Η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από 20 ημέρες, βομβαρδίζοντας πόλεις, σκοτώνοντας αμάχους και προκαλώντας μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση.
Η εισβολή του Πούτιν προκάλεσε την αντίδραση των δυτικών ηγετών, με τη μία χώρα μετά την άλλη να ανακοινώνει κυρώσεις κατά της Μόσχας και σε βάρος ολιγαρχών που συνδέονται με την κυβέρνηση. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό, καθώς κολοσσοί λιανικού εμπορίου, τεχνολογίας και οίκοι μόδας επίσης ενημέρωσαν ότι «παγώνουν» τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία.
Η ζωή των Ρώσων μετά τις κυρώσεις
Ο αντίκτυπος των μέτρων αρχίζει να γίνεται αισθητός, το κόστος των βασικών προϊόντων αυξάνεται, θέσεις εργασίας χάνονται και αυξάνεται η αίσθηση απομόνωσης. Το ρούβλι έχει κατρακυλήσει μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα πολλοί λιανοπωλητές να αυξήσουν τις τιμές τους.
Η Ντάρια, που ζει στο κέντρο της Μόσχας, λέει ότι δεν έχει δει ακόμα άδεια ράφια. «Το φαγητό δεν θα εξαφανιστεί, αλλά θα γίνει πιο ακριβό», λέει. «Πόσο πιο ακριβό, δεν μπορώ να φανταστώ - και φοβάμαι να το σκεφτώ», προσθέτει.
Ο Jan, πολίτης της ΕΕ που ζει και εργάζεται στη Μόσχα, δήλωσε στο BBC: «Στις 20 Φεβρουαρίου παρήγγειλα σε παντοπωλεία προϊόντα για 5.500 και τώρα το ίδιο καλάθι κοστίζει 8.000». Η τιμή του γάλακτος έχει σχεδόν διπλασιαστεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες, προσθέτει.
Οι τιμές της ζάχαρης και των δημητριακών ήταν ήδη περίπου 20% υψηλότερες αυτόν τον Φεβρουάριο από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass μεταδίδει ότι ορισμένοι λιανοπωλητές συμφώνησαν να περιορίσουν τις αυξήσεις των τιμών σε ορισμένα βασικά προϊόντα στο 5%. Άλλοι περιορίζουν την επιτρεπόμενη ποσότητα των βασικών προϊόντων όπως αλεύρι, ζάχαρη και λάδι που μπορούν να αγοράσουν οι πελάτες.
Η Ντάρια έχει γεμίσει τα ντουλάπια της. «Αγοράσαμε 4 κιλά καφέ, 4 λίτρα ηλιέλαιο, 4 λίτρα ελαιόλαδο και τέσσερα μπουκάλια ουίσκι», αναφέρει, προσθέτοντας ότι έχει παραγγείλει και φάρμακα για τρεις μήνες για την υψηλή αρτηριακή της πίεση. Ορισμένα φάρμακα είναι ήδη πιο δύσκολο να βρεθούν.
Τελευταία iPhones και μια τελευταία ευκαιρία για μια γεύση «ξένης ευδαιμονίας»
Μεγάλες μάρκες όπως η Apple, δεν πωλούν πλέον τα προϊόντα τους στη Ρωσία. Το κόστος των smartphone και των τηλεοράσεων έχει αυξηθεί περισσότερο από 10%.
Η Ντάρια σκεφτόταν να αγοράσει laptop για την οικογένειά της και τελικά προχώρησε στην αγορά καθώς είδε τις τιμές να αυξάνονται σταθερά. «Στις αρχές Φεβρουαρίου κόστιζαν περίπου 70.000 ρούβλια (730 δολάρια), αλλά μέχρι το τέλος του μήνα είχαν ανέβει στα 100.000 ρούβλια, όσα πληρώσαμε. Στη συνέχεια ανέβηκαν στα 140.000 πριν εξαντληθούν», αναφέρει.
Οι τιμές των αυτοκινήτων έχουν ανέβει, επίσης. «Αγοράσαμε φίλτρα και λάδι για το αυτοκίνητο, για όταν χρειαστεί σέρβις». «Καταφέραμε να αγοράσουμε στις παλιές τιμές, πριν διπλασιαστούν σχεδόν», συμπληρώνει.
Ο Πάβελ, λέκτορας πανεπιστημίου με σύζυγο και δύο παιδιά, έψαχνε να αγοράσει συσκευές για το διαμέρισμά τους στη Μόσχα. Την ημέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος, είδε κάποιες τιμές να αυξάνονται σχεδόν κατά 30%. Πρόλαβε να αγοράσει ψυγείο, κουζίνα, πλυντήριο ρούχων και βραστήρα και παρήγγειλε ένα κρεβάτι και ένα ντουλάπι από την Ikea μόλις μια μέρα πριν κλείσει. Δεν πιστεύει ότι οι τιμές στην Ikea άλλαξαν. «Απλώς δεν είχαν χρόνο να αυξήσουν τις τιμές», είπε ο Πάβελ.
Χάνοντας πελάτες και ίσως διαδικτυακές υπηρεσίες
Οι ρωσικές τράπεζες αφαιρέθηκαν από το διεθνές σύστημα πληρωμών Swift, προκαλώντας αναταραχή, ενώ άλλες υπηρεσίες της Visa, Mastercard, American Express, Apple και Google Pay περιορίζουν τις υπηρεσίες τους στη Ρωσία.
«Η κατάσταση είχε μεγάλο αντίκτυπο στην επιχείρησή μας», λέει η Νατάσα, η οποία εργάζεται σε γυμναστήριο. «Οι αριθμοί των πελατών μας έχουν μειωθεί. Οι άνθρωποι μας ζητούν να επιστρέψουμε τα χρήματα για τη συνδρομή τους.
Το κόστος ενοικίασης, εξοπλισμού και καθαριότητας αυξάνεται. Τα έξοδα έχουν αυξηθεί κατά 30% κατά μέσο όρο από τότε που επιβλήθηκαν οι κυρώσεις», λέει, προσθέτοντας ότι αναμένει ότι πολλές επιχειρήσεις σαν τη δική της θα κλείσουν. Όσοι δεν το κάνουν θα δυσκολευτούν να βρουν Ρώσους κατασκευαστές για να αντικαταστήσουν τον εισαγόμενο εξοπλισμό.
Η Αικατερίνα διευθύνει μια σειρά από σχολεία ξένων γλωσσών και όπως λέει οι κυρώσεις έχουν ήδη προκαλέσει προβλήματα. «Έχουμε δασκάλους σε άλλες χώρες που δεν μπορούμε να πληρώσουμε επειδή όλα τα δίκτυα μεταφοράς έχουν παγώσει. Έχουμε επίσης μαθητές στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Λετονία που δεν μπορούν να πληρώσουν τα δίδακτρα στους λογαριασμούς μας. Έχουμε βρει τρόπους να το αντιμετωπίσουμε, αλλά αυτή τη στιγμή κάθε εργάσιμη μέρα ξεκινά με την ανάγκη επίλυση μιας νέας κρίσης».
Αυτό που την ανησυχεί είναι πώς θα διαχειριστούν τα ομαδικά τους μαθήματα εάν αποκλειστεί το Zoom και υποστηρίζει ότι είχε προβλήματα επειδή οι διαδικτυακές της πλατφόρμες συντηρούνταν από μια εταιρεία στην Ουκρανία.
Από την πλευρά της, η Νατάσα δυσκολεύεται να συμβιβαστεί με τις αλλαγές. «Αυτό είναι ένα εντελώς νέο είδος κρίσης που μας κάνει όλους να νιώθουμε χαμένοι και σαστισμένοι. Όχι μόνο στην επιχείρηση αλλά και στη ζωή μας. Η απώλεια εισοδήματος, η ανάγκη να εγκαταλείψουμε έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, μειωμένες συνδέσεις, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης , και να μην μπορούμε να ταξιδέψουμε για να δούμε την οικογένεια και τους φίλους που ζουν στο εξωτερικό. Υπάρχουν πολλά πράγματα που έχουμε ήδη χάσει και δεν έχουμε ακόμη κατανοήσει πλήρως», αναφέρει.
Κλείσιμο ΜΜΕ και αναμνήσεις Ψυχρού Πολέμου
Η Ντάρια θεωρεί τον Βλαντίμιρ Πούτιν υπεύθυνο για τις κυρώσεις, αλλά οι περισσότεροι Ρώσοι ενημερώνονται από κρατικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία μεταφέρουν την αντι-ουκρανική προπαγάνδα του Κρεμλίνου. Πολλοί άνθρωποι τον υποστηρίζουν και μπορεί να καταλήξουν να κατηγορήσουν τη Δύση για κυρώσεις. Άλλοι δεν εγκρίνουν τον πόλεμο, αλλά μένουν σιωπηλοί - είναι επικίνδυνο για τους Ρώσους να επικρίνουν τον ηγέτη τους.
Κανείς δεν είναι σίγουρος για το μέλλον, αλλά οι οικονομικές επιπτώσεις αναμένεται να είναι σοβαρές και μακροχρόνιες. Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι υπήρξε μια «δραστική» οικονομική αλλαγή μετά την εισβολή.
«Στην επιφάνεια» μπορεί να μην μαντέψεις τι συμβαίνει στη Μόσχα, λέει η Ντάρια. Τα καφέ και τα εστιατόρια της πόλης είναι γεμάτα, το μετρό λειτουργεί, το μποτιλιάρισμα στο κέντρο υπάρχει ακόμη. «Αυτό συμβαίνει αν δεν δείτε τις διαμαρτυρίες, τις αναζητήσεις και τη φυγή δημιουργικών ανθρώπων. Πολλοί άλλοι μάλλον φεύγουν αθόρυβα επίσης. Αυτό μου δίνει την αίσθηση ότι τελειώνει το οξυγόνο», λέει.
Τα σημερινά γεγονότα φέρνουν μνήμες από τη δεκαετία του 1990, όταν η οικονομία της Ρωσίας κατέρρευσε μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. «Ήταν ενδιαφέρον να μιλάμε με ανθρώπους στα 30 τους για εκείνες τις εποχές και τις μερίδες που είχαμε για φαγητό. Παίρναμε κουπόνια και μάρκες για να αγοράσουμε ζάχαρη, βούτυρο και βότκα», θυμάται η Ντάρια.
«Θυμάμαι τις τεράστιες ουρές για να αγοράσω λουκάνικο... Υπήρχαν συχνά έντονες διαφωνίες, κατά της πώλησης πραγμάτων στους αγοραστές εκτός πόλης. Ήταν ντροπή. Ελπίζω να μην ξαναγίνει αυτό. Φοβάμαι ότι θα υπάρξουν περισσότερες διαρρήξεις και ληστείες λόγω της ξαφνικής αύξησης της φτώχειας και της απώλειας θέσεων εργασίας».
Ο Jan, από την πλευρά του, λέει ότι δεν έχει παρατηρήσει τη ζωή να αλλάζει σε μεγάλο βαθμό και ότι δεν σκοπεύει να φύγει. «Η οικογένειά μου και η δουλειά μου είναι εδώ. Είναι πολύ δύσκολο να ξεκινήσεις τη ζωή από την αρχή σε ένα νέο μέρος».
Με πληροφορίες BBC
