Οι δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας κατηγορούνται ότι χρησιμοποιούν αδιάκριτη βία κατά των μεταναστών στα σύνορά τους, με αναφορές για θανάτους και τραυματισμούς και πολλαπλές μαρτυρίες για βιασμούς γυναικών.
Αιθίοπες μετανάστες που επιχείρησαν να περάσουν από τη γειτονική Υεμένη στη Σαουδική Αραβία μεταξύ 2019 και 2024 έχουν δώσει μαρτυρίες στον Guardian ότι δέχθηκαν πυρά πολυβόλων και ότι είδαν πτώματα να σαπίζουν στη συνοριακή περιοχή. «Προσωπικά είδα τρεις ανθρώπους να πεθαίνουν δίπλα μου», δήλωσε ένας Αιθίοπας, ο οποίος επιχείρησε να περάσει τη νύχτα στην επαρχία Νατζράν της Σαουδικής Αραβίας μαζί με δεκάδες άλλους το 2022. «Το ένα μου πόδι ανατινάχθηκε από τα πυρά της Σαουδικής Αραβίας. Γύρω μου υπήρχαν παντού μέλη σωμάτων τραυματιών και νεκρών».
Ένας άλλος μετανάστης μίλησε για τραύματα από θραύσματα στο πόδι και την πλάτη του. Ένας τρίτος ισχυρίστηκε ότι έγινε μάρτυρας του βιασμού τριών γυναικών από την Αιθιοπία από άνδρες με στολές συνοριοφυλάκων της Σαουδικής Αραβίας. Άλλοι περιέγραψαν ξυλοδαρμούς και σεξουαλικές επιθέσεις. Ένας άλλος άνδρας, ο οποίος επιχείρησε να περάσει τον Ιανουάριο του 2023, δήλωσε: «Το ταξίδι ήταν ιδιαίτερα τρομακτικό. Στη διαδρομή συναντήσαμε πολλά πτώματα σε αποσύνθεση που είχαν φαγωθεί από ζώα. Οι συνοριοφύλακες συνέχισαν να μας πυροβολούν καθώς περπατούσαμε μέσα σε ύπουλο έδαφος».
Οι σφαίρες χτύπησαν δύο νεαρές γυναίκες, είπε. «Η μία χτυπήθηκε στο στήθος και η άλλη χτυπήθηκε στο πίσω μέρος του λαιμού της. Και τα δύο κορίτσια πέθαναν ακαριαία. Πολλοί μετανάστες έπεσαν από έναν γκρεμό ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν. Άλλοι αιχμαλωτίστηκαν ή τραυματίστηκαν από πυροβολισμούς. Δεν έχουμε ιδέα τι τους συνέβη. Δεν ξέρουμε αν τα δύο κορίτσια θάφτηκαν ποτέ».
Οι μαρτυρίες αντανακλούν τα ευρήματα έκθεσης του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2023, η οποία διαπίστωσε ότι οι Σαουδάραβες συνοριοφύλακες σκότωσαν «εκατοντάδες Αιθίοπες μετανάστες και αιτούντες άσυλο» στα νότια σύνορα με την Υεμένη από τον Μάρτιο του 2022 έως τον Ιούνιο του 2023 «σε ένα μοτίβο που είναι ευρέως διαδεδομένο και συστηματικό» χρησιμοποιώντας όπλα και εκρηκτικά. Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ενέργειες αυτές ενδέχεται να ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Η HRW κατέγραψε ένα περιστατικό όταν Σαουδάραβες συνοριοφύλακες πυροβόλησαν έναν Αιθίοπα που αρνήθηκε να βιάσει δύο κορίτσια αφού η ομάδα τους επέζησε από επίθεση με όπλα. Στη συνέχεια ανάγκασαν ένα έφηβο αγόρι να βιάσει τα κορίτσια, σύμφωνα με την HRW. Σε ένα άλλο περιστατικό, Σαουδάραβες συνοριοφύλακες ζήτησαν από Αιθίοπες μετανάστες να επιλέξουν σε ποιο μέρος του σώματός τους προτιμούσαν να πυροβοληθούν πριν τους πυροβολήσουν από κοντινή απόσταση. «Υπάρχει μια κουλτούρα παντελούς ατιμωρησίας και ασυδοσίας στα σύνορα», δήλωσε η Nadia Hardman, η οποία συνέταξε την έκθεση της HRW. «Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε την πραγματική κλίμακα των δολοφονιών. Κανείς δεν έχει ανεξάρτητη πρόσβαση σε αυτές τις περιοχές. Είναι ουσιαστικά εκτός ορίων».
Ένας εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας και η πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Αιθιοπία επικοινώνησαν για να σχολιάσουν τους ισχυρισμούς.
Η Σαουδική Αραβία φιλοξενεί περίπου 750.000 Αιθίοπες μετανάστες. Περισσότεροι από τους μισούς πιστεύεται ότι έχουν εισέλθει παράνομα. Αυτοί οι παράτυποι μετανάστες υπομένουν επικίνδυνα οδοιπορικά στην έρημο και θαλάσσια περάσματα και ανεξέλεγκτες κακοποιήσεις από διακινητές ανθρώπων, ένοπλες συμμορίες και ομάδες ανταρτών της Υεμένης πριν καν φτάσουν στα σύνορα με τη Σαουδική Αραβία. Όσοι τα καταφέρνουν, βρίσκουν χαμηλά αμειβόμενη εργασία σε οικοδομές, σε αγροκτήματα και ως οικιακοί βοηθοί.
Τα τελευταία χρόνια, οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας έχουν εξαπολύσει επιχειρήσεις ασφαλείας για να συλλάβουν δεκάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες και να τους απελάσουν πίσω στην Αιθιοπία. Ενόψει της φιλοξενίας του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου το 2034 και της κατασκευής 11 νέων γηπέδων, η Σαουδική Αραβία βρίσκεται υπό αυξημένο έλεγχο όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας των μεταναστών εργατών.
Οι Αιθίοπες που ταξιδεύουν παράνομα μέσω Υεμένης σε αναζήτηση εργασίας προέρχονται από περιοχές που πλήττονται από τις εμφύλιες συγκρούσεις, τη φτώχεια και την κλιματική κρίση. Μεταξύ 2022 και 2023, ο αριθμός των Αιθιόπων που πραγματοποιούν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι αυξήθηκε κατά 32% και έφτασε τους 96.670, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ένας μικρότερος αριθμός Σομαλών ακολουθεί επίσης τη διαδρομή αυτή. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Σαουδική Αραβία έχει σταματήσει να χρησιμοποιεί βία για να εμποδίσει τις παράτυπες διελεύσεις. Ένας Αιθίοπας μετανάστης, ο οποίος προσπάθησε να φτάσει στη χώρα από έναν οικισμό της Υεμένης που ονομάζεται Al Raqw τον Δεκέμβριο του 2024, περιέγραψε ότι οι συνοριακές δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας στόχευσαν αυτόν και άλλους 10 Αιθίοπες με πολυβόλα και πυροβολικό για να τους απωθήσουν πίσω στην Υεμένη, τραυματίζοντας έναν.
«Η Σαουδική Αραβία πέταξε τα χρήματά της για να μπει στο διπλωματικό μαντρί», δήλωσε ο Hardman από την HRW. «Δεν έχει πραγματικά σημασία τι κάνει, ο κόσμος απλά προχωράει. Αν τα κράτη που συναλλάσσονται με τη Σαουδική Αραβία δεν στείλουν ένα μήνυμα που να λέει ότι δεν θα ανεχθούν τις καταχρήσεις, αυτές δυστυχώς θα συνεχιστούν».
Ένας άνδρας ταξίδεψε στην Υεμένη με την ελπίδα να φτάσει στη Σαουδική Αραβία αφού υπηρέτησε για σχεδόν δύο χρόνια ως αντάρτης μαχητής στον πόλεμο που έπληξε τη βόρεια περιοχή Tigray της Αιθιοπίας το 2020-2022. Αν και η κατάπαυση του πυρός τερμάτισε την αιματοχυσία, δεν προσέλκυσε πίσω αρκετούς τουρίστες ώστε να μπορέσει να συνεχίσει να εργάζεται ως ξεναγός.
Όταν έφτασε στην Υεμένη, είπε ότι κρατήθηκε και βασανίστηκε από διακινητές μέχρι που η οικογένειά του πλήρωσε λύτρα. Μετά την απελευθέρωσή του, στις αρχές του 2024, εργάστηκε για άλλους λαθρέμπορους στην Al Raqw για να εξοφλήσει το χρέος, διακινώντας κρυφά τσιγάρα και άλλα είδη στη Σαουδική Αραβία σε μονοπάτια που χρησιμοποιούσαν οι μετανάστες. «Είδα πολλά πτώματα στη διαδρομή», είπε. «Σε κάθε ταξίδι υπήρχαν πτώματα: πέντε σε ένα μέρος, δύο ή τρία σε ένα άλλο. Αυτό ήταν φυσιολογικό. Υπήρχαν φρέσκα πτώματα που είχαν σκοτωθεί πρόσφατα. Υπήρχαν πτώματα που βρίσκονταν εκεί για αρκετό καιρό, σε άσχημη αποσύνθεση. Μερικά ήταν σκελετοί».
Είπε ότι είδε κάμερες στα σύνορα, τις οποίες πιστεύει ότι χρησιμοποιούσαν οι Σαουδάραβες φρουροί για να εντοπίζουν τις κινήσεις των μεταναστών. Συνελήφθη και απελάθηκε με τη βία πίσω στην Αιθιοπία, όπου μίλησε στον Guardian σε μια καφετέρια στην πόλη του, το Wukro, της οποίας τα κτίρια φέρουν τα σημάδια από τις σφαίρες του πολέμου του Τιγκράι και η οποία έχει μακρά ιστορία μετανάστευσης προς τον Κόλπο.
Ένας άλλος άνδρας από το Wukro μίλησε από το εσωτερικό της Σαουδικής Αραβίας. Περιέγραψε ότι προσπάθησε να διασχίσει τα σύνορα τέσσερις φορές από το 2021 έως το 2023 και δέχθηκε πυρά, ενώ, τον Μάιο του 2023, η ομάδα του -κυρίως γυναίκες- συνελήφθη σε συνοριακό σταθμό. Είπε ότι οι φρουροί βίασαν τρεις από τις γυναίκες σε ένα κτίριο. «Μετά τους βιασμούς, οι συνοριοφύλακες μας απώθησαν, αναγκάζοντάς μας να επιστρέψουμε [στην Υεμένη]».
Η τέταρτη προσπάθειά του ήταν επιτυχής και τώρα βγάζει τα προς το ζην ως βοσκός στο βασίλειο, κερδίζοντας 800 σαουδαραβικά ριάλια (περίπου 170 λίρες το μήνα) και στέλνοντας το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του στην οικογένειά του στην Αιθιοπία. Ζει σε συνεχή φόβο. «Δεν μπορώ να πω ότι ζω πραγματικά γιατί, ανά πάσα στιγμή, οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας θα μπορούσαν να έρθουν και να με συλλάβουν ή ακόμη και να με σκοτώσουν. Δεν μπορώ να κοιμηθώ ήσυχος. Πάντα φοβάμαι ότι θα εμφανιστούν. Μπορώ πραγματικά να πω ότι η ζωή εδώ στη Σαουδική Αραβία είναι η επίγεια κόλαση».
Με πληροφορίες από Guardian
