Αναπαράγω την είδηση ως αφορμή για έναν ευρύτερο προβληματισμό που αφορά στη διοίκηση των πολιτιστικών οργανισμών, ειδικά όταν το κρατικό χρήμα στερεύει. Νέος, εκλεγμένος, πρόεδρος του Metropolitan Museum of Art, του περίφημου Met όπως το αποκαλούν χαϊδευτικά και έμπλεοι υπηρηφάνειας οι Νεοϋορκέζοι, είναι ο Daniel Brodsky, διευθύνων σύμβουλος εταιρείας real-estate που κατέχει και διαχειρίζεται περισσότερα από 6.200 διαμερίσματα και 68 κτήρια στο Μανχάταν, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των New York Times. Ο Daniel Brodsky, έχει υπάρξει επί χρόνια ένας από τους σαράντα trustees του μουσείου, δηλαδή τους επιτρόπους/εγγυητές που εξασφαλίζουν με τον ιδιωτικό τους πλούτο αφενός, και κάνοντας εντατικό fundraising αφετέρου, τη λειτουργία και ανάπτυξη του μουσείου.
Το συγκρότημα κτηρίων του μουσείου, ανήκει στην πολιτεία της Νέας Υόρκης η οποία καλύπτει τις δαπάνες ενέργειας, ύδρευσης και θέρμανσης, δαπάνες που εκτιμάται ότι ανέρχονται στο 1/3 των συνολικών δαπανών για τη συντήρηση και την ασφάλεια του κτηρίου και των συλλογών, σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνει το ίδιο του μουσείο στο σάιτ του. Για την κάλυψη των υπολοίπων τεράστιων δαπανών είναι υπεύθυνοι οι Επιτροποι.
Μ'ενα πολύ ενδιαφέροντα τρόπο, η ιστορία του μουσείου δεν ξεκινάει στη Νέα Υόρκη αλλά στο Παρίσι το 1866 όταν ο John Jay, εγγονός ενός εκ των Πατέρων του Αμερικανικού Έθνους, σε ομιλία που εκφώνησε με αφορμή τον εορτασμό της 4ης Ιουλίου δήλωσε πως είχε φτάσει η ώρα για τους Αμερικανούς να ρίξουν τα θεμέλια για ένα μεγάλο οργανισμό για την Τέχνη. Το ίδιο βράδυ, οι αμερικανοί που ήταν παρόντες στο δείπνο στο Παρίσι, αποφάσισαν να υλοποιήσουν την ιδέα, δημιουργώντας ένα φορέα Επιτρόπων.
Δυο ήταν οι στόχοι τους: να κρατηθεί το κράτος μακριά από τις τέχνες αλλά ταυτόχρονα να μην είναι δυνατή η υπαγωγή τους σ'ενα ή σε μια ολιγαρχία.
Και μόνη η εξιστόρηση της συναρπαστικής ιστορία του Metropolitan θα ήταν ενδιαφέρουσα ωστόσο άλλη είναι η σκέψη μου. Με δεδομένο ότι οι πλούσιοι Έλληνες έχουν ιδρύσει και απο ένα ίδρυμα που φέρει το όνομά τους και παράγει εξαιρετικά σημαντικό έργο, προς όφελος του συνόλου, πώς θα μας φαινόταν η ιδέα τα δικά μας μεγάλα μουσεία και αναφέρομαι κυρίως στ'αρχαιολογικά που αποτελούν το μεγάλο μας ταμπού, να τα απομακρύνουμε από την κρατική εξουσία που έτσι κι αλλιώς μονο προβλήματα δημιουργεί και πλέον δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει ούτε πόρους για τη στοιχειώδη τους επιβίωση και να δημιουργήσουμε Συμβούλια Επιτρόπων κατά τα αμερικανικά πρότυπα που θα φροντίζουν για την ουσιαστική διαχείριση των Μουσείων. Προχωρώ την ιδέα λίγο παραπέρα. Για Μουσεία όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό και το Μουσείο της Ακρόπολης, το διεθνές ενδιαφέρον ισχυρών οικονομικών παραγόντων θα ήταν τεράστιο. Υπάρχουν άνθρωποι που θα ήταν πρόθυμοι να διαθέσουν τεράστια ποσά για να έχουν την τιμή να γίνουν μέλη μιας τέτοιας επιτροπής και να παρέχουν αφειδώς τα ωραία τους λεφτά για να καλύπτουν τις ανάγκες του Μουσείου. Σημειώνω εδώ πως στις ΗΠΑ οι trustees δεν ανακατεύονται στο ελάχιστο στο έργο των αρχαιολόγων ή των υπόλοιπων επιστημονικών ομάδων που απασχολούνται σ'ενα μουσείο. Το αντίθετο. Εργάζονται ακριβώς για να μπορούν οι επιστήμονες να κάνουν τη δουλειά τους, χωρίς καμία οικονομική έννοια.
Η συμμετοχή ιδιωτών στη διοίκηση των Μουσείων και όχι αποκλειστικώς Ελλήνων δεν έχει μόνο το προφανές όφελος: τα χρήματα. Ειλικρινά πιστεύω πως αυτό είναι το λιγότερο. Το σημαντικότερο είναι πως ο ιδιώτης, δημιουργεί δομές ελκυστικές για συγκέντρωση χρηματικών πόρων. Οι Trustess του Metropolitan πέρα από τα δικά τους χρήματα, καταφέρνουν να συγκεντρώσουν τεράστια ποσά εξαιτίας των υποδομών που έχουν στήσει.
Αν αγαπούμε τόσο πολύ τον πολιτισμό μας (κι εγώ αγαπώ πάρα πολύ τα μουσεία μας) γιατί να τον αφήσουμε να αργοπεθάνει στην αγκαλιά του κράτους; Γιατί να μην τα διασώσουμε επιστατεύοντας το ήθος και το κύρος που φέρουν θέτοντας στην υπηρεσία τους Έλληνες και ξένους που επιθυμούν να ταχθούν σ'αυτό το σημαντικό σκοπό;
σχόλια