Στο πρόσωπο του Ζαχέρ Τζαμπαρίν οι διεθνείς αναλυτές βλέπουν τον «διευθύνοντα σύμβουλο» της Χαμάς, ο οποίος εξασφάλισε τα χρήματα προκειμένου η παλαιστινιακή οργάνωση να επιτεθεί στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Ο Ζαχέρ Τζαμπαρίν διαχειρίζεται χαρτοφυλακίου εταιρειών, οι οποίες αποδίδουν ετησίως πολύ μεγάλα έσοδα στην οργάνωση, σύμφωνα με ανάλυση της Wall Steet Journal για τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Η επιρροή του Ιράν, αλλά και της Τουρκίας, στα οικονομικά της Χαμάς είναι κομβικής σημασίας.
Ο Ζαχέρ Τζαμπαρίν πήρε δανεικά από την μητέρα για όπλα της Χαμάς
Όταν ο Ζαχέρ Τζαμπαρίν διηύθυνε έναν πυρήνα της Χαμάς τη δεκαετία του 1980, δανείστηκε μετρητά από τη μητέρα του για να αγοράσει όπλα. Τώρα, επιβλέπει μια οικονομική αυτοκρατορία για την οποία οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι αξίζει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και χρηματοδοτεί τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ. Υπενθυμίζεται πως η Χαμάς έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από την Ουάσινγκτον, αλλά έχει διατηρήσει την υποστήριξή της στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο.
Ο 55χρονος Ζαχέρ Τζαμπαρίν διαχειρίζεται την οικονομική σχέση της Χαμάς με τον κύριο χρηματοδότη της, το Ιράν, και είναι υπέυθυνος για τον τρόπο με τον οποίο η Τεχεράνη μεταφέρει μετρητά στη Λωρίδα της Γάζας, λένε Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι, σύμφωνα με την Wall Street Journal. Ο ίδιος διαχειρίζεται ένα χαρτοφυλάκιο εταιρειών που αποφέρουν μεγάλα έσοδα ετησίως στη Χαμάς και διαχειρίζεται ένα δίκτυο δωρητών και επιχειρηματιών που επενδύουν στην ισλαμιστική οργάνωση.
The ‘CEO’ of Hamas Who Found the Money to Attack Israel
— OPEC News+ (@OPECnews) January 5, 2024
Zaher Jabarin looks after a portfolio of companies that deliver income annually to the militant group https://t.co/RkfsROludF
Τα χρήματα της Χαμάς και ο σχεδιασμός της επίθεσης
Η επιρροή του Ζαχέρ Τζαμπαρίν στα οικονομικά της Χαμάς είναι τόσο σημαντική που νυν και πρώην αξιωματούχοι ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ πιστεύουν ότι επέτρεψε στην ομάδα να πληρώσει για όπλα και μισθούς μαχητών για να οργανώσει τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
«Ο Ζαχέρ Τζαμπαρίν έπαιξε τεράστιο ρόλο επειδή χειρίζεται όλα τα οικονομικά της Χαμάς εκτός Γάζας», δήλωσε ο Ούζι Σάγια, πρώην αξιωματούχος της ισραηλινής ασφάλειας που έχει ερευνήσει την παράνομη χρηματοδότηση. «Ο Ζαχέρ Τζαμπαρίν είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Χαμάς», πρόσθεσε. Ο Ζαχέρ Τζαμπαρίν ήταν κοντά στον Σαλέχ αλ Αρούρι τον αξιωματούχο της Χαμάς που σκοτώθηκε πρόσφατα. Οι δυο τους συνεργάστηκαν στενά στην ίδρυση της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Δυτική Όχθη και θεωρούνταν και οι δύο κοντά στο Ιράν.
Το Ισραήλ φοβάται ότι ακόμη και αν καταστρέψει τον στρατό της Χαμάς στη Γάζα, η οικονομική αυτοκρατορία της οργάνωσης θα παραμείνει ζωντανή. Ο Τζαμπαρίν για χρόνια κατάφερνε να προσπερνάει τις δυτικές κυρώσεις χρησιμοποιώντας χρηματοπιστωτικά συστήματα στη Σαουδική Αραβία, τον Λίβανο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Σουδάν και πρόσφατα την Τουρκία, για να ιδρύσει εταιρείες και να μεταφέρει χρήματα στη Γάζα. Αυτό τουλάχιστον αναφέρει η Wall Street Journal επικαλούμενη νυν και πρώην αξιωματούχους ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ, καθώς και νυν και πρώην Παλαιστίνιους οικονομικούς αξιωματούχους.
Οι σχέσεις της Χαμάς με την Τουρκία
Οι αδιάκοπες οικονομικές ροές καταδεικνύουν τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ να σταματήσουν τη χρηματοδότηση της Χαμάς, παρά τις κυρώσεις σε αξιωματούχους της οργάνωσης και σε συνδεδεμένες με αυτήν εταιρείες για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Υπό τον Τζαμπαρίν, το οικονομικό γραφείο της Χαμάς εδρεύει σε ένα κτήριο στην Κωνσταντινούπολη. Κατέχει μερίδια σε επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων μετοχών σε μια εταιρεία ακινήτων που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Τουρκίας.
Είναι «τιμή μου να λαμβάνω κεφάλαια για τη Χαμάς», δήλωσε ο Τζαμπαρίν σε συνέντευξή του. Ωστόσο, αρνείται τη δική του ανάμειξη στη συγκέντρωση χρημάτων. «Πρόκειται για κατηγορία, όχι για γεγονός», απαντάει. Η Τουρκία έχει δηλώσει ότι δεν θεωρεί τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση και κάνει διάκριση μεταξύ της στρατιωτικής και της πολιτικής πτέρυγας. Η Άγκυρα έχει υποστηρίξει ότι νόμιμες τουρκικές επιχειρήσεις δεν χρηματοδοτούν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Χαμάς και ότι το χρηματοπιστωτικό της σύστημα δεν έχει γίνει αντικείμενο κατάχρησης. Η τουρκική κυβέρνηση δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Ο Τζαμπαρίν έχει αναπτύξει σχέσεις με ανθρώπους που βρίσκονται κοντά στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι οποίοι, σύμφωνα με ισραηλινούς αξιωματούχους ασφαλείας, βοήθησαν τη Χαμάς να προμηθεύεται όπλα και χρηματοδότηση.
Το σύστημα hawala
Το Ιράν από την πλευρά του μετέφερε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στη Χαμάς τα τελευταία χρόνια μέσω χρηματιστών που χρησιμοποιούσαν το σύστημα hawala και πιο πρόσφατα τα κρυπτονομίσματα, ανέφερε η Wall Street Journal.
Τα μετρητά δόθηκαν μέσω ανταλλακτηρίων στη Βηρυτό, την Κωνσταντινούπολη και άλλους περιφερειακούς επιχειρηματικούς κόμβους προτού φτάσουν στη Γάζα, σύμφωνα με τους Αμερικανούς αξιωματούχους και τους νυν και πρώην Παλαιστίνιους αξιωματούχους.
Ποιος είναι ο Τζαμπαρίν
Γεννημένος το 1968, ο Τζαμπαρίν μεγάλωσε στο Σαλφίτ, μια πόλη στη βόρεια Δυτική Όχθη. Θρησκευόμενος από μικρός, πήγαινε στο τοπικό τζαμί και διάβαζε έργα του Χασάν αλ - Μπάνα, του ιδρυτή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενός ισλαμιστικού πολιτικού κινήματος του οποίου η Χαμάς είναι παρακλάδι, σύμφωνα με ένα βιβλίο που δημοσίευσε ο Τζαμπαρίν.
Στα τέλη της εφηβείας του, ήταν επικεφαλής μιας συμμορίας νέων με την ονομασία «Οι σκοπευτές» που συμμετείχαν στην εξέγερση κατά του Ισραήλ το 1987, γνωστή ως πρώτη Ιντιφάντα, σύμφωνα με συνέντευξή του στην εφημερίδα Felesteen με έδρα τη Γάζα. Μια από τις πρώτες πράξεις αντίστασης του Τζαμπαρίν, όπως είπε στη Felesteen, ήταν να γράφει γκράφιτι κατά της κατοχής γύρω από το Σαλφίτ.
Για να αγοράσει όπλα, ένα μέλος της ομάδας του Τζαμπαρίν πούλησε το αυτοκίνητό του και ένα άλλο τα κοσμήματα της γυναίκας του, είπε ο ίδιος στη συνέντευξη. Ο ίδιος ο Τζαμπαρίν ζήτησε να δανειστεί χρήματα από τη μητέρα του, σύμφωνα με το προφίλ του στην ιστοσελίδα του Παλαιστινιακού Κέντρου Πληροφοριών, το οποίο Ισραηλινοί ερευνητές λένε ότι συνδέεται με τη Χαμάς.
Μετά από χρόνια οι Ισραηλινοί συνέλαβαν τον Τζαμπαρίν για τη δολοφονία ενός στρατιώτη και ένα δικαστήριο τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη. Στη φυλακή, έμαθε εβραϊκά, σπούδασε και πήρε πτυχίο και ήταν ένα από τα πλέον δραστήρια μέλη της Χαμάς. Άρχισε να γράφει το βιβλίο του, το οποίο εκδόθηκε ένα χρόνο μετά την αποφυλάκισή του το 2011. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, η Χαμάς εξελίχθηκε από ένα περιθωριακό παλαιστινιακό κίνημα στην πιο δημοφιλή παράταξη στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
Η άνοδος του Τζαμπαρίν
Ο Τζαμπαρίν αποφυλακίστηκε το 2011 στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για την απελευθέρωση περισσότερων από 1.000 Παλαιστίνιων κρατουμένων για έναν Ισραηλινό στρατιώτη. Ανέβηκε στην κλίμακα της ιεραρχίας σχετικά με τις δράσεις της οργάνωσης εκτός των παλαιστινιακών εδαφών.
Εντός της Χαμάς, ο Τζαμπαρίν είναι επίσης υπεύθυνος για τους κρατούμενους και ήταν ανάμεσα στην αντιπροσωπεία που διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία για την οποία μεσολάβησα το Κατάρ και η Αίγυπτο για την απελευθέρωση ισραηλινών ομήρων.
«Δεν βγαίνεις από τη φυλακή και δεν παίρνεις αυτό το χαρτοφυλάκιο αν είσαι αρχάριος ή κάποιος μεσαίου επιπέδου», δήλωσε ο Μάθιου Λιούιτ, πρώην αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών που τώρα εργάζεται στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή, σχετικά με τον ρόλο του Τζαμπαρίν ως ανεπίσημου επικεφαλής των οικονομικών της Χαμάς. «Πρόκειται για μια θέση εμπιστοσύνης και εξουσίας», ανέφερε.
Μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει τέσσερις γύρους κυρώσεων με στόχο αξιωματούχους της Χαμάς, εταιρείες και επιχειρηματίες που συνδέονται με την οργάνωση. Ωστόσο, η χρηματοδότηση από το Ιράν και άλλους ιδιώτες συνεχίζεται από την αρχή του πολέμου, σύμφωνα με δυτικούς. Οι διαδικτυακές δωρεές έχουν αυξηθεί κατακόρυφα σε φιλανθρωπικές οργανώσεις στην Ευρώπη, την Ασία και τον Περσικό Κόλπο που κατηγορούνται για διασυνδέσεις με τη Χαμάς από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ ή την Αυστραλία.
«Αν τα χρήματα της Χαμάς συνεχίσουν να ρέουν από το εξωτερικό στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, θα βρεθούμε στην ίδια θέση να επεμβαίνουμε ξανά και ξανά», δήλωσε ο Εχούντ Λεβί, πρώην διευθυντής στο γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού με αντικείμενο τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Το οικονομικό δίκτυο της Χαμάς
Μέχρι τη στιγμή που απελευθερώθηκε ο Τζαμπαρίν, η Χαμάς είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο εταιρειών που παρείχαν στην ομάδα έσοδα και χρησιμοποιούνταν για το ξέπλυμα χρήματος, ώστε τα μετρητά να μην συνδέονται με την ομάδα, σύμφωνα με τους πρώην Αμερικανούς και Ισραηλινούς αξιωματούχους.
Η βάση αυτής της επιχείρησης, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, ήταν αρχικά η Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, όπου η Χαμάς διακίνησε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από το Ιράν προς τη στρατιωτική της πτέρυγα και τις επιχειρήσεις της στη Γάζα. Η Χαμάς κατείχε εκεί μια κατασκευαστική και κτηματομεσιτική επιχείρηση, καθώς και μια παρόμοια επιχείρηση στο Σουδάν, το οποίο εκείνη την εποχή κυβερνούσε μια ισλαμιστική δικτατορία, με επικεφαλής τον Ομάρ αλ-Μπασίρ, η οποία διατηρούσε καλή σχέση με τη Χαμάς. Στη συνέχεια το Σουδάν άλλαξε πολιτική και συνήψε διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ.
Υπό την πίεση κυρώσεων από τις ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία ανάγκασε τους οικονομικούς αξιωματούχους της Χαμάς να φύγουν από την Τζέντα. Εκπρόσωπος της σαουδαραβικής κυβέρνησης δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Η δράση στην Τουρκία
Ο Τζαμπαρίν τότε βρήκε νέα στέγη για την επιχειρηματική του αυτοκρατορία στην Τουρκία. Ο επικεφαλής των οικονομικών της Χαμάς έλαβε βοήθεια από έναν Τούρκο συνεργάτη του για την αγορά και ενοικίαση εμπορικών και οικιστικών ακινήτων και την αγορά πολυτελών οχημάτων, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγαν το 2018 οι υπηρεσίες εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ και αφορούσε τη σύλληψη ενός Τούρκου ακαδημαϊκού που κατηγορείται ότι συνεργαζόταν με τη Χαμάς.
Ο Τζαμπαρίν χρησιμοποιούσε τη θέση του για να χρηματοδοτεί επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών. Το πιο προβεβλημένο περιουσιακό στοιχείο ήταν η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Trend GYO. Εισηγμένη στο τουρκικό χρηματιστήριο, ανήκε κατά 75% σε άτομα-βιτρίνα της Χαμάς, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, οι οποίες επέβαλαν κυρώσεις στην εταιρεία τον Μάιο του 2022. Η τουρκική κυβέρνηση χορήγησε σε έναν από τους ιδρυτές της Trend την υπηκοότητα και ένα νέο όνομα, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. Αξιωματούχοι της Χαμάς που εδρεύουν στην Τουρκία έχουν ανοίξει τουρκικούς τραπεζικούς λογαριασμούς για να διακινούν μετρητά και να τα μεταφέρουν σε πράκτορες στη Δυτική Όχθη, είπαν.
Η εισηγμένη στο τουρκικό χρηματιστήριο Trend GYO ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι δεν γνώριζε τη Χαμάς ή άτομα που συνδέονται με την ομάδα.
Με πληροφορίες από The Wall Street Journal
