Πολέμιος των αμβλώσεων και των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ο πάστορας Τιμ Νταν ξοδεύει εκατομμύρια δολάρια για τον Ντόναλντ Τραμπ, προκειμένου να έχει λόγο στην αμερικανική πολιτική σκηνή, πέρα από τα σύνορα του Τέξας.
Το χρήμα, σύμφωνα με τον Τιμ Νταν, το μόνο που κάνει ευκολότερο «είναι να διαιωνίζεται η ψευδαίσθηση του ελέγχου». Στην πραγματικότητα, συνέχισε ο πετρελαιάς του δυτικού Τέξας, κάθε άνθρωπος έχει τον έλεγχο μόνο τριών πραγμάτων: «ποιον ή τι εμπιστεύεσαι ή από ποιον εξαρτάσαι, πώς βλέπεις τα πράγματα -την προοπτική σου- και τι κάνεις». «Αυτό είναι όλο», είπε σε μια συνέντευξη στο podcast του 2022 με την ευαγγελική ομάδα Promise Keepers. Είναι μια αξιοσημείωτη δήλωση από τον Τιμ Νταν, έναν υπερσυντηρητικό δισεκατομμυριούχο και πάστορα που έχει χαρακτηριστεί ως η «πιο ισχυρή προσωπικότητα του Τέξας».
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο Νταν έχει ξοδέψει περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια για να οδηγήσει το νομοθετικό σώμα του Τέξας στην ακροδεξιά. Τώρα ο μεγιστάνας των ορυκτών καυσίμων και ευαγγελικός χριστιανός βάζει στο στόχαστρό του έναν άλλο στόχο: την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Ο Νταν καθιερώθηκε ως ο όγδοος μεγαλύτερος χρηματοδότης της εκστρατείας επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ με δωρεά πέντε εκατομμυρίων δολαρίων στα τέλη του 2023. Έχει χρηματοδοτήσει τα ακροδεξιά think tank «Center for Renewing America» και «America First Legal», των οποίων ηγούνται ο Ράσελ Βάουτ, πρώην διευθυντής προϋπολογισμού του Τραμπ, και ο Στίβεν Μίλερ, πρώην ανώτερος σύμβουλος του Τραμπ.
Ο Νταν έχει επίσης συνάψει επιχειρηματική συμμαχία με τον Μπραντ Πάρσκαλε, πρώην διευθυντή της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, ο οποίος πρόσφατα αγόρασε σπίτι στο δυτικό Τέξας, και συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο του America First Policy Institute - μιας πολιτικής θερμοκοιτίδας για τη δεύτερη εκστρατεία του Τραμπ, της οποίας ηγείται η Μπρουκ Ρόλινς, πρώην σύμβουλος εσωτερικών υποθέσεων του Ρεπουμπλικανού μεγιστάνα. Επίσης ο Νταν είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Δημόσιας Πολιτικής του Τέξας, το οποίο συμβάλλει στο δεξιό, αντι-ρυθμιστικό σχέδιο πολιτικής του Τραμπ που ονομάζεται «Project 2025».
Ο Νταν μπορεί σύντομα να έχει ακόμη μεγαλύτερη περιουσία για να διοχετεύσει στον σκοπό του. Τον Δεκέμβριο, εβδομάδες πριν κάνει τη δωρεά του ύψους 5 εκατ. δολαρίων στον Τραμπ, ο Νταν συμφώνησε να πουλήσει την εταιρεία Fracking CrownRock -μια σύμπραξη μεταξύ της εταιρείας γεωτρήσεων CrownQuest και της εταιρείας ιδιωτικών κεφαλαίων LimeRock- στην Occidental Petroleum έναντι 2,2 δισ. δολαρίων. Οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ καθυστέρησαν την πώληση, ωστόσο ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να επισπεύσει τη συμφωνία και άλλες παρόμοιες συγχωνεύσεις στην περίπτωση επανεκλογής του.
Αν και η εθνική πολιτική είναι μια νέα αρένα για τον Νταν, οι Τεξανοί λένε ότι η «βασιλεία» του στην πολιτεία τους μπορεί να φωτίσει τις προτεραιότητές του. «Αυτός ο τύπος είναι ένας απόλυτος λευκός χριστιανός εθνικιστής και είναι πρόθυμος να χρησιμοποιήσει τα χρήματά του για να μοχλεύσει ακριβώς αυτό που θέλει πολιτικά» δήλωσε ο Ματ Άνγκλ, ο οποίος διευθύνει το Lone Star Project, μια δημοκρατική επιτροπή πολιτικής δράσης στο Τέξας. Ο Νταν απορρίπτει την ταμπέλα του χριστιανού εθνικιστή, λέγοντας ότι οι χριστιανοί δεν πρέπει να «υποτάσσουν» τις πεποιθήσεις τους σε άλλες ιδεολογίες. «Η πολιτική και η θρησκεία είναι αδιαχώριστες. Δεν μπορείς να έχεις το ένα χωρίς το άλλο», δήλωσε σε πολιτικό συνέδριο του 2022.
«Η πολιτική μου δραστηριότητα είναι προέκταση του χριστιανισμού μου»
Ο Νταν δεν γεννήθηκε δισεκατομμυριούχος. Μεγάλωσε με τρία μεγαλύτερα αδέλφια στην πόλη Μπιγκ Σπρινγκ του δυτικού Τέξας, η οποία βρίσκεται στην άκρη του πιο παραγωγικού κοιτάσματος πετρελαίου στον κόσμο, της λεκάνης Permian. Οι γονείς του δεν αποφοίτησαν από το λύκειο. Ο πατέρας του Νταν εργαζόταν σε αγροκτήματα και εργοστάσια στην Καλιφόρνια, ενώ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μετακόμισε στο Τέξας για να εργαστεί στις πωλήσεις ασφαλειών.
Όταν γεννήθηκε ο Νταν το 1955, η άλλοτε κοιμισμένη γενέτειρά του ανθούσε, καθώς χιλιάδες άνθρωποι μετακόμιζαν για να εργαστούν σε μια επαναλειτουργούσα στρατιωτική βάση, σε εταιρείες πετροχημικών και στο μεγαλύτερο διυλιστήριο πετρελαίου της περιοχής. Ως νεαρός πήγαινε τακτικά στην εκκλησία με την οικογένειά του και μέχρι το λύκειο έπαιζε σε αθλητικές ομάδες και σε ροκ συγκροτήματα.
«Έτρεφα τη φιλοδοξία να γίνω επαγγελματίας αθλητής, επαγγελματίας μουσικός και πρόεδρος εταιρείας. Αν και δεν είχα την ικανότητα ή την απαιτούμενη δέσμευση για να γίνω επαγγελματίας αθλητής ή μουσικός, είχα κλίση στις επιχειρήσεις» έγραψε στα απομνημονεύματά του με τίτλο Yellow Balloons (Κίτρινα μπαλόνια), το 2018.
Αφού αποφοίτησε από το λύκειο το 1974, ο Νταν κατευθύνθηκε βόρεια στο Texas Tech University για να σπουδάσει χημικός μηχανικός. Μετά από τρία χρόνια, παντρεύτηκε και λίγο αργότερα απέκτησε το πρώτο του παιδί. Όταν αποφοίτησε, ο Νταν έπιασε δουλειά στην Exxon στο Χιούστον και στη συνέχεια, για ένα σύντομο διάστημα, διαχειρίστηκε τα βιβλία των πετρελαϊκών εταιρειών σε μια τράπεζα - μια δουλειά που τον έφερε στο σημερινό του σπίτι, στο Μίντλαντ του Τέξας.
Το 1987 επέστρεψε στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων ως στέλεχος σε μια νεοϊδρυθείσα εταιρεία γεωτρήσεων, την Parker and Parsley Development Partners, αλλά παραιτήθηκε οκτώ χρόνια αργότερα εν μέσω αναταραχών στην εταιρεία. Η Parker and Parsley μετατράπηκε αργότερα στην κορυφαία πετρελαϊκή επιχείρηση Permian Pioneer Natural Resources, την οποία η Exxon συμφώνησε να αγοράσει πέρυσι σε μία από τις μεγαλύτερες συγχωνεύσεις ορυκτών καυσίμων στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες.
Ο Νταν συνέχισε να είναι συνιδρυτής της δικής του εταιρείας ορυκτών καυσίμων - και άρχισε την προσπάθειά του να ασχοληθεί με την πολιτική. Το 1996 ήταν αντιπρόσωπος στο συνέδριο των Ρεπουμπλικανών του Τέξας, ανέφερε το Texas Monthly. Την ίδια χρονιά, άρχισε να αγοράζει πετρελαιοπηγές στο δυτικό Τέξας, οι οποίες θα αποδεικνύονταν ιδιαίτερα πολύτιμες περισσότερο από μια δεκαετία αργότερα, εν μέσω της έκρηξης της υδραυλικής ρωγμάτωσης (ή fracking) που κατέστησε τις ΗΠΑ τον κορυφαίο παραγωγό πετρελαίου στον κόσμο.
Δέκα χρόνια αργότερα, ο Νταν αντιτάχθηκε σε ένα μέτρο που θα επέβαλε νέους φόρους στις επιχειρηματικές συμπράξεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρηματοδοτούν πετρελαιοπηγές. Το 2006 ίδρυσε τη συντηρητική πολιτική οργάνωση Empower Texans για να αντιταχθεί στην προωθούμενη φορολόγηση.
Ο Νταν συνέχισε να χρησιμοποιεί το Empower Texans για να χρηματοδοτεί τη δεξιά και ακροδεξιά ατζέντα του. Όταν η ομάδα διαλύθηκε εν μέσω εσωτερικών διαφωνιών το 2020 -τα ανώτερα στελέχη της πολιτικής οργάνωσης έκαναν προσβλητικά αστεία για τον Γκρεγκ Άμποτ, τον κυβερνήτη του Τέξας- άρχισε να τοποθετεί πολιτική χρηματοδότηση σε μια νέα ομάδα, την Defend Texas Liberty. Έκανε δωρεές σε μια σειρά ακροδεξιών θεμάτων και υποψηφίων, συμπεριλαμβανομένου του πρώην πάστορα νεολαίας Μπράιαν Σλάτον, ο οποίος εκδιώχθηκε από την πολιτειακή βουλή του Τέξας πέρυσι λόγω κατηγοριών για ανάρμοστη σεξουαλική σχέση με μια ανήλικη βοηθό.
Στη συνέχεια, το περασμένο φθινόπωρο, ο πρόεδρος της Defend Texas Liberty -ένας πρώην πολιτειακός νομοθέτης που είχε δεχθεί εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια από τον Νταν- συναντήθηκε με τον εθνικιστή Νικ Φουέντες, ο οποίος αρέσκεται στο να εξυμνεί τον Χίτλερ. Η επιτροπή πολιτικής δράσης του Τιμ Νταν έκλεισε σύντομα, όμως μέσα σε λίγες εβδομάδες αντικαταστάθηκε από μια νέα ομάδα, την Texans United for a Conservative Majority, με επικεφαλής τον Νταν και τον συχνό συνεργάτη του, τον επίσης δισεκατομμυριούχο, μεγιστάνα του πετρελαίου και ευαγγελιστή Φάρις Γουίλκς.
Τον Απρίλιο, ο Νταν δέχθηκε και πάλι πυρά όταν ο πρώην πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων του Τέξας Τζο Στράους, ο οποίος είναι Εβραίος, δήλωσε ότι ο μεγιστάνας του πετρελαίου του είπε το 2010 ότι μόνο οι χριστιανοί θα έπρεπε να ηγούνται του νομοθετικού σώματος του Τέξας - κάτι που ο Νταν δεν έχει αρνηθεί δημοσίως. Για την ακρίβεια ο Τιμ Νταν λέει ρητά πως αντιλαμβάνεται την πολιτική του δραστηριότητα ως προέκταση του χριστιανισμού του.
«Το πετρέλαιο βρίσκεται στο επίκεντρο»
Ο Τιμ Νταν έχει εξισώσει τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό με τον εξτρεμισμό λέγοντας πως έχει στόχο την «αποβιομηχανοποίηση των ΗΠΑ».
Το Ίδρυμα Δημόσιας Πολιτικής του Τέξας, του οποίου είναι αντιπρόεδρος, έχει επίσης πρωτοστατήσει σε επιθέσεις τόσο κατά των οικονομικών πολιτικών που επικεντρώνονται στο περιβάλλον όσο και κατά των προσπαθειών για την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο Νταν δήλωσε στο Forbes ότι θα ήθελε να δει την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος να διαλύεται. Και το σχέδιο «Project 2025», στο οποίο συνέβαλε το Ίδρυμα Δημόσιας Πολιτικής του Τέξας που συνδέεται με τον Νταν, περιλαμβάνει οδικούς χάρτες για την ανύψωση των ορυκτών καυσίμων και την ευρεία άρση των περιβαλλοντικών ρυθμίσεων.
Αλλά τα πιο αγαπημένα θέματα του Νταν δεν σχετίζονται άμεσα με την ενέργεια. Έχει δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε κοινωνικά ζητήματα, όπως η υπονόμευση της δημόσιας εκπαίδευσης, η χρηματοδότηση των θρησκευτικών σχολείων με χρήματα των φορολογουμένων, αντιτίθεται στο δικαίωμα στην άμβλωση και στην περίθαλψη για τη δυσφορία φύλου.
Οι υποψήφιοι που χρηματοδοτούνται από τον Νταν τάσσονται υπέρ της απαγόρευσης των αμβλώσεων και του περιορισμού της πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες για φυλομετάβαση. Επίσης έχουν πιέσει να αναρτηθούν οι Δέκα Εντολές σε όλες τις δημόσιες σχολικές αίθουσες και να αντικατασταθεί η δημόσια εκπαίδευση με κουπόνια ιδιωτικών σχολείων.
«Οι μαρξιστές γίνονται όλο και πιο τολμηροί και θρασείς στην προσπάθειά τους για τυραννία», τόνισε ο Νταν σε ομιλία του το 2019 σε συνέδριο που διοργάνωσε η ακροδεξιά Συνέλευση των Πολιτειών, με την οποία συνδέεται από την ίδρυσή της. «Γίνεται ξεκάθαρο ότι θέλουν να μας σκοτώσουν» είπε.
Η ρητορική του Νταν για έναν «επελαύνοντα κομμουνισμό» ταυτίζεται με αυτή του Τραμπ στην προεκλογική του εκστρατεία, που απηχεί τους πετρελαιοπαραγωγούς του Τέξας, οι οποίοι θεωρούν εδώ και καιρό ότι απειλούνται οι οικογενειακές αξίες τους και το πετρέλαιό τους.
Με πληροφορίες από Guardian
