρατών του Κόλπου, μια δεξαμενή σκέψης στην Ουάσιγκτον. Οι στρατιωτικές νίκες του Ισραήλ, πρόσθεσε ο Ibish, δημιούργησαν μια κατάσταση στην οποία θα χρειαστεί περισσότερους στρατιώτες για τη φύλαξη των συνόρων του με τον Λίβανο, τη Συρία και τη Λωρίδα της Γάζας - καθώς και στη Δυτική Όχθη, η οποία είναι εν μέρει κατεχόμενη από το Ισραήλ.
Το Ισραήλ έχει αντιμετωπίσει διπλωματικά πλήγματα στο παρελθόν. Ο Itamar Rabinovich, πρώην πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ και σύμβουλος αρκετών πρωθυπουργών, πιστεύει ότι αυτό θα μειωθεί. Το Ισραήλ αποτελεί μαγνήτη για τέτοιου είδους επικρίσεις σήμερα, είπε, αλλά αυτό θα μειωθεί με την πάροδο του χρόνου μόλις τελειώσει ο πόλεμος. «Το Ισραήλ απολαμβάνει μαζική αδιαμφισβήτητη αμερικανική υποστήριξη όχι μόνο λόγω της ανάγκης να απαντήσει σε μια επίθεση της Χαμάς ή της Χεζμπολάχ, αλλά και λόγω της αίσθησης ότι διακυβεύονται σημαντικά αμερικανικά συμφέροντα», δήλωσε ο Ραμπίνοβιτς.
Η τρέχουσα σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, για παράδειγμα, έχει ευρύτερη σημασία καθώς το Ιράν αναπτύσσει στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία, η οποία με τη σειρά της βρίσκεται κοντά σε χώρες που ανταγωνίζονται τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, δήλωσε ο Ραμπίνοβιτς. «Δεν πρόκειται απλώς για μια περιφερειακή σύγκρουση, αλλά για μια παγκόσμια σύγκρουση, ενάντια στον συνασπισμό Ρωσίας, Κίνας, Βόρειας Κορέας». Από την αρχή του πολέμου, ένα από τα βασικά ερωτήματα για το Ισραήλ κατά τη στάθμιση των συμβιβασμών του πολέμου ήταν αν θα είχε το ελεύθερο χέρι να επιδιώξει τους στρατιωτικούς του στόχους προτού οι διπλωματικές συνέπειες γίνουν συντριπτικές, δήλωσε ο Micah Goodman, ισραηλινός συγγραφέας και φιλόσοφος. «Έπρεπε να αποκαταστήσουμε την αποτροπή - και για να αποκαταστήσουμε την αποτροπή, έπρεπε να κάνουμε πράγματα που μειώνουν τη νομιμοποίησή μας», δήλωσε ο Goodman. Αλλά σε γενικές γραμμές, πρόσθεσε, «νομίζω ότι το Ισραήλ τα κατάφερε».
Με πληροφορίες από Wall Street Journal
