Μετά την απόφαση-βόμβα της Κυριακής να μην επιδιώξει επανεκλογή, ο Τζο Μπάιντεν έχει ακόμη έξι μήνες ως πρόεδρος και αρχιστράτηγος των ΗΠΑ και οι ξένοι ηγέτες αναμένεται να θεωρήσουν τον Αμερικανό πρόεδρο ως «κουτσή πάπια».
«Κουτσή πάπια» είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για τον εκάστοτε πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος βρίσκεται στο δεύτερο μισό, της δεύτερης θητείας του. Σύμφωνα με τον νόμο των ΗΠΑ, απαγορεύεται να θέσει υποψηφιότητα κάποιος για την προεδρική καρέκλα της χώρας για τρίτη φορά. Έτσι θεωρείται ότι στερείται διπλωματικής δύναμης και γενικότερα θεωρείται ότι δεν υπολογίζεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος διανύει αυτό το διάστημα της πολιτικής του καριέρας. Ο Τζο Μπάιντεν, με την ανακοίνωσή του μπήκε αυτομάτως σε αυτό το χρονικό διάστημα, από την πρώτη του θητεία.
Σε όλο τον κόσμο, αρχηγοί κυβερνήσεων και κορυφαίοι διπλωμάτες προετοιμάζονταν για μια ριζική αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ υπό μια πιθανή κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ, που θα έχει ως κεντρικό άξονα πολιτικής το ρητό του «America First» που σε γενικές γραμμές εκφράζει σκεπτικισμό για την Ευρώπη, αντιπάθεια προς την Ουκρανία, επιθετικότητα προς την Κίνα και άνευ όρων συμπαράσταση στο Ισραήλ.
Αλλά, με το να εγκαταλείψει μια χαμένη εκστρατεία που φαινόταν προορισμένη να δώσει τις εκλογές στον Τραμπ, ο Μπάιντεν μπορεί να έχει την ευκαιρία να μεταδώσει την κληρονομιά του σε μια επόμενη κυβέρνηση των Δημοκρατικών - εάν το κόμμα του μπορέσει να ανασυνταχθεί γρήγορα και να συσπειρωθεί γύρω από έναν υποψήφιο που μπορεί να τους κάνει ανταγωνιστικούς τον Νοέμβριο.
«Πιστεύω ότι η ανακοίνωση τοποθετεί [τον Μπάιντεν] σε ισχυρότερη θέση, επειδή η πιθανότητα συνέχισης της πολιτικής σε μια κυβέρνηση Δημοκρατικών, μεγάλωσε τώρα», δήλωσε η Κόρι Σκέικ, διευθύντρια μελετών εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής στο American Enterprise Institute και πρώην στέλεχος του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας και του υπουργείου Εξωτερικών κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους.
Ο Μπάιντεν θα δοκιμαστεί τη Δευτέρα, καθώς ο Ισραηλινός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον για να μιλήσει σε μια κοινή σύνοδο του Κογκρέσου και να πραγματοποιήσει μια σειρά από συναντήσεις στον Λευκό Οίκο που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αν θα συνάψει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη Χαμάς ή αν σκέφτεται ευρύτερη στρατιωτική εκστρατεία κατά μήκος των συνόρων με τον Λίβανο. Η κυβέρνηση Μπάιντεν επιθυμεί την κατάπαυση του πυρός και έχει προειδοποιήσει τον Νετανιάχου να μην κλιμακώσει τη σύγκρουση.
Στο εθνικό συνέδριο των Ρεπουμπλικανών την περασμένη εβδομάδα συμμετείχαν αρκετοί Ευρωπαίοι πρεσβευτές που προσπαθούσαν να παραμείνουν κοντά στην ομάδα του Τραμπ. Αλλά μετά την αποχώρηση του Μπάιντεν, η δυναμική μπορεί να ταλαντευτεί ξανά προς το κέντρο.
«Οι ξένοι ηγέτες προσπαθούσαν να συναντήσουν τον πρώην πρόεδρο Τραμπ και τους κοντινούς του ανθρώπους. Τώρα θα προσπαθούν να συναντήσουν τους αμφισβητίες εντός των Δημοκρατικών και να καταλάβουν ποιος μπορεί να έχει μεγαλύτερη επιρροή μεταξύ τους», είπε η Σκέικ.
Ο Νετανιάχου είχε ήδη προγραμματιστεί να έχει συναντήσεις με την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις στην Ουάσιγκτον, δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης την περασμένη εβδομάδα. Ο Νετανιάχου πιθανότατα θα έχει επίσης γραμμές επικοινωνίας με τα στελέχη της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Νομίζω ότι [ο Νετανιάχου] πρέπει να ισορροπήσει λίγο περισσότερο ανάμεσα σε αυτά που ακούει στην Ουάσιγκτον από τις δύο πλευρές», είπε ο διπλωμάτης. «Είναι πλέον ανοιχτό το ερώτημα σε ποιο δρόμο θα προχωρήσουν οι εκλογές».
Η προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ έρχεται σε μια κομβική στιγμή στις παγκόσμιες υποθέσεις, με μεγάλες συγκρούσεις να συνεχίζονται στην Ουκρανία και στη Γάζα, τα δύο κόμματα των ΗΠΑ να προειδοποιούν για έναν αυξανόμενο ανταγωνισμό μεγάλων δυνάμεων με την Κίνα και τους Ευρωπαίους συμμάχους να έχουν διαταρχθεί από τον ρεβανσισμό της Ρωσίας και από μια πιθανή πολιτική υπό τον Τραμπ, που θα επικεντρώνεται στις ΗΠΑ πιθανώς γυρίζοντας την πλάτη της στην Ευρώπη.
«Νομίζω ότι μέχρι σήμερα η λήψη αποφάσεων στην Ιερουσαλήμ, τη Μόσχα, το Πεκίνο ή την Τεχεράνη βασιζόταν στη σίγουρη υπόθεση ότι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα ονομαζόταν Τραμπ», δήλωσε η δρ Κονστάνζε Στέλτσενμιλερ, διευθύντρια του Κέντρου για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη στο Ινστιτούτο Brookings.
Τώρα αυτό δεν είναι τόσο ξεκάθαρο, αν και πολλά θα εξαρτηθούν από το εάν η εκστρατεία του διαδόχου του Μπάιντεν στους Δημοκρατικούς, είτε υπό τη Χάρις είτε άλλον υποψήφιο, θα μπορέσει γρήγορα να ανακάμψει τάχιστα. «Το αν αυτό θα αλλάξει τώρα εξαρτάται από την ομάδα που θα υποδείξουν οι Δημοκρατικοί – και πώς θα το κάνουν. Μπορώ όμως να δω τον Μπάιντεν να χρησιμοποιεί την εμπειρία και την τεχνογνωσία του σε ρόλο ηλικιωμένου πολιτικού», είπε η Στέλτσενμιλερ.
Οι προβλέψεις εξακολουθούν να διαφέρουν και πολλά θα εξαρτηθούν από τις επόμενες ημέρες. Η Δρ Λιάνα Φιξ, συνεργάτης για την Ευρώπη στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, είπε ότι ο ίδιος ο Μπάιντεν θα θεωρούνταν «κουτσό άλογο», προσθέτοντας: «Οι ξένοι ηγέτες θα τον αντιμετωπίσουν ως κάποιον που φεύγει: δεν θα έχει νόημα να προσπαθήσουμε να προωθήσουμε τυχόν ζητήματα πολιτικής σε αυτόν τώρα».
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι πιθανό να απογοητευτούν που θα χάσουν μια προεδρία Μπάιντεν, η οποία κινούσε τα νήματα στη δράση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, είπε η Φιξ. «Το ερώτημα είναι αν οι αντίπαλοι των ΗΠΑ όπως το Ιράν και η Ρωσία θα προσπαθήσουν να θέσουν υπό δοκιμασία τη δύναμη και την ηγετικότητα των ΗΠΑ σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, εντείνοντας την κλιμάκωση στην Ουκρανία ή μέσω των Χούτι, για παράδειγμα», είπε.
Ο πόλεμος της Γάζας είναι ένας ακόμα τομέας όπου η επιρροή του Μπάιντεν έχει ήδη δοκιμαστεί. Ο Μπάιντεν για ένα χρόνο είχε αποκρύψει μια πρόσκληση στον Λευκό Οίκο για τον Νετανιάχου, τον οποίο είχε επιδιώξει διστακτικά να συγκρατήσει μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Ο Νετανιάχου θεωρήθηκε γενικά ότι περίμενε να φύγει ο Μπάιντεν και να έρθει ο Τραμπ, ο οποίος θεωρείται πιο δεκτικός σε μια επιθετική πολιτική από το Ισραήλ. «Πραγματικά, ειλικρινά, δεν νομίζω ότι τον κάνει να φαίνεται πιο αδύναμος, γιατί ήταν ήδη σε τόσο τρομερή θέση», είπε ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης πριν από την επίσκεψη του Νετανιάχου.
Ερχομένης αυτής της εβδομάδας, είπε αυτό το άτομο, οι δυο τους πιθανότατα θα συζητήσουν μια πιθανή συμφωνία για την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται στη Γάζα και θα συνάψουν μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, στην οποία ο Μπάιντεν είπε ότι οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει σε ένα «πλαίσιο». Θα συζητούσαν επίσης πιθανώς τις απειλές του Νετανιάχου για μια επιχείρηση στον Λίβανο, η οποία θα σήμαινε μια σημαντική κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Κάπως αντίθετα, τα επόμενα βήματα για την εξουσία του Μπάιντεν στο εξωτερικό μπορεί να εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από το πώς η προστατευόμενη και αντιπρόεδρός του θα διαχειριστεί την εκστρατεία της τις επόμενες ημέρες και μήνες. Ο Μπάιντεν και άλλοι υψηλόβαθμοι Δημοκρατικοί έχουν δηλώσει στήριξη στη Χάρις, αλλά αυτή η υποστήριξη δεν είναι μονομερής και άλλοι μπορεί να βγουν μπροστά. Εν τω μεταξύ, ξένοι ηγέτες θα παρακολουθούν στενά.
«Έχουν ήδη αντιδράσει με ευγνωμοσύνη και επαίνους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – αλλά θα ξέρουν καλύτερα από το να υποθέσουν ότι η υποψηφιότητα του Χάρις είναι ένα προκαθορισμένο συμπέρασμα», είπε η Στέλτσενμιλερ για τους ξένους ηγέτες. «Όποιος Δημοκρατικός ορίζεται και κερδίζει, είναι πιθανό να είναι λιγότερο υπερατλαντικός από τον Τζο Μπάιντεν».
Με πληροφορίες από Guardian
