Ο Τζακ Μα, ο ιδρυτής της Alibaba και πλουσιότερος άντρας στην Κίνα φαίνεται πως εκτός από το να ρίχνεται στη μάχη κατά του κορωνοϊού, έχει αναλάβει να σώσει και το προφίλ της χώρας του που πλέον κατηγορείται ευθέως για το ξέσπασμα της πανδημίας.
Ο ισχυρισμός πως ο ρόλος του Μα την περίοδο αυτή περιλαμβάνει περισσότερα από τις δωρεές που κάνει, διατυπώνεται από το BBC το οποίο γράφει πως ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από μια εκτεταμένη επιχείρηση για αποστολή ιατρικών προμηθειών σε περισσότερες από 150 χώρες μέχρι στιγμής, στέλνοντας μάσκες προσώπου και αναπνευστήρες σε πολλά μέρη που είναι απομακρυσμένα από τη διεκδίκηση για εξοπλισμό που θα σώσει ζωές.
Αλλά, οι επικριτές του Μα και ακόμη και ορισμένοι από τους υποστηρικτές του δεν είναι σίγουροι για το ρόλο του. Μήπως αυτή η τολμηρή επιχείρηση παγκόσμιας φιλανθρωπίας αποκαλύπτει πως είναι ένα πρόσωπο φιλικό του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας; Ή είναι ανεξάρτητος παίκτης που χρησιμοποιείται για σκοπούς προπαγάνδας; Φαίνεται ότι ακολουθεί τους διπλωματικούς κανόνες της Κίνας, ειδικά όταν επιλέγει ποιες χώρες θα πρέπει να επωφεληθούν από τις δωρεές του, αλλά η αυξανόμενη επιρροή του θα μπορούσε να τον θέσει ως στόχο των ζηλότυπων ηγετών στην κορυφή της πολιτικής πυραμίδας της Κίνας.
Άλλοι δισεκατομμυριούχοι τεχνολογίας έχουν δεσμευτεί να δωρίσουν περισσότερα χρήματα για να καταπολεμήσουν τις επιπτώσεις του ιού - ο Jack Dorsey του Twitter δίνει 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Ο Candid, οργανισμός που εδρεύει στις ΗΠΑ και παρακολουθεί ιδιωτικές φιλανθρωπικές δωρεές, θέτει την Alibaba 12η στη λίστα ιδιωτικών δωρητών για τον Covid-19. Αλλά αυτή η λίστα δεν περιλαμβάνει αποστολές ζωτικών προμηθειών, τις οποίες ορισμένες χώρες μπορεί να θεωρήσουν πιο σημαντικές από τα χρήματα σε αυτό το στάδιο της παγκόσμιας πανδημίας.
Κανένας άλλος εκτός από τον Μα, ο οποίος έχει αξία 40 δισ. δολάρια, δεν μπορεί να αποστείλει προμήθειες απευθείας σε όσους τις χρειάζονται. Από τον Μάρτιο, το ίδρυμα Jack Ma και το σχετικό ίδρυμα Alibaba άρχισαν να μεταφέρουν εφόδια στην Αφρική, την Ασία, την Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και ακόμη και σε πολιτικά ευαίσθητες περιοχές, όπως το Ιράν, το Ισραήλ, η Ρωσία και οι ΗΠΑ.
Ο Μα έχει δωρίσει εκατομμύρια για έρευνα εμβολίου κορωνοϊού και ένα εγχειρίδιο ιατρικής εμπειρογνωμοσύνης από γιατρούς στην πατρίδα του στην επαρχία Zhejiang έχει μεταφραστεί από τα Κινέζικα σε 16 γλώσσες. Αλλά οι ιατρικές αποστολές γίνονται πρωτοσέλιδα και που ξεχωρίζουν τον Μα.
«Έχει την ικανότητα και τα χρήματα και την δύναμη να βγάλει ένα κινεζικό αεροπλάνο εφοδιασμού από το Χανγκζού για να προσγειωθεί στην Αντίς Αμπέμπα, ή οπουδήποτε πρέπει να πάει», εξηγεί ο βιογράφος του Μα, Ντάνκαν Κλαρκ. «Αυτό είναι logistics. Αυτό είναι το θέμα της εταιρείας του, του λαού του και της επαρχίας του».
Είναι ένα πρόσωπο φιλικό του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας ή είναι ανεξάρτητος παίκτης που χρησιμοποιείται για σκοπούς προπαγάνδας;
Σωτήρας ή αναγκαίο κακό για την Κίνα;
Σε συνδυασμό με τον πλούτο και τη φήμη του, ο Μα παραμένει ένας από τους πιο ισχυρούς άντρες στην Κίνα και φαίνεται ότι οι δωρεές του ακολουθούν τις οδηγίες του Κόμματος: δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι καμία από τις δωρεές είναι προς χώρες που έχουν επίσημους δεσμούς με την Ταϊβάν, τον διπλωματικό αντίπαλο της Κίνας. Τα κράτη που συνδέονται με την Ταϊβάν, αλλά έχουν ζητήσει επίσης ιατρικές προμήθειες - από την Ονδούρα έως την Αϊτή - συγκαταλέγονται στις λίγες δεκάδες χώρες που δεν φαίνεται να βρίσκονται στη λίστα των 150 χωρών. Τα ιδρύματά του. αρνήθηκαν επανειλημμένα να παράσχουν έναν λεπτομερή κατάλογο των χωρών που έχουν λάβει δωρεές, εξηγώντας ότι «αυτή τη στιγμή, δεν μοιραζόμαστε αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας».
Ωστόσο, οι δωρεές που έχουν παραδοθεί έχουν δημιουργήσει θετικό αντίκτυπο. Με εξαίρεση τις προβληματικές παραδόσεις στην Κούβα και την Ερυθραία, όλες οι αποστολές από την Κίνα φαίνεται να έχουν ληφθεί με ευγνωμοσύνη. Αυτή η επιτυχία, δίνει στον Μα ακόμα πιο θετική προσοχή από το συνηθισμένο. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Κίνας αναφέρουν τον Μα σχεδόν όσο και τον ηγέτη Σι Τζίνπινγκ.
Είναι μια δυσάρεστη σύγκριση γιατί καθώς ο Μα κερδίζει επαίνους, ο ηγέτης της Κίνας αντιμετωπίζει επίμονα ερωτήματα σχετικά με το πώς χειρίστηκε τα πρώτα στάδια του ιού και πού ακριβώς ξεκίνησε το ξέσπασμα. Η κινεζική κυβέρνηση έχει αποστείλει ιατρικές ομάδες και δωρεές προμηθειών σε μεγάλο αριθμό χωρών που έχουν πληγεί ιδιαίτερα, στην Ευρώπη και τη Νοτιοανατολική Ασία. Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες μερικές φορές είχαν τα λάθος αποτελέσματα. Η Κίνα κατηγορείται για αποστολή ελαττωματικών προμηθειών σε πολλές χώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται λόγος για προμήθειες χαμηλής ποιότητας που δεν χρησιμοποιήθηκαν και οι δωρεές είχαν αρνητικό αντίκτυπο.
Και εδώ το BBC θέτει το εξής ερώτημα: Θα διακινδύνευε ο Μα μια αρνητική αντίδραση από το Πεκίνο; Ο Σι Τζινπίνγκ δεν είναι γνωστός ως κάποιος που του αρέσει να μοιράζεται τα φώτα της δημοσιότητας και η κυβέρνησή του έχει στοχεύσει σίγουρα διάσημα πρόσωπα στο παρελθόν. Τα τελευταία χρόνια, η κορυφαία ηθοποιός της χώρας, μια διάσημη παρουσιάστρια ειδήσεων και αρκετοί άλλοι δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες έχουν «εξαφανιστεί» για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μερικοί κατηγορήθηκαν και αντιμετώπισαν ποινές φυλάκισης. Άλλοι επανεμφανίστηκαν και δεσμεύτηκαν την πίστη τους στο Κόμμα.
«Υπάρχει μια φήμη ότι ο Μα παραιτήθηκε το 2018 από τη θέση του προέδρου του Ομίλου Alibaba, επειδή θεωρήθηκε ως επιχειρηματίας της χώρας του, του οποίου η δημοτικότητα θα επισκίαζε αυτή του Κομμουνιστικού Κόμματος», εξηγεί ο Ashley Feng, ερευνητικός συνεργάτης του Centre for New American Security στην Ουάσιγκτον. Πράγματι, ο Μα εξέπληξε πολλούς όταν ξαφνικά ανακοίνωσε τη συνταξιοδότησή του το 2018, αλλά έχει αρνηθεί τις φήμες ότι το Πεκίνο τον ανάγκασε να αποσυρθεί.
Ο Ντάνκαν Κλαρκ, βιογράφος του Μα, γνωρίζει επίσης αναφορές ότι ο Μα απομακρύνθηκε από την εταιρεία του μετά από ένα βασικό συμβάν τον Ιανουάριο του 2017. Ο Κινέζος δισεκατομμυριούχος συναντήθηκε με τον τότε εκλεγμένο Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για να συζητήσει το εμπόριο ενώ ο Κινέζος πρόεδρος δεν συναντήθηκε με τον Τραμπ παρά μόνο μήνες αργότερα. «Υπήρχε πολλή εικασία ότι ο Τζακ Μα είχε κινηθεί πολύ γρήγορα. Νομίζω λοιπόν ότι υπάρχουν διδάγματα από τις δύο πλευρές σχετικά με την ανάγκη προσπάθειας συντονισμού».
«Ο Μα αντιπροσωπεύει ένα είδος επιχειρηματικής ήπιας δύναμης», προσθέτει ο Κλαρκ.«Αυτό δημιουργεί επίσης προκλήσεις, επειδή η κυβέρνηση δείχνει ζήλια και νευρικότητα σε κινήσεις μη κομματικών παραγόντων που αναλαμβάνουν τέτοιο ρόλο». Στη πράξη, ο Μα δεν είναι κομμουνιστής ξένος: ο πλουσιότερος καπιταλιστής της Κίνας είναι στην πραγματικότητα μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος από τη δεκαετία του 1980, όταν ήταν φοιτητής πανεπιστημίου. Αλλά, ο Μα είχε πάντα μια ιδιαίτερη σχέση με το Κόμμα, λέγοντας ότι η στάση της Αlibaba απέναντι στο Κόμμα ήταν «έρωτας, αλλά όχι γάμος».
H οικειότητα του Mα με τους παγκόσμιους ηγέτες τον καθιστά ακόμη πιο πολύτιμο για το Πεκίνο καθώς η Κίνα προσπαθεί να βελτιώσει την εικόνα της που πλήττεται λόγω κορωνοϊού.
Mε τις ευλογίες του Πεκίνου ή μόνος;
Ακόμα κι αν ο Μα και τα ιδρύματα που συνδέονται με αυτόν, λαμβάνουν αποφάσεις χωρίς την ευλογία του Πεκίνου, η κινεζική κυβέρνηση σίγουρα κάνει ό, τι μπορεί για να εκμεταλλευτεί τη γενναιοδωρία του. Οι Κινέζοι πρεσβευτές είναι διαθέσιμοι στις τελετές παράδοσης σε αεροδρόμια για να παραλάβουν τα ιατρικά εφόδια που στάλθηκαν από τον Μα. Η Κίνα χρησιμοποίησε επίσης τη χάρη του Μα απέναντι στην κριτική των Ηνωμένων Πολιτειών. «Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι η Ταϊβάν είναι αληθινός φίλος καθώς δωρίζει 2 εκατομμύρια μάσκες», ανέφερε το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών στις αρχές Απριλίου. «Αναρωτιόμαστε αν το @StateDept έχει κάποιο σχόλιο σχετικά με τη δωρεά του Τζακ Μα για 1 εκατομμύριο μάσκες και 500.000 κιτ δοκιμών, καθώς και τη βοήθεια κινεζικών εταιρειών και επαρχιών;», έγραψε.
Ο Ντάνκαν Κλαρκ υποστηρίζει ότι ο Μα είχε ήδη μια σημαίνουσα θέση στο τραπέζι της Κίνας λόγω του οικονομικού βάρους της Αlibaba. Ωστόσο, η οικειότητα του με τους παγκόσμιους ηγέτες τον καθιστά ακόμη πιο πολύτιμο για το Πεκίνο καθώς η Κίνα προσπαθεί να βελτιώσει την εικόνα της που πλήττεται λόγω κορωνοϊού.
Σημειώνει πως είναι πολύ ικανός στις δημόσιες σχέσεις και έχει πολλές φιλίες στο εξωτερικό και πως μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους. Μπορεί αυτό συνήθως να ενοχλεί την Κίνα, αλλά τώρα είναι χρήσιμο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ευρύτερη φήμη της Κίνας επωφελείται από το φιλανθρωπικό έργο του Μα και άλλων πλούσιων Κινέζων επιχειρηματιών. Ο Andrew Grabois από το Candid, που καταγράφει τις παγκόσμιες δωρεές σε σχέση με το Covid-19, λέει ότι οι ιδιωτικές δωρεές που προέρχονται από την Κίνα είναι αδύνατο να αγνοηθούν.
«Αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο, όπως έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες», λέει. «Το πιο εμφανές παράδειγμα στο παρελθόν είναι η αντίδραση στον Έμπολα, το 2014. Οι ΗΠΑ έστειλαν γιατρούς και εξοπλισμό στη Δυτική Αφρική για να βοηθήσουν στον περιορισμό αυτού του ιού πριν φύγει από τη Δυτική Αφρική» Οι Κινέζοι δωρητές αναλαμβάνουν αυτόν τον ρόλο με αυτόν τον ιό. «Προβάλλουν τη δύναμη πέρα από τα σύνορά τους, πηγαίνουν σε περιοχές, παρέχουν βοήθεια, νομισματική βοήθεια και εμπειρογνωμοσύνη», προσθέτει ο Grabois. Δεν είναι λοιπόν η κατάλληλη στιγμή για το Πεκίνο να σταθεί στο δρόμο του Τζακ Μα. «Αυτή είναι μια μεγάλη κρίση για τον κόσμο αυτή τη στιγμή», καταλήγει ο Ντάνκαν Κλαρκ. «Αλλά προφανώς, είναι επίσης κρίση για τη σχέση της Κίνας με τον υπόλοιπο κόσμο. Επομένως, χρειάζονται οποιονδήποτε μπορεί να βοηθήσει».
σχόλια