Στις 23 Φεβρουαρίου, η Γερμανία θα οδηγηθεί στις πιο κρίσιμες εκλογές των τελευταίων ετών. Ο Φρίντριχ Μερτς, επικεφαλής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), αναμένεται να είναι ο νικητής, όμως οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει στη διακυβέρνησή του θα είναι τεράστιες.
Όπως επισημαίνει ο Economist, η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση για τρίτη συνεχή χρονιά, ενώ η πολιτική της στασιμότητα έχει προκαλέσει ευρύτερους τριγμούς στην Ευρώπη.
Η χώρα που άλλοτε θεωρούνταν η «ατμομηχανή» της Ε.Ε. βρίσκεται σε κρίση. Η εξάρτησή της από τη φθηνή ρωσική ενέργεια έχει τελειώσει, οι εξαγωγές της προς την Κίνα υποχωρούν, ενώ το αίσθημα ανασφάλειας για τη μετανάστευση έχει ενισχύσει την ακροδεξιά. Το πολιτικό σύστημα παραμένει κατακερματισμένο, γεγονός που θα δυσκολέψει τον σχηματισμό κυβέρνησης. Αν και το CDU προηγείται στις δημοσκοπήσεις, δεν διαθέτει την απαραίτητη αυτοδυναμία, γεγονός που σημαίνει ότι ο Μερτς θα πρέπει να αναζητήσει κυβερνητικούς εταίρους, είτε στους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) είτε στους Πράσινους.
Η αβεβαιότητα γύρω από τον Μερτς
Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα που προκύπτουν είναι το πώς θα κυβερνήσει ο Μερτς. Όπως υπενθυμίζει ο Economist, ο 69χρονος πολιτικός δεν έχει ποτέ διατελέσει υπουργός ούτε έχει αναλάβει διοικητική ευθύνη σε μεγάλο οργανισμό. Παρά το γεγονός ότι έχει διατελέσει επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU, η κυβερνητική εμπειρία του είναι μηδαμινή.
Σε συνέντευξή του στο βρετανικό περιοδικό, ο Μερτς εμφανίζεται ως υπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς, της ευρωατλαντικής συμμαχίας και της αποκατάστασης της γερμανικής ηγεσίας στην Ευρώπη. Παράλληλα, έχει υιοθετήσει σκληρή ρητορική για τη μετανάστευση, προειδοποιώντας ότι αν η κατάσταση δεν ελεγχθεί, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) θα μπορούσε να αποκτήσει πλειοψηφικό ρεύμα.
Ωστόσο, η προσέγγισή του χαρακτηρίζεται από επιφυλακτικότητα. Για παράδειγμα, αν και δηλώνει υπέρ της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης της Ε.Ε., αντιτίθεται στην εξαγορά της γερμανικής Commerzbank από την ιταλική UniCredit, χαρακτηρίζοντας την πρόταση «εχθρική». Επίσης, δεν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του για το «φρένο χρέους», έναν συνταγματικό περιορισμό που δεν επιτρέπει στη Γερμανία να αυξήσει τα δημοσιονομικά της ελλείμματα, ακόμη και όταν οι επενδύσεις σε υποδομές και άμυνα κρίνονται απολύτως αναγκαίες.
Η εξωτερική πολιτική και η πρόκληση της Ουκρανίας
Η πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Ο Μερτς θα κληθεί να διαχειριστεί τις αβέβαιες σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη, ειδικά αν ο Τραμπ αποφασίσει να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία χωρίς να λάβει υπόψη του τις ευρωπαϊκές χώρες.
Στο ζήτημα της άμυνας, η Γερμανία έχει δεσμευτεί να διαθέτει το 2% του ΑΕΠ της στις στρατιωτικές δαπάνες, όμως, όπως προειδοποιεί ο Economist, αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κατέστησε σαφές ότι οι αμυντικές δαπάνες των ευρωπαϊκών χωρών πρέπει να αυξηθούν σημαντικά, με τους περισσότερους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι το νέο όριο θα πρέπει να ανέλθει στο 3%. Ο Μερτς, ωστόσο, αρνείται να δεσμευτεί για μια τέτοια αύξηση.
Παρά τις επιφυλάξεις του, ο Μερτς θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο όχι μόνο για τη Γερμανία, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Η σημερινή κρίση απαιτεί βαθιές μεταρρυθμίσεις και τολμηρές αποφάσεις. Ωστόσο, όπως τονίζει ο Economist, ο επικεφαλής του CDU φαίνεται διστακτικός να ζητήσει πραγματικά τη λαϊκή εντολή για σαρωτικές αλλαγές.
Το να κερδίσει τις εκλογές ίσως αποδειχθεί η εύκολη υπόθεση. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να κυβερνήσει αποτελεσματικά σε μια περίοδο πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας. Και σε αυτό, η απάντηση παραμένει ανοιχτή.
