Τομεσημέρι της περασμένης Κυριακής,ετοιμαζόμουν να επισκεφθώ τον Τέλη γιανα σαβουρώσω μπριζολάκια. Την τελευταίαστιγμή άλλαξα γνώμη και αποφάσισα ναεπισκεφθώ το Destroy Athens. Η διακόσμηση τουσπιτιού μου χρειάζεται ανανέωση καισκέφθηκα πως σε αυτή την έκθεση θαμπορούσα να ενημερωθώ για τη σύγχρονηΤέχνη και να αγοράσω μερικά έργα νέωνκαλλιτεχνών, ώστε να αντικαταστήσω τουςπίνακες του Τσαρούχη και του Φασιανούπου έχω στο σαλόνι. Ενημέρωσα τις δυοκαμαριέρες μου -τη Μαρίλη και τη Χαριτίνη-πως θα επισκεφθούμε έναν χώρο Τέχνηςκαι τους συνέστησα να ντυθούν ευπρεπώς.Αν και έσκαγε ο τζίτζικας, έριξα πάνωμου μια γούνα που μου είχε χαρίσει οΑλέξανδρος Ιόλας το 1978 στο Παρίσι - ήθελανα εντυπωσιάσω τους υπόλοιπουςφιλότεχνους. Παράλληλα, τηλεφώνησα στηΒίβιαν Γιαδικιάρογλου για να της ζητήσωνα μας συνοδεύσει - η Βίβιαν έχει σπουδάσειΙστορία της Τέχνης και η παρουσία τηςθα ήτο χρήσιμη, καθώς θα μας εξηγούσετα κρυμμένα νοήματα των έργων και θαμας ανέλυε τις προθέσεις των καλλιτεχνών.Αν και είχε να βάλει μπουγάδα, ενθουσιάστηκεμε την πρότασή μου και σε πέντε λεπτάήταν στο σπίτι μου.
Στηδιαδρομή αποφάσισα να οδηγήσω ριψοκίνδυνατη Mercedes SLK που μουείχαν χαρίσει η Γιάννα Αγγελοπούλουκαι ο Θεόδωρος Δασκαλάκης όταν παντρεύτηκατην Εύη Αδάμ - γι' αυτό, δεν φόρεσα ζώνη.Πάρκαρα κοντά στο χώρο της έκθεσης καιάφησα από πενήντα ευρώ σε κάθε πόρτα,για να μη μου σπάσουν το αυτοκίνητο ταλούμπεν στοιχεία που σίγουρα θα σύχναζανστην περιοχή - παράλληλα, έριξα και καμιάτριακοσαριά ευρώ σε νομίσματα γύρω απότο αυτοκίνητο, γιατί ήτο ολοφάνερο πωςσε αυτήν τη γειτονιά κατοικούν πτωχοί.Λίγα μέτρα πριν την είσοδο της εκθέσεως,σκέφτηκα να προτείνω στην παρέα μου ναεπισκεφθούμε το «ButcherShop» ή το «Sardelles» - οι μυρωδιέςπου αναδύονταν από τις κουζίνες των δυοεστιατορίων μου είχαν σπάσει τα ρουθούνια.Δεκάδες άνθρωποι συνωστίζονταν στατραπέζια και χλαπάκιαζαν - υπέθεσα πωςήταν φιλότεχνοι που, λόγω συνωστισμού,δεν ημπόρεσαν να εισέλθουν στο χώρο τηςέκθεσης και παρηγορούνταν με κοψίδιακαι κουτσομούρες. Στο γκισέ των εισιτηρίων,μπροστά από εμάς, ήταν δυο Γάλλοι πουεπιθυμούσαν να εισέλθουν δωρεάν στοχώρο. Η ταμίας τους είπε ευγενικά πωςτα χαρτιά που της προσκόμισαν δενδικαιολογούσαν κάτι τέτοιο και αυτοίέκαναν να φύγουν. Τους αγόρασα δυοεισιτήρια για να μην επιστρέψουν στηνπατρίδα τους και κακολογούν τη φιλόξενηχώρα μας - τους έδωσα και πεντακόσιαευρώ να λιγδώσουν το άντερό τους γιατίμου φάνηκαν πεινάλες.
Μπαίνονταςστην έκθεση είδα κάτι οθόνες με κτίριαπου γκρεμίζονταν. Με
μάγεψε η αισιοδοξίατου έργου, αλλά η Βίβιαν Γιαδικιάρογλουτο προσπέρασε βιαστικά. Μάλλον θα τοείχε αγοράσει κάποιος άλλος συλλέκτηςκαι άρα δεν υπήρχε λόγος να χάνουμεχρόνο. Στον τοίχο ενός κτιρίου υπήρχεένα κείμενο που μου θύμισε τον ποιητήΦανφάρα. Ονομαζόταν «Η Τέχνη τουκενού». Μαγεύτηκα και διάβασα μερικέςγραμμές στη Βίβιαν, τη Μαρίλη και τηΧαριτίνη, που κρέμονταν από τα χείλημου:
«Ονομάζουμε ολοκληρωμένο Οναυτόν που γνωρίζει να είναι φιλόσοφος,ερευνητής, εξερευνητής του αγνώστου,καλλιτέχνης, εραστής του απείρου, φίλος,εραστής και επαναστατημένος, εξεγερμένοςποιητής...». Δεν συνέχισα άλλο - ήτανολοφάνερο πως αυτά τα λόγια είχαν γραφτείγια εμένα και δεν μου αρέσει ναπεριαυτολογώ. Στον απέναντι τοίχο έγραφε«We are not professionals» - αυτό μου φάνηκεκαλή είδηση γιατί οι ερασιτέχνες δενέχουν να φάνε και πουλάνε τα έργα τουςκοψοχρονιά.
Αμέσωςκατάλαβα το σκεπτικό του Destroy Athens: οχώρος της έκθεσης
ήταν χωρισμένος σεέξι κεφάλαια. Κάθε κεφάλαιο αναλογούσεσε μια ημέρα - πρώτη, δεύτερη κ.λπ. Ηέκθεση ολοκληρωνόταν την έκτη ημέρα,ημέρα κατά την οποία ο Θεός έφτιαξε τονάνθρωπο και μετά έφτιαξε και τη γυναίκαγια να έχει παρέα ο άνθρωπος - μη βλέπετεσήμερα, τα παλιά τα χρόνια τα σκυλιάήταν άγρια και δεν υπήρχαν ακόμα βιβλία.Έβδομη ημέρα δεν υπήρχε στην έκθεσηγιατί σύντομα θα δουλεύουμε και τιςΚυριακές - ούτε όγδοη ημέρα υπήρχε, ανκαι όπως λέει ο Ρασούλης «την όγδοημέρα ο Θεός έφτιαξε και τον μπαγλαμά».
Χάρηκαπολύ που κατανόησα το νόημα της έκθεσηςχωρίς τη βοήθεια της
Βίιβαν, καιπροχώρησα στη δεύτερη μέρα. Εκεί μεπερίμενε μια ευχάριστη έκπληξη: μιαγιγαντοοθόνη έδειχνε ποδόσφαιρο. Στήθηκαόλο αγωνία μπας και δείξει τις επιτυχίεςτων ομάδων μας στα ευρωπαϊκά Κύπελλααλλά μάταια - έδειχνε συνέχεια κάτιΤουρκαλάδες της Γαλατά Σαράι που έδεναντα κορδόνια τους, έπαιζαν λίγο μπάλακαι μπαινόβγαιναν στα αποδυτήρια. Εντω μεταξύ, δεν έμπαινε γκολ με τίποτα.Όταν είδα πως το παιχνίδι δεν είχεενδιαφέρον, προχώρησα μερικά μέτρα καιαυτό που είδα με αποζημίωσε: έναςτεράστιος πίνακας με οπαδούς τηςΜενχενγκλάντμπαχ. Λάδι σε καμβά,ωραιότατο. Θα ταίριαζε υπέροχα πάνω απότο τζάκι. Αναζήτησα εναγωνίως τη Βίβιανγια να της πω να το «χτυπήσουμε»πριν προλάβει να το αγοράσει κάναςνεόπλουτος και την είδα να στέκεταικάτω από ένα έργο του Νίκου Κεσσανλή.Ήταν μια βρώμικη πατσαβούρα που κρεμόταναπό έναν ξεγάνωτο τενεκέ.
Ενθουσιάστηκα!Θα το αγόραζα και θα το κρεμούσα στομπαλκόνι για να σκιάζονται τα περιστέριαπου μας έχουν πνίξει στην κουτσουλιά. Πλησίασα για να το δω καλύτερα και άκουσατη Μαρίλη και τη Χαριτίνη να τσακώνονται- η Μαρίλη έλεγε πως αυτήν κοιτούσε τοπροηγούμενο βράδυ ο πορτιέρης του«Crystal», ενώ η Χαριτίνη υποστήριζεπως της έκλεισε το μάτι την ώρα που τονσυνάντησε έξω από την τουαλέτα. Δεν μεενόχλησε τόσο το γεγονός πως τσιλιμπούρδιζανπίσω από την πλάτη μου, όσο το ότι δενσέβονταν το ναό της Τέχνης. Τις διέταξανα επιστρέψουν σπίτι - η τιμωρία τουςθα ήταν πως δεν θα απολάμβαναν τα υπόλοιπαεκθέματα. Συνεχίσαμε με τη Βίβιαν
καιαντικρίσαμε γεμάτοι δέος το νέο έργοτης Εύας Στεφανή. Όταν άρχισε η ανάκρουσητου εθνικού ύμνου, σταθήκαμε προσοχήγιατί αυτή η καλλιτέχνιδα είναι πολύεθνικόφρων. Μάταια περιμέναμε ναεμφανιστεί κάποιο αιδοίο κατά τη διάρκειατης ανάκρουσης του ύμνου - ούτε βυζί δενέδειξε. Καθώς περιδιαβαίναμε τους χώρουςτης έκθεσης βρεθήκαμε μπροστά σε μιαγιγαντιαία αγιογραφία. Ενστικτωδώς,έβγαλα μερικά κέρματα για να ανάψω ένακεράκι, αλλά δεν μπορούσα να βρω τοπαγκάρι.
Το έργο ήταν του ΣτέλιουΦαϊτάκη και ονομαζόταν «Ο Σωκράτηςπίνει το κώνειο». Απ' όλα είχε μέσα:άγγελο με παλαιστινιακή μαντήλα,δοσίλογους, παπάδες, ΜΑΤ, αεροπλάνα ναβομβαρδίζουν την Ακρόπολη, συνθήματα«Λευτεριά στον Γ. Δημητράκη» και«Φωτιά στις τράπεζες» - ήταν τοπιο ωραίο έργο της έκθεσης. Ο ΘανάσηςΤότσικας με απογοήτευσε γιατί περιορίστηκεστο να ξερνάει πάνω από τα κεφάλια μας- με είχε ενθουσιάσει τόσο τότε πουσυνουσιαζόταν με ένα καρπούζι, που τώραπερίμενα να τον δω να κουτουπώνει κάναναμπελώνα. Το τελευταίο έργο
που τράβηξετην προσοχή μου ήταν ένα βίντεο με έναννεαρό που αφού παρότρυνε μια κοπέλα νακάνει πεολειξία στον φίλο της, έβγαλεέξω την τσουτσούνα του και την έκανελάστιχο. Είδα τη Βίβιαν να κουνάειαπογοητευμένη το κεφάλι της. «Είναιμικρό» μου είπε. «Είναι αρκετάμεγάλο», της λέω, «θα το βάλω στοδωμάτιο των ξένων». «Το πουλί τουεννοώ» με αποστόμωσε η Βίβιαν, πουτην εκφράζει ο μινιμαλισμός, αλλά
όχιστα ανδρικά μόρια.
Βγήκαμεέξω μαγεμένοι από το ταξίδι στον κόσμοτης Τέχνης. Το μάτι μου
έπεσε σε μιαγιγαντοαφίσα με τον Πάνο Κιάμο να ποζάρεισαν Ριτζ Φόρεστερ. Ήταν αυτό που έψαχναγια τον τοίχο του σαλονιού. Σκαρφάλωσαστον τοίχο, την ξεκόλλησα προσεκτικάκαι τη φύλαξα στο πορτμπαγκάζ.
Όλα γιατην Τέχνη.
σχόλια