Είκοσι τριών χρονών κορίτσι και σχεδόν κάθε μέρα κάνει αποστάσεις 150-200 χιλιομέτρων με τα βρετανικά τρένα για να δώσει συνεντεύξεις σε εργοδότες που συχνά ζητούν πάρα πολλά ή δίνουν πολύ λίγα. Αριστούχος ελληνικού πανεπιστημίου, έκανε μεταπτυχιακό στη Βρετανία. Ψάχνει δουλειά και στην Ελλάδα. Σε λίγες εβδομάδες θα περάσει τον πέμπτο κύκλο εξετάσεων για μια θέση σε πολυεθνική, στην Αθήνα. Είναι ολιγαρκής, μια δουλειά θέλει μόνο – έστω με τον βασικό. Δεν μπορεί να εντοπίσει νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα. Η αλήθεια είναι ότι ανοίγουν ελάχιστες και καλύπτονται «από στόμα σε στόμα».
Οι τέσσερις επόμενοι μήνες θα είναι σκληροί. Και η συνέχεια, ακόμα πιο σκληρή. Είτε μείνουμε στο ευρώ, οπότε θα απαιτηθεί αυστηρή προσαρμογή, είτε βγούμε από αυτό, οπότε θα ακολουθήσουν τεκτονικές αλλαγές για τη μετάπτωση στην νέα κατάσταση. Δίνω περισσότερες πιθανότητες στο σενάριο της παραμονής, που κι αυτό θα απαιτήσει (νέες) θυσίες, με τη ζωή να μην είναι (ξανά) δίκαιη. Με την Ελλάδα να έχει εναντίον της όλα τα μαθηματικά − όπως και να τα δεις. Βάρβαρα είναι τα μαθηματικά που δείχνουν την κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων, ενώ εξακολουθούν να βγαίνουν στη σύνταξη άτομα 52-55 ετών. Αφοπλιστικά είναι τα νούμερα που αφορούν το πόσοι εργάζονται στη χώρα, σε σύγκριση με όσους δεν εργάζονται (συνταξιούχοι, άνεργοι).
Οι τέσσερις επόμενοι μήνες θα είναι σκληροί. Και η συνέχεια, ακόμα πιο σκληρή. Είτε μείνουμε στο ευρώ, οπότε θα απαιτηθεί αυστηρή προσαρμογή, είτε βγούμε από αυτό, οπότε θα ακολουθήσουν τεκτονικές αλλαγές για τη μετάπτωση στη νέα κατάσταση.
Οι συνταξιούχοι το 2014 προσπέρασαν το άθροισμα παραγωγικών μισθωτών και αυτοαπασχολουμένων. Το άθροισμα αυτό, που αποτελεί τον ενεργό πληθυσμό της χώρας, είναι περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού της. Τα νούμερα αυτά είναι από μόνα τους βόμβα (φαίνονται με παραστατικό τρόπο στο γράφημα).
Κάπου 2,7 εκατ. εργαζόμενοι είναι ενεργοί και αυτοί πρέπει να βάζουν πλάτη για να υπάρχει ισορροπία σε τέσσερα εκατομμύρια συνταξιούχους και ανέργους. Και μην ξεχνάμε ότι η κρίσιμη συνιστώσα των εξαγωγών πάει χάλια, παρά την εσωτερική υποτίμηση και τα μέτρα που υποτίθεται ότι θα τις στήριζαν την περίοδο 2010-14.
Ασύδοτη εργοδοσία;
Ένα μέρος της ελπίδας για ό,τι πρόκειται να συμβεί σχετίζεται με τη δυνατότητα υφιστάμενων επιχειρήσεων να αντέξουν στη δραματική μείωση της ζήτησης και στην πιθανότητα να ανοίξουν, λίγες έστω, καινούργιες.
Είναι αρκετοί στη χώρα εκείνοι που πιστεύουν ότι οι διοικήσεις και οι ιδιοκτησίες όλων των επιχειρήσεων πλουτίζουν και φοροδιαφεύγουν.
Είναι πιθανόν να ισχύει σε αρκετό βαθμό, κάτι που ενισχύει και η χρόνια αδυναμία να λειτουργήσει ένας στοιχειωδώς αξιόπιστος φοροελεγκτικός μηχανισμός.
Να ψάξουμε λίγο γύρω μας, για να δούμε και τις περιπτώσεις επιχειρηματιών και διοικήσεων που παλεύουν τα τελευταία χρόνια με την ανύπαρκτη τραπεζική χρηματοδότηση, την εξοντωτική φορολογία, τις αδιανόητες κρατήσεις (προσθέτουν ένα απίστευτο 70% στην αμοιβή που βάζει στην τσέπη του ο εργαζόμενος, για υπηρεσίες που δεν πρόκειται να αποδοθούν ποτέ). Αρκετοί από αυτή την κατηγορία των επιχειρηματιών τρέχουν τα τελευταία χρόνια στα δικαστήρια για να αντιμετωπίσουν την αδυναμία τους να ανταποκριθούν στην εφορία, στα ταμεία κ.λπ.
Να μην τους αποδώσουμε διάθεση ηρωική, ούτε να τους φορέσουμε φωτοστέφανο. Έμπλεξαν με στόχο το κέρδος και –συχνά– πορεύονται με κίνητρο τη ματαιοδοξία. Ας μην τους δούμε με συμπάθεια, μόνο με συγκατάβαση (μιλάμε, πάντα, μόνο για εκείνο το τμήμα των εργοδοτών/διοικήσεων που τηρούν κανόνες και εργάζονται σκληρά και οι ίδιοι).
Από τη δυνατότητά τους να συνεχίσουν εξαρτάται η διατήρηση θέσεων εργασίας και παραγωγής που υποκαθιστά εισαγωγές ή συμβάλλει σε εξαγωγές. Να τους έχουμε στο μικροσκόπιο μεν, αλλά να παραδεχτούμε ότι είναι είδος χρήσιμο για τις μέρες και τα χρόνια που έρχονται. Να είμαστε αυστηροί στην κριτική μας, αλλά να αποφεύγουμε τον εύκολο λαϊκισμό και τη βολική ισοπέδωση.
Εργαζόμενοι φύρα;
Είναι εξίσου δημοφιλής η αντίληψη ότι οι «Έλληνες είναι τεμπέληδες». Μπορεί να μην είναι η πλειονότητα, αλλά μπορείτε να βρείτε αρκετές επιχειρήσεις που ξεχωρίζουν επειδή σέβονται τους εργαζομένους και κάνουν συνειδητή προσπάθεια για αύξηση της παραγωγικότητας. Διαλέγουν τα στελέχη τους μεν, αλλά τα εκπαιδεύουν και τα σέβονται. Δημιουργούν συστήματα εργασίας που συμπαρασύρουν και τους μέτριους – κι αυτοί χρειάζονται γιατί καλύπτουν συμπληρωματικές ανάγκες μιας «πολύχρωμης» ανθρώπινης κοινότητας.
Δεν χρειάζεται να καταργήσουμε την πάλη των τάξεων λόγω εκτάκτων καταστάσεων. Πολύ περισσότερο όταν ενισχύεται η παγκόσμια συζήτηση για το χάσμα της ανισότητας εισοδημάτων, το οποίο αυξάνεται συνεχώς.
Τα μαθηματικά είναι εναντίον μας... Μόνο μια ανάγνωση της ιστορίας είναι υπέρ μας... Όχι όμως αυτής που μάθαμε στα σχολεία. Είναι καλύτερα να θυμηθούμε εκείνη που ακούσαμε μερικοί από τους παππούδες μας. Που πήγαν μετανάστες για δύο χρόνια στις ΗΠΑ, κάπου το 1910. Γύρισαν και στρατεύτηκαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά πήραν μέρος στη Μικρασιατική Καταστροφή. Εζησαν την πτώχευση του 1936. Αντιμετώπισαν, με τους γονείς μας παιδιά τότε, την Κατοχή και την κατάρα του Εμφυλίου. Πάλαιψαν τη φτώχεια της δεκαετίας του ’50 και του ’60.
Τα πέρασαν όλα αυτά με τα μαθηματικά εναντίον της χώρας. Η Ελλάδα βγήκε ζωντανή, αλλά μετά το ’ριξε στο πάρτι από το 1967 μέχρι το 2010. Τα μαθηματικά παίζουν ρόλο, αλλά, πάνω απ' όλα, μετράει η μαχητικότητα των λαών και η σοφία ή η ελαφρότητά τους ως προς το ποιες ηγεσίες επιλέγουν. Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε και είναι πολύτιμη κάθε σταγόνα ενέργειας που μπορεί να δημιουργήσει μια θέση εργασίας ή να ξεκινήσει μια μικρή και φιλόδοξη επιχείρηση.
σχόλια