Διασωληνωμένος, μετά από τη αιματηρή επίθεση που δέχθηκε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στη Νέα Υόρκη, ο συγγραφέας Σαλμάν Ρούσντι, σε βάρος του οποίου εκκρεμούσε – εδώ και δεκαετίες – επικήρυξη εκατομμυρίων από το Ιράν.
Ο δράστης όρμησε στη σκηνή την ώρα που ο Ρούσντι ετοιμαζόταν να εκφωνήσει ομιλία σε εκδήλωση του Ιδρύματος Τσοτόκουα και μαχαίρωσε τον 75χρονο συγγραφέα, ο οποίος σωριάστηκε στο πάτωμα.
Τα νεότερα για την κατάστασή του αναφέρουν πως κινδυνεύει να χάσει την όραση από το ένα του μάτι, έχει υποστεί σοβαρή ζημιά στα νεύρα του ενός του χεριού και στο ήπαρ.
Τα έως τώρα στοιχεία είναι πως ο δράστης της επίθεσης του κατάφερε περί τις 10 με 15 μαχαιριές στον κορμό, το λαιμό και το πρόσωπο.
«Τα νέα δεν είναι καλά. Ο Σαλμάν μάλλον θα χάσει την όραση στο ένα του μάτι, τα νεύρα στο χέρι του κόπηκαν και το ήπαρ του τρυπήθηκε από μαχαιριά και έχει υποστεί ζημιά» ενημέρωσε ο λογοτεχνικός πράκτοράς του, ο Άντριου Γουάιλι.
Ταυτοποιήθηκε ο δράστης
Η αστυνομία της Νέας Υόρκης, παράλληλα, προχώρησε στην ταυτοποίηση του δράστης της επίθεσης στο πρόσωπο του 24χρονου Χάντι Ματάρ, κάτοικο του Νιού Τζέρσεϊ.
Ο 24χρονος ακινητοποιήθηκε από παρευρισκόμενους στην εκδήλωση, προτού συλληφθεί από αστυνομικούς.
Το κίνητρο της επίθεσης δεν είναι γνωστό, ενώ η αστυνομία της Νέας Υόρκης ανέφερε πως δεν υπήρχαν ενδείξεις για πιθανές απειλές πριν από τη συγκεκριμένη εκδήλωση.
Αντιδράσεις από ΗΠΑ και Γαλλία
Ο Λευκός Οίκος, σε σχετικό σχόλιο για την επίθεση, έκρινε πως ήταν «φρικιαστική».
«Προσευχόμαστε όλοι για την ταχεία ανάρρωσή του. Και είμαστε ευγνώμονες στους καλούς πολίτες και στους εργαζόμενους στις υπηρεσίες άμεσης βοήθειας που του προσέφεραν φροντίδες τόσο άμεσα» επεσήμανε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, ο Τζέικ Σάλιβαν.
The attack on Salman Rushdie is appalling. We’re all praying for his speedy recovery. And we’re thankful to good citizens and first responders for helping him so swiftly.
— Jake Sullivan (@JakeSullivan46) August 13, 2022
Για τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο αγώνας του Σαλμάν Ρούσντι «είναι και δικός μας», «είμαστε στο πλευρό του περισσότερο παρά ποτέ».
Εξέφρασε χθες, Παρασκευή, την υποστήριξή του στον συγγραφέα. «Εδώ και 33 χρόνια, ο Σαλμάν Ρούσντι ενσαρκώνει την ελευθερία και τον αγώνα εναντίον του σκοταδισμού. Το μίσος και η βαρβαρότητα τον χτύπησαν, άνανδρα» ανέφερε ο αρχηγός του γαλλικού κράτους μέσω Twitter.
For 33 years, Salman Rushdie has embodied freedom and the fight against obscurantism. He has just been the victim of a cowardly attack by the forces of hatred and barbarism. His fight is our fight; it is universal. Now more than ever, we stand by his side.
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) August 12, 2022
O συγγραφέας που έγινε άθελά του σύμβολο της ελευθερίας της έκφρασης
Το βιβλίο «Σατανικοί Στίχοι» που έγραψε προκάλεσε αναταραχή σε αρκετές χώρες του μουσουλμανικού κόσμου το 1988, αφού θεωρήθηκε ότι είχε «βλάσφημο» περιεχόμενο. Λίγους μήνες αργότερα, ο τότε ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Χομεϊνί είχε εκδώσει θρησκευτικό διάταγμα (φετφά) ζητώντας τη δολοφονία του Ρούσντι.
Έκτοτε επιχειρούσε να μην τον αντιμετωπίζουν μόνο ως τον πρωταγωνιστή αυτής της υπόθεσης, που έβαλε φωτιά στο μουσουλμανικό κόσμο.
«Το πρόβλημά μου είναι ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να με βλέπουν μόνο μέσα από το πρίσμα του φετφά», είχε πει κάποτε ο ίδιος, ο οποίος θέλει να θεωρείται συγγραφέας και όχι σύμβολο.
Όμως, η αύξηση της ισχύος του ριζοσπαστικού ισλάμ αυτά τα τελευταία χρόνια δεν έπαψε να τον ξαναφέρνει σ' αυτό που ήταν πάντα στα μάτια της Δύσης: το σύμβολο της μάχης κατά του θρησκευτικού σκοταδισμού και για την ελευθερία τις έκφρασης.
Ήδη το 2005 θεωρούσε πως ο φετφάς αυτός ήταν ένα προοίμιο στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Και το 2016 σημείωνε: «Η περίπτωσή μου δεν ήταν παρά ο προάγγελος ενός φαινομένου πολύ ευρύτερου που πλέον μας αφορά όλους».
Είχε αφηγηθεί στα απομνημονεύματά του με τίτλο «Τζόζεφ Άντον», που κυκλοφόρησαν το 2012, την ανατροπή της ζωής του όταν ο Ιρανός αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί κάλεσε τους μουσουλμάνους ολόκληρου του κόσμου να τον σκοτώσουν.
Αναγκασμένος έκτοτε να ζει λαθραία και υπό αστυνομική προστασία, πηγαίνοντας από κρυψώνα σε κρυψώνα, κυκλοφορούσε με το όνομα Τζόζεφ Άντον, προς τιμήν των αγαπημένων του συγγραφέων, του Τζόζεφ Κόνραντ και του Άντον Τσέχοφ.
Χρειάστηκε να αντιμετωπίσει μια τεράστια μοναξιά, η οποία αυξήθηκε ακόμη περισσότερο μετά τη ρήξη με τη γυναίκα του, την Αμερικανίδα μυθιστοριογράφο Μαριάν Γουίγκινς, στην οποία είναι αφιερωμένοι «Οι σατανικοί στίχοι».
«Είμαι φιμωμένος και φυλακισμένος (...) Θα ήθελα να παίξω μπάλα με τον γιο μου στο πάρκο. Η συνηθισμένη, κοινότοπη ζωή είναι για μένα ένα ανέφικτο όνειρο», έγραφε.
Όμως από το 1993, έχοντας κουραστεί να είναι «ένας αόρατος άνθρωπος», πολλαπλασίασε τα ταξίδια και τις δημόσιες εμφανίσεις, παραμένοντας υπό την επίβλεψη της βρετανικής κυβέρνησης.
Αφού εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και πριν από την επίθεση που υπέστη χθες, ο Σαλμάν Ρούσντι είχε ξαναρχίσει μια λίγο-πολύ φυσιολογική ζωή, συνεχίζοντας να υπερασπίζεται στα βιβλία του τη σάτιρα και την ασέβεια.
Ο φετφάς δεν ήρθη και πολλοί μεταφραστές του βιβλίου του τραυματίσθηκαν από επιθέσεις, ακόμη και σκοτώθηκαν, όπως ο Ιάπωνας Χιτόσι Ιγκαράσι, θύμα επίθεσης με μαχαίρι το 1991.
«Τριάντα χρόνια πέρασαν», έλεγε πάντως το φθινόπωρο του 2018. «Τώρα όλα πάνε καλά. Ήμουν 41 ετών τότε (την εποχή του φετφά), είμαι 71 τώρα. Ζούμε σε ένα κόσμο όπου τα ζητήματα που προκαλούν ανησυχία αλλάζουν πολύ γρήγορα. Υπάρχουν πλέον πολλοί άλλοι λόγοι για να φοβάται κανείς, άλλοι άνθρωποι για να σκοτωθούν».
Το βιβλίο του, έχει εξάλλου εξηγήσει έκτοτε, «δεν έγινε κατανοητό». «Επρόκειτο στην πραγματικότητα για ένα μυθιστόρημα που μιλούσε για μετανάστες από την Ασία στο νότιο Λονδίνο και η θρησκεία τους δεν ήταν παρά μία όψη αυτής της ιστορίας», είπε.
Μαγικός ρεαλισμός
Η βασίλισσα της Αγγλίας του έδωσε τίτλο τιμής το 2007, προς μεγάλη απογοήτευση των εξτρεμιστών μουσουλμάνων, και αυτός ο μετρ του μαγικού ρεαλισμού, ένας άνθρωπος με τεράστια κουλτούρα που δηλώνει απολιτικός, έγραψε στα αγγλικά μια δεκαπενταριά μυθιστορήματα, διηγήματα για τη νεολαία, νουβέλες και δοκίμια.
Ο Σαλμάν Ρούσντι, η μητρική γλώσσα του οποίου είναι τα ουρντού, γεννήθηκε στις 19 Ιουνίου 1947 στη Βομβάη (Μουμπάι) της Ινδίας στους κόλπους μιας οικογένειας μη θρησκευόμενων μουσουλμάνων διανοουμένων, πλούσιας, προοδευτικής και καλλιεργημένης.
Καταβρόχθιζε τα ινδικά έπη και συμμετείχε στις γιορτές, τόσο τις ινδουιστικές, όσο και τις μουσουλμανικές και τις χριστιανικές.
Στα 13 του, πήγε για σπουδές στην Αγγλία. Αφού πέρασε από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, εργάστηκε στο Πακιστάν ως τηλεοπτικός παραγωγός. Στόχος διαρκούς λογοκρισίας, επέστρεψε στο Λονδίνο και κέρδισε τη ζωή του από τη διαφήμιση.
Το πρώτο του διάσημο μυθιστόρημα ήταν «Τα παιδιά του μεσονυκτίου», που το 1981 τιμήθηκε με το βραβείο Booker. Ακολούθησαν τα «Όνειδος» (το 1985 τιμήθηκε στη Γαλλία με το βραβείο του καλύτερου ξένου βιβλίου), «Ο τελευταίος στεναγμός του Μαυριτανού», «Ο κόσμος κάτω από τα πόδια της», «Σαλιμάρ, ο κλόουν», «Η γητεύτρα της Φλωρεντίας».
Μυθιστορήματα στα οποία αυτός ο λάτρης των φανταστικών οδυσσειών μιλούσε συχνά για την Ινδία και τις σχέσεις της με τη Δύση και καταγγέλλει την απουσία σημείων αναφοράς που, σύμφωνα με τον ίδιο, αποσταθεροποιεί εδώ και χρόνια τον κόσμο.
Πρώην πρόεδρος του PEN American Center, μέγας αναγνώστης του Γερμανού συγγραφέα Γκίντερ Γκρας και του Ρώσου Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ο Σαλμάν Ρούσντι παντρεύτηκε και χώρισε τέσσερις φορές. Το τελευταίο διαζύγιό του ανάγεται στο 2007, με την ινδικής καταγωγής ηθοποιό και μανεκέν Πάντμα Λάκσμι.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ
