Η νέα καταστροφή που πλήττει τη Μιανμάρ μετά τον χθεσινό φονικό σεισμό ξυπνά μνήμες από την πιο θανατηφόρα φυσική καταστροφή στην ιστορία της χώρας: τον Κυκλώνα Νάργκις.
Τουλάχιστον 1.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και 1.670 έχουν τραυματιστεί στη Μιανμάρ, σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό της στρατιωτικής κυβέρνησης, μετά τον καταστροφικό σεισμό των 7,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που έπληξε τη χώρα την Παρασκευή. Άλλοι 68 παραμένουν αγνοούμενοι, ενώ συνεχίζονται οι προσπάθειες εντοπισμού τους από σωστικά συνεργεία.
Ήταν Μάιος του 2008 όταν ο φονικός κυκλώνας σάρωσε τη χώρα, αφήνοντας πίσω του τουλάχιστον 138.000 νεκρούς και εκατομμύρια άστεγους, σε μια τραγωδία που συνδύαζε την αγριότητα της φύσης με την αναλγησία ενός αυταρχικού καθεστώτος.
Ο Κυκλώνας Νάργκις σχηματίστηκε στον Κόλπο της Βεγγάλης στα τέλη Απριλίου 2008. Μέσα σε λίγες ημέρες μετατράπηκε σε έναν εξαιρετικά ισχυρό κυκλώνα Κατηγορίας 4 με ανέμους που έφτασαν τα 215 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ συνοδευόταν από καταιγίδες και μια καταστροφική παλίρροια που προχώρησε 40 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα του Δέλτα του Ιραουάντι.

Το επίκεντρο της καταστροφής εντοπίστηκε στις περιοχές Λαμπούτα και Μπογκάλε, όπου καταγράφηκαν δεκάδες χιλιάδες θάνατοι. Το 95% των κτισμάτων καταστράφηκε. Ολόκληρα χωριά εξαφανίστηκαν από τον χάρτη. Η πρωτεύουσα Γιανγκόν (Ρανγκούν) υπέστη σοβαρές ζημιές, με πλημμυρισμένους δρόμους, διακοπές ρεύματος και καταρρεύσεις υποδομών.

Η φυσική καταστροφή μετατράπηκε γρήγορα σε ανθρωπιστική τραγωδία λόγω της στάσης της στρατιωτικής χούντας που κυβερνούσε τη χώρα. Το καθεστώς αρχικά απαγόρευσε την είσοδο διεθνών ομάδων αρωγής και κρατούσε τα ξένα φορτία βοήθειας στα αεροδρόμια ή τα μετέφερε με τρόπο που τα παρουσίαζε ως κρατική προσφορά.
Ο ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούσαν για επερχόμενο λιμό και μαζική εξάπλωση ασθενειών λόγω της έλλειψης καθαρού νερού, τροφίμων και ιατρικής φροντίδας. Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας ήταν έντονη: ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους χαρακτήρισε τη στάση της χούντας "αποτρόπαιη", ενώ η Γαλλία μίλησε για "έγκλημα κατά της ανθρωπότητας".

Η Μιανμάρ, μία από τις πιο φτωχές χώρες της Ασίας, χρειάστηκε χρόνια για να ανακάμψει. Το 2008, η περιοχή του Δέλτα θεωρούνταν το "καλάθι του ρυζιού" της χώρας. Η καταστροφή της αγροτικής παραγωγής πυροδότησε επισιτιστική κρίση, την ώρα που ο πληθυσμός προσπαθούσε να επιβιώσει χωρίς βασικές υποδομές.

Αν και τελικά η βοήθεια έφτασε στη Μιανμάρ, οι καθυστερήσεις κόστισαν ζωές. Πλοία των ΗΠΑ και της Γαλλίας με ανθρωπιστική βοήθεια παρέμειναν στα ανοιχτά χωρίς να λάβουν άδεια προσέγγισης. Ο ΟΗΕ έκανε έκκληση για "ανεμπόδιστη πρόσβαση", αλλά η στρατιωτική χούντα καθυστέρησε κάθε ενέργεια. Το πλήγμα ήταν τόσο βαρύ, που αρκετοί ξένοι παρατηρητές μίλησαν για «κατάρρευση κάθε έννοιας ανθρωπισμού».
Σήμερα, 17 χρόνια μετά, καθώς η Μιανμάρ μετρά εκατοντάδες νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες από τον φονικό σεισμό του Μαρτίου 2025, η σκιά του Νάργκις επιστρέφει. Ο σεισμός έπληξε και πάλι την καρδιά της χώρας – το Μανταλάι και τη Σαγκάινγκ – περιοχές που τότε είχαν μείνει όρθιες. Η αγωνία για έναν νέο απολογισμό με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς είναι διάχυτη, όπως δήλωσε και ο Έλληνας σεισμολόγος Ευθύμης Λέκκας.