Το σινεμά είναι μια σύμβαση. Ένα ‘ψέμα’ φτιαγμένο με κομμάτια αλήθειας. Σ’ αυτό το μυθικό διάλειμμα από την πραγματικότητα, από το επίπεδο παραλληλόγραμμο της σκοτεινής αίθουσας εκπέμπονται 24 εικόνες το δευτερόλεπτο, μεταφέροντάς μας σε φανταστικά τοπία εξωτικά και ψυχικά. Πως; Mέσα από επινοημένες ιστορίες άλλων ανθρώπων. Που για ένα δίωρο μας υποδέχονται στον κόσμο τους.
MULHOLLAND DRIVE του David Lynch
Το μότο της ταινίας είναι "A love story in the city of dreams". Προβολές, όνειρα και φαντασιώσεις σε ένα φιλμ που λειτουργεί ως μια κορδέλα του Mobius (Mobius strip).
Μια επιφάνεια χωρίς "προσανατολισμό" χωρίς "αρχή και τέλος" με μια μόνο πλευρά και μονάχα μια συνιστώσα ορίου. Αν ένα μυρμήγκι σερνόταν κατά μήκος της κορδέλας θα επανερχόταν στο σημείο εκκίνησης έχοντας διασχίσει κάθε μέρος της κορδέλας χωρίς να διασταυρωθεί με κάποια γωνία.
Ξαναδείτε τη με αυτό το σχήμα στο νου. (Έργο του Έσερ)
LAST DAYS του Gus Van Sant
Μινιμαλιστικό, σιωπηλό, συνταρακτικό, μοναχικό . Ο Βαν Σαντ συναντά τον Κερτ Κομπέιν λίγο πριν αποχωρήσει για πάντα. Καμία καλλιτεχνική παραχώρηση. Γυμνό και σπαρακτικό. Ένας διαλογισμός για την απομόνωση, το θάνατο και στην απώλεια. Μια ταινία που μιλάει για ένα μεγάλο μουσικό χωρίς να ασχολείται καν με τη μουσική. Η διακόρευση, οι περιφερειακοί ατζέντηδες, η ήττα, η πτήση. Το ύστατο σάβανο του ποιητή.
SYNECDOCHE, NEW YORK του Philip Kaufman
To πιο πειραματικό φιλμ της τελευταίας δεκαετίας. Τόσο πυκνό που θέλει πολλαπλές αναγνώσεις. Ουσιαστικά ένα φιλμικό κείμενο. Μην ξεχνάμε ότι η συνεκδοχή είναι το εκφραστικό-λογοτεχνικό σχήμα κατά το οποίο ένας όρος αντικαθίσταται από έναν άλλο, με τον οποίο βρίσκεται σε σχέση γενικού προς ειδικό ή αντίστροφα. Η πιο συνηθισμένη μορφή συνεκδοχής είναι η χρήση του μέρους αντί για το όλο (pars pro toto) ή του ενός αντί για τους πολλούς. Ωστόσο, όπως θα διαπιστώσει αν «σκάψει» κανείς βαθειά στην ταινία, συνεκδοχή είναι και το αντίστροφο. Από ένα μάστορα της αφήγησης που γυρίζει το περσικό χαλί ανάποδα.
ANTICHRIST του Lars von Trier
*Τα επτά πρώτα λεπτά ΜΟΝΟΝ!
Ίσως η ωραιότερη αρχική σεκάνς στην ιστορία του σινεμά από ένα υπερφίαλο δημιουργό που δυστυχώς το ’χει χάσει σε βαθμό κακουργήματος. Μετά αυτό το μαγευτικό επτάλεπτο, όλο το υπόλοιπο έργο είναι για πέταμα. Μια απέραντη κοινοτοπία. Όμως η αρχή είναι τόσο ωραία που δεν ξέρω γιατί, ο Πέτρος , ο ήρωας του βιβλίου μου «Κυριακή» την βλέπει καρέ καρέ.
YUPI DU του Andriano Celentano
Μια αναρχική κωμωδία της δεκαετίας του 70 που για ένα παράξενο λόγο μας τη συστήνει ο Μάνος, ο ήρωας του θεατρικού μου έργου «Δακρυγόνα» :
Μάνος: Είναι από μια ταινία με τον Αντριάνο Τσελεντάνο… Παλιά, του εβδομήντα… Την είχα δει… σ’ ένα θερινό σινεμά… μόνος μου… Καθόμουν σε μια από αυτές τις πλαστικές καρέκλες και δίπλα μου μια άγνωστη κοπέλα… Δεν τολμούσα να την κοιτάξω. Με την άκρη του ματιού καταλάβαινα ότι ήταν πολύ όμορφη. Φορούσε ένα καρό πουκάμισο και μια γαλάζια φούστα… Οι καρέκλες ήταν δεμένες μεταξύ τους κι είχαμε κάτι σαν κοινό μπράτσο. Είχα ακουμπήσει το χέρι μου κι εκείνη το δικό της…. Και σ’ όλη τη διάρκεια του έργου οι αγκώνες μας πλησίαζαν… Κάποια στιγμή ακούμπησαν… Ήταν σαν ηλεκτρισμός… Ένιωθα το δέρμα της… σαν… σαν να μ’ αγκάλιαζε…
LAST TANGO IN PARI του Bernardo Bertolucci
Ένα έργο που είδα στα 18 μου και για έναν επίσης παράξενο λόγο ένιωσα μεγαλύτερη ταύτιση με τον μεσήλικα παρά με τον νεαρό κινηματογραφιστή (Ζαν Πιέρ Λεό). Είναι μια ταινία με πολλά υπέροχα ελαττώματα.Την έχω αναλύσει οριζοντίως και καθέτως μετά από τις τουλάχιστον 30 φορές που την έχω δει και ξαναδεί. Την έχω επίσης διασκευάσει σε θεατρικό που δεν ανέβηκε στο τσακ (κακούργα MGM που δε μας έδωσες τα δικαιώματα μετά από ένα χρονο αναπάντητα μειλ!).
Μια ταινία με πολλά καλλιτεχνικά αδιέξοδα αλλα ταυτόχρονα ό,τι πιο συγκινητικό έχω δει ποτέ στη ζωη μου. Κάτι που πιστοποιεί πως ο μεγαλύτερος κριτής ενός έργου τέχνης είναι η καρδιά.
ΥΓ: Και φυσικά εδώ υπάρχει η μεγαλύτερη ερμηνεία ηθοποιού στο σινεμά μαζί με αυτήν της Φαλκονέτι στη Ζαν ντ΄Αρκ του Ντράγιερ.
Ο Μπράντο ως Πολ.
SWEET MOVIE» του Dusan Makavejev
Το αναρχικό αριστούργημα του Μακαβέγιεφ είναι μια ταινία-εμπειρία. Η σεξουαλική απελευθέρωση, τα όρια της πολιτικής και προσωπικής ελευθερίας. Η ταινία που ακoλούθησε το περίφημο WR: Mysteries of the Organism .. Πυρετώδης, ερωτική, γκροτέσκα, ποιητική, κωμική. Εμβληματική της πρωτοπορίας του 70. Εδώ υπάρχει και η εκπληκτική σκηνή με το τραγούδι «Τα παιδια κάτω στο κάμπο» του Χατζιδάκι πάνω σε εικόνες της σφαγής του Κατίν.
RUN WILD, RUN FREΕ του Richard C. Sarafian
Πρόκειται για μια «μικρή» ταινία στην όποια πρωταγωνιστεί το παιδάκι που έπαιζε τον Όλιβερ στο ομώνυμο μιούζικαλ, ο Μαρκ Λέστερ. Το θέμα εδώ είναι η σχέση ενός κωφάλαλου αγοριού με ένα άλογο – αλμπίνο με γκρι μπλε μάτια. Δυο μοναχικά πλάσματα στην καρδιά της βρετανικής υπαίθρου. Θυμάμαι, πιτσιρίκι όταν την είχα δει, είχα πλαντάξει στο κλάμα. Δε θα την ξεχάσω ποτέ. Ο Μαρκ Λέστερ εγκατέλειψε το σινεμά σε ηλικία 17 ετών. Πρόσφατα διάβασα ότι φημολογείται πως ήταν δότης σπέρματος σε ένα από τα παιδιά του Μάικλ Τζάκσον, της Paris Katherine Jackson. Εκείνο που υπήρξε σίγουρα ηταν νονός των παιδιών. Ο Μιχάλης πήγε να συνδυάσει Πίτερ Παν και Τσαρλς Ντίκενς.
Bleak House.
TOBBY DAMMIT του Federico Fellini
Μια όχι και τόσο γνώστη μικρού μήκους ταινία του Φελίνι βασισμένη σ ένα διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Ο σεξπηρικός ηθοποιός Τόμπι Ντάμιτ συμφωνεί να παίξει σε μια ιταλική ταινία με αμοιβή μια Φεράρι. Αφού βοηθήσει μια κοπελίτσα που έχασε τη μπάλα της ο Ντάμιτ αρχίζει να την βλέπει σε οράματα. Ο Φελίνι βουτάει τον Τέρενς Σταμπ στην κόλαση του θεάματος και του παραδόξου . Ένα φαντασμαγορικό αριστούργημα με μια σχεδόν απόκοσμη ερμηνεία από τον Σταμπ στον καλύτερο ρόλο του μαζί με το “Θεώρημα”. Ο,τι πιο κοντά σε κινηματογραφικό τριπ έχει γυριστεί. Την πρωτοείδα στο κατάλληλο κοντεξτ.
L’ IMPORTANT C’ EST D AIMER του Andrzej Żuławski
Ένα αριστουργηματικό μελόδραμα με μια μεγαλειώδη, σπαρακτική ερμηνεία από τη Ρόμι Σνάιντερ που τσαλακώνεται ως το όριο. Γυμνή, ως το μεδούλι. Το θέμα: O φωτογράφος Fabio Testi ερωτεύεται την Nadine, ατάλαντη ηθοποιό b movies, όταν την παρακολουθεί σε ένα γύρισμα , αποφασίζει να την βοηθήσει και αναλαμβάνει την παραγωγή του Ριχάρδου του ΙΙΙ με τον θίασο ενός ημιτελή καλλιτέχνη που υποδύεται μοναδικά ο Klaus Kinski με όρο να πρωταγωνιστήσει η Nadine . Αξέχαστη φιγούρα και ο μανιοκαταθλιπτικός σύζυγος - clown (Zacques Dutronc) με την αξέχαστη εμμονή στο «χοπ-χοπ –χοπ».
Daniel Bird ( συγγραφέας, για το φιλμ)
"All may be fair in love and war, but here love is filmed as was, with the camera chasing emotionally battered lovers as if it were the D-Day landings."
Το τελευταίο βιβλίο του Αλέξη Σταμάτη «Κυριακή»
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη
σχόλια