Τα όλο και πιο συχνά περιστατικά βίας ανάμεσα σε ανηλίκους απασχολούν την κοινή γνώμη στη χώρα μας, αλλά το φαινόμενο φαίνεται πως είναι παγκόσμιο. Οι New York Times αποπειράθηκαν να εντοπίσουν τον λόγο γύρω από την έξαρσή τους και έφτασαν σε ένα ξεκάθαρο συμπέρασμα: Τα social media τροφοδοτούν το φαινόμενο.
Η εφημερίδα ερεύνησε περισσότερες από 400 περιπτώσεις διαπληκτισμών σε σχολεία στην Καλιφόρνια, την Τζόρτζια, το Τέξας και 12 άλλες πολιτείες των ΗΠΑ και επικοινώνησε με δεκάδες μαθητές, γονείς, καθηγητές, και αστυνομικούς. Ανακάλυψαν ένα μοτίβο, σύμφωνα με το οποίο οι Αμερικανοί έφηβοι αξιοποιούν τα smartphone και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να οργανώσουν, να προκαλέσουν, να καταγράψουν και να διαδώσουν πλάνα από βάναυσους ξυλοδαρμούς μεταξύ των συμμαθητών τους.
Στο άρθρο των New York Times παρουσιάζονται διάφορα περιστατικά ενδοσχολικής βίας, τα οποία είναι πανομοιότυπα με συμβάντα βίας ανηλίκων που καταγράφονται σε εβδομαδιαία, αν όχι καθημερινή βάση, στη χώρα μας. Σε μία περίπτωση, τέσσερις μαθήτριες βιντεοσκοπούν μία φίλη τους, καθώς εκείνη προσεγγίζει μία κοπέλα με την οποία είχε μαλώσει στο παρελθόν.
Όταν οι δύο μαθήτριες της τρίτης γυμνασίου συναντιούνται, σύντομα αρχίζουν τα σπρωξίματα και έπειτα οι γροθιές μεταξύ τους. Μία καθηγήτρια προσπαθεί να χωρίσει τις κοπέλες, αλλά χωρίς επιτυχία, έτσι προσπαθεί να κάνει το καλύτερο που μπορεί, δηλαδή να σταματήσει τους μαθητές που απαθανατίζουν το γεγονός με τα κινητά τους.
Διότι στην επιδημία της βίας των ανηλίκων φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο το γεγονός ότι τα βίντεο των επιθέσεων αναρτώνται στο διαδίκτυο, καθώς οι επιτιθέμενοι συχνά επιδιώκουν την ταπείνωση του θύματός τους και στον ψηφιακό κόσμο.
Σε ένα άλλο συμβάν, ο Ρικάρντο Μαρτίνεζ, μαθητής δευτέρας λυκείου, περιγράφει πώς έγινε μάρτυρας ενός μεγάλου, βίαιου τσακωμού στο σχολείο του. Όπως λέει, παρακολουθούσε έντρομος, βλέποντας δεκάδες από τους συμμαθητές του να ανταλλάσσουν γροθιές και κλοτσιές στο εστιατόριο του σχολείου, ενώ γύρω τους είχε συγκεντρωθεί πλήθος που επευφημούσε.
Υπήρχε και μία τρίτη ομάδα μαθητών, όμως, οι οποίοι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τραβήξουν τα καλύτερα πλάνα του διαπληκτισμού, χωρίς να γίνουν παραλήπτες κάποιας γροθιάς.
«Ήταν σαν μια καταιγίδα από βίντεο», δήλωσε ο 18χρονος, πλέον, Μαρτίνεζ και τελειόφοιτος. «Όλοι προσπαθούσαν να βρουν την καλύτερη οπτική γωνία»
Αλλά το πανδαιμόνιο στο Λύκειο Revere της Μασαχουσέτης μόλις είχε αρχίσει.
Μέσα σε λίγα λεπτά, οι μαθητές σε άλλα τμήματα του κτιρίου άρχισαν να λαμβάνουν μηνύματα τα σχετικά με τον καβγά στο εστιατόριο. Ξαφνικά, είπαν οι καθηγητές, δεκάδες έφηβοι άρχισαν να τρέχουν στους διαδρόμους και να κατεβαίνουν τις σκάλες με τα τηλέφωνά τους στο χέρι για να φτάσουν στο σημείο του τσακωμού.
Για να εμποδίσει περισσότερα άτομα από το να φτάσουν στο εστιατόριο, το προσωπικό του σχολείου αναγκάστηκε να φρουρεί τις πόρτες και εξέδωσε εντολή που υποχρέωνε τους μαθητές να παραμείνουν στις τάξεις τους. Τελικά, κάλεσαν την αστυνομία για να αποκαταστήσει την τάξη και στο απόηχο του καβγά, 17 άτομα αποβλήθηκαν από το σχολείο για τη συμμετοχή τους.
Πώς τα social media τροφοδοτούν το φαινόμενο
Όπως αναφέρουν οι New York Times, η τεχνολογία των smartphones, δηλαδή τα βίντεο, τα μηνύματα και τα social media, τροφοδοτεί όλο και περισσότερο και ενίοτε εντείνει τους καβγάδες στις σχολικές μονάδες, διαταράσσοντας τη μάθηση. Τα βίντεο των σχολικών καυγάδων συχνά πυροδοτούν στη συνέχεια νέους κύκλους διαδικτυακού εκφοβισμού, λεκτικής επιθετικότητας και βίας.
Η τεχνολογία ευνοεί και ενισχύει όλο και περισσότερο κάθε στάδιο αυτής της επιθετικότητας. Οι διαμάχες συχνά ξεκινούν από διαδικτυακό bullying, το οποίο έπειτα προκαλεί προσωπικές διαμάχες στον σχολικό χώρο, όπως υποστήριξαν εκπαιδευτικοί και αστυνομικοί.
Όταν φαίνεται πως υπάρχει μία διαφωνία ανάμεσα σε εφήβους, οι συμμαθητές τους θα αρχίσουν να συγκεντρώνονται γύρω τους, πολλοί από αυτούς ενθαρρύνοντάς τους να έρθουν «στα χέρια» και όντες έτοιμοι να απαθανατίσουν το συμβάν. Έπειτα, το βίντεο του ξυλοδαρμού θα διαδοθεί με εντυπωσιακή ταχύτητα στο διαδίκτυο, όπου οι επιτιθέμενοι σχολιάζουν τα θύματά τους, ελπίζοντας να τα ταπεινώσουν.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο κύκλος της βίας έχει βγει από τα όρια του σχολείου. Τώρα, ορισμένες περιφέρειες των ΗΠΑ αντιμετωπίζουν αγωγές αμέλειας από γονείς, ενώ σε άλλες παρατηρείται μαζική παραίτηση εκπαιδευτικών.
Από την πλευρά τους, δεκάδες περιφέρειες έχουν μηνύσει εταιρείες social media, υποστηρίζοντας ότι οι εφαρμογές τους έχουν «εθιστικά» χαρακτηριστικά που τις καθιστούν ακαταμάχητες για τους εφήβους, κάτι που όμως έχει αρνητικό αντίκτυπο στη μαθησιακή διαδικασία.
Μιλώντας στην ιστορική εφημερίδα, διευθυντές σχολείων ισχυρίστηκαν ότι ξοδεύουν πλέον ένα σημαντικό μέρος του χρόνου τους για να αποτρέψουν ή να διευθετήσουν διαμάχες μαθητών που προκλήθηκαν λόγω της τεχνολογίας.
«Τα κινητά τηλέφωνα και η τεχνολογία είναι η υπ' αριθμόν 1 πηγή καβγάδων, και ο βασικός λόγος πίσω από την προώθηση, την καταγραφή, και την σχεδόν εξύμνηση των καυγάδων από τους μαθητές», δήλωσε η Kelly Stewart, υποδιευθύντρια στο γυμνάσιο Juneau-Douglas στο Juneau της Αλάσκα.
Ο αντίκτυπος της πανδημίας στους μαθητές
Οι μαθητές χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να υποκινούν τη σχολική βία από την πρώτη δεκαετία του 2000 οπότε ιδρύθηκαν πλατφόρμες όπως το MySpace ή το MSN.
Όμως οι τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων δέκα χρόνων, όπως οι υψηλής ποιότητας κάμερες και οι λειτουργίες ζωντανής μετάδοσης όπως το Instagram Live, έχουν κάνει τους εφήβους να κοινοποιούν και να παράγουν βίντεο μαζικά. Απλώς κάποια από αυτά είναι κλιπ από σχολικούς καβγάδες.
Ήδη, από το 2020, είχαν εμφανιστεί στο Instagram και το TikTok λογαριασμοί αφιερωμένοι σε βίντεο από σχολικούς καβγάδες, που είχαν δημιουργηθεί χρησιμοποιώντας τα ονόματα ή τα αρχικά των γυμνασίων και των λυκείων όπου συνέβαιναν τα περιστατικά βίας.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19, πολλοί μαθητές έγιναν ακόμη περισσότερο προσκολλημένοι στα κινητά τους τηλέφωνα και λιγότερο άνετοι στις αλληλεπιδράσεις τους στον πραγματικό κόσμο. Ή τουλάχιστον αυτό υποστήριξαν πολλοί εκπαιδευτικοί στους New York Times, που πρόσθεσαν ότι μετά τα lockdowns, αρκετοί μαθητές δυσκολεύονται να ελέγξουν τα συναισθήματα τους.
Όταν ξανάνοιξαν τα δημόσια σχολεία του Λος Άντζελες, οι αναφορές για μαθητικούς καβγάδες υπερδιπλασιάστηκαν, φτάνοντας τα 4.800 περιστατικά το σχολικό έτος 2023, σε σύγκριση με 2.315 καβγάδες το 2018, σύμφωνα με έκθεση της τοπικής περιφέρειας.
Τον Μάιο, πολλά κορίτσια που σχεδίαζαν μια επίθεση σε μια συμμαθήτριά τους σε ένα γυμνάσιο της Καλιφόρνιας, ανάρτησαν ένα βίντεο στο Instagram εκ των προτέρων, στο οποίο αποφάσιζαν ποια θα λειτουργούσε ως τσιλιαδόρος και θα φύλαγε τα σακίδιά τους κατά τη διάρκεια του ξυλοδαρμού, δήλωσε ο υπαστυνόμος Alan Bates, από το αστυνομικό τμήμα της περιοχής.
Βίντεο από την επίθεση, το οποίο προβλήθηκε από τα τοπικά τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, έδειχνε πολλές μαθήτριες να χτυπούν ένα άλλο κορίτσι καθώς ήταν ξαπλωμένο στο έδαφος, ενώ ένα πλήθος μαθητών αποδοκίμαζε και βιντεοσκοπούσε. Η αστυνομία απήγγειλε αργότερα κατηγορίες σε οκτώ κορίτσια, ηλικίας 12 έως 14 ετών, για συνωμοσία με σκοπό τη διάπραξη επίθεσης.
«Η επιθετικότητα ξεκινά από την τεχνολογία, συνεχίζεται μέσω της τεχνολογίας με τον σχεδιασμό των καβγάδων και κορυφώνεται στη σωματική αντιπαράθεση», κατέληξε ο υπαστυνόμος Bates.
Με πληροφορίες από New York Times
