Την ερμηνεύτρια Μπέττυ Χαρλαύτη τη γνώρισα το περασμένο καλοκαίρι ως συνεργάτιδα της Μαρίας Φαραντούρη σε ντουέτα Θεοδωράκη - Χατζιδάκι που αντάλλαξαν οι δυο τους μπροστά στο κοινό.
Από την πρώτη στιγμή θεώρησα πως δεν πρόκειται για ακόμη μία έντεχνη, καλή καθ' όλα, τραγουδίστρια, αλλά για μία καλλιτέχνιδα που αντιμετωπίζει το τραγούδι με άποψη και φροντίζει να του δίνει το προσωπικό της στίγμα.
Αυτό, πέρα από άποψη, είναι και θέμα ταλέντου ή έστω χαρίσματος, ακόμη και ζωτικής ανάσας, αν θέλετε, διότι υπάρχουν τραγουδιστές και τραγουδιστές: Αυτοί που αρέσκονται και πιθανώς επαναπαύονται σε φωνητικές επιδείξεις κι αυτοί που το τραγούδι αποτελεί επέκταση της ίδιας της αναπνοής τους.
Στη δεύτερη κατηγορία είμαι πεισμένος πως ανήκει η Μπέττυ Χαρλαύτη, πάντα σοβαρή, φαινομενικά εσωστρεφής, που όμως μεταβάλλεται κάθε φορά επί σκηνής. Βρίσκει έτσι τον τρόπο της να περάσει το τραγούδι σε όσους την ακούν και τη βλέπουν και να γίνει φορέας ακριβών εικόνων, ήχων και συναισθημάτων.
Τα συναισθήματα είναι δεδομένα με την τωρινή δισκογραφική της εξόρμηση: Ποια νά'σαι συ ο τίτλος, δώδεκα τραγούδια του Μιχάλη Σουγιούλ, απ' αυτά που αν και έχουν περάσει πολλές δεκαετίες από τη δημιουργία τους, όλο και επιστρέφουν με κάποιο τρόπο στη ζωή μας.
Πόσοι καλλιτέχνες, λόγου χάριν, δεν εντάσσουν το κομμάτι Ας ερχόσουν για λίγο των Μιχάλη Σουγιούλ - Μίμη Τραϊφόρου στις ζωντανές εμφανίσεις και στους δίσκους τους; Πόσοι, επίσης, δεν ανατρέχουν συχνά στο λεγόμενο αρχοντορεμπέτικο για να αυξήσουν με τον πιο υγιή τρόπο την αδρεναλίνη του κοινού τους;
Απ' την άλλη, πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος της ρετρό παρελθοντολαγνείας και της άποψης ότι το σημερινό, το καινούργιο και το φρέσκο στερείται ιδεών και αισθητικής. Συχνά είναι μία λάθος άποψη αυτή, μάλλον συντηρητική, η οποία έως και σκοπιμότητες εξυπηρετεί.
Πως, λοιπόν, να τραγουδήσεις Μιχάλη Σουγιούλ εν έτει 2013, δίχως να χαρακτηριστείς παλαιομοδίτης; Ακούστε το cd Ποια νά'σαι συ της Μπέττυς Χαρλαύτη και θα σας λυθούν όλες οι απορίες. Μέσα σ' αυτό, η Χαρλαύτη δεν αρκέστηκε στην καλή φωνή της και στην αντίστοιχη καλή ερμηνεία της, αλλά χρεώθηκε την αναδημιουργία - θα έλεγα - του υλικού εξ ημισείας με τον ενορχηστρωτή της, Γιώργο Σχοινά.
Κι ενώ τα τραγούδια του Σουγιούλ προσφέρονται εκ φύσεως για...jazzy αλλοιώσεις, αυτό που επιτεύχθηκε είναι, ναι μεν, να γίνουν jazz, χωρίς όμως να προδοθεί ή να αλλοιωθεί ο αμιγώς τραγουδιστικός πυρήνας τους: Υπάρχουν δηλαδή απ' τη μια το απαραίτητο μπουζούκι, το πιάνο και το ακορντεόν, απ' την άλλη ωστόσο δεσπόζει ο ήχος του σαξοφώνου, του μπάντζου, του μπάσου και των ντραμς. Όταν μάλιστα βλέπουμε ή, σωστότερα, ακούμε και δεξιοτέχνες μουσικούς πίσω απ' αυτά τα όργανα, σαν τον Λευτέρη Πουλιού, τον Νίκο Καπηλίδη, τον Μιχάλη Σιδηρόπουλο, τον Στέλιο Βαρβέρη, τον Αντώνη Τζίκα, τον Μιχάλη Δανιά και φυσικά τον ενορχηστρωτή Γιώργο Σχοινά, το αποτέλεσμα - δε μπορεί - θά'ναι καλό!
Δεν θα το πίστευα ότι θα ξανάκουγα το περίφημο Βρε Μανώλη τραμπαρίφα και, έτσι όπως το τραγουδάει η Χαρλαύτη με τη μπάντα της, ο νους μου δεν θα πήγαινε σε πλάνα ασπρόμαυρων ελληνικών ταινιών του 1950 και του ΄60, αλλά σε μία κούρσα με ταξί στη σύγχρονη Αθήνα, όπου εικόνες σαν αυτές του τραγουδιού (όλη μέρα εργασία, κούραση κι ορθοστασία) φαντάζουν μεσ' στην ανεργία του κόσμου ως τραγική ειρωνεία, αν μη τι άλλο.
Αυτό το χάρισμα έχει η Μπέττυ Χαρλαύτη! Να αγγίζει ένα τραγούδι ήδη δοκιμασμένο, εστεμμένο, μέσα στα χρόνια και να το παρουσιάζει ως κάτι πρωτοφανέρωτο και ολότελα δικό της. Έτσι, σα να γράφτηκε για τη φωνή της σε α΄ εκτέλεση και σα να αποτελεί ένα ολόδροσο φρούτο από το δέντρο της ελληνικής μουσικής κληρονομιάς του περασμένου αιώνα!
* Το κείμενο αυτό θα διαβάσω σήμερα το βράδυ στην παρουσίαση του άλμπουμ Ποια νά'σαι συ της Μπέττυς Χαρλαύτη, στο Polis Art Cafe, στη Στοά του Βιβλίου. Μεγάλη μου τιμή που θα μοιραστώ το πάνελ με την κόρη του συνθέτη Μιχάλη Σουγιούλ και με τον καλό μου φίλο και καλό παραγωγό του Δευτέρου Προγράμματος, Σιδερή Πρίντεζη. Αμέσως μετά η Χαρλαύτη με τους μουσικούς της θα αποδώσουν live τα τραγούδια του cd. Σας περιμένουμε στη Στοά του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5 & Σταδίου, στις 20.00 με ελεύθερη είσοδο.
