Δύο βιβλία από το αεροδρόμιο
Τον Πατρικ Μοντιανό (Βραβείο Νόμπελ 2014) δεν τον έχω μέχρι σήμερα διαβάσει, πήρα το βιβλίο του επειδή με τράβηξε ο τίτλος : Στο καφενείο της χαμένης νεότητας. Για το άλλο, τη Γαλλική Σουίτα της Ιρέν Νεμιρόφσκι, ένα διαμάντι χαμένο στο ράφι των μπεστ σέλερ, είχα ήδη ένα πολύ καλό προαίσθημα έχοντας διαβάσει πρόσφατα μία εξαιρετικά ζωντανή και ενημερωμένη -χωρίς να είναι το σύνηθες τούβλο- βιογραφία του Τσέχωφ από την ίδια συγγραφέα (στις εκδόσεις Κέλευθος).
Για τη λεπτότητα και τις εκλεκτικές συγγένειες της Ιρέν Νεμιρόφσκι, μία δική της απρόσμενη αναφορά σ' εκείνες τις σελίδες σε μία άλλη πολύ αγαπημένη συγγραφέα μου τα είπε όλα : "Η Κάθρην Μάνσφηλντ. Σ' αυτήν πρέπει πάντα να ανατρέχουμε όταν μιλάμε για τον Τσέχωφ, γιατί είναι η πνευματική κληρονόμος του. Προς το τέλος της ζωής της, πίστευε ακλόνητα ότι ο συγγραφέας τελειοποιώντας τον εαυτό του και ανυψώνοντάς τον ηθικά τελειοποιεί και ανυψώνει και την τέχνη του" (σελ. 160).
Η Γαλλική Σουίτα είναι το τελευταίο, ανολοκλήρωτο, μυθιστόρημα της Ιρέν Νεμιρόφσκι, γραμμένο σε ένα τετράδιο το οποίο σώθηκε σε μια βαλίτσα που δεν αποχωρίστηκαν ποτέ οι δύο της κόρες, ακόμη κι όταν χρειάστηκε να κρυφτούν σε αποθήκες και μοναστήρια για να γλυτώσουν από τα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Ιρέν Νεμιρόφσκι, εξόριστη στη Γαλλία από τότε που οι Μπολσεβίκοι επικήρυξαν τον ρωσο-εβραίο τραπεζίτη πατέρα της, πίστεψε πως το λαμπρό λογοτεχνικό της άστρο που την έκανε αποδεκτή ακόμη και σε ακροδεξιούς λογοτεχνικούς και εκδοτικούς κύκλους -είχε υιοθετήσει η ίδια με ένα τελείως παράδοξο τρόπο όχι μόνο πολλά από τα αντιεβραικά στερεότυπα, αλλά ακόμη και τα υποτιθέμενα φυλετικά εβραικά χαρακτηριστικά- θα την προστάτευε από τις αντισημιτικές διώξεις. Τον Ιούλιο του 1942 συλλαμβάνεται από τη γαλλική αστυνομία και στέλνεται στο 'Αουσβιτς όπου δολοφονείται ένα μήνα μετά.
Η Γαλλική Σουίτα περιγράφει με πλήθος κωμικοτραγικών περιστατικών τη χαοτική και πανικόβλητη φυγή των Παριζιάνων μπροστά στην επέλαση των χιτλερικών στρατευμάτων. Η Ιρέν Νεμιρόφσκι ονειρευόταν ένα βιβλίο χιλίων σελίδων στα πρότυπα μιας συμφωνίας, και πιο συγκεκριμένα της Πέμπτης Συμφωνίας του Μπετόβεν. Από τα πέντε μέρη, πρόλαβε να γράψει μόνο τα δύο, αλλά τι αριστούργημα !
*Παράξενες συμπτώσεις ...
Η Ιρέν Νεμιρόφσκι γεννήθηκε στο Κίεβο το 1903. Στην ίδια πόλη ζούσε μέχρι το 1891 ο παππούς της φωτογράφου Νταϊάν Άρμπους, του οποίου το όνομα ήταν Μέγιερ Νεμέροφ ! Υπάρχει όμως κι ένα ακόμη κοινό χαρακτηριστικό ανάμεσα στην Ιρέν και τη Νταϊάν : η συγκρουσιακή σχέση με τη μητέρα τους.
"Η κυρία Νεμέροφ περνούσε τα πρωινά της στο κρεβάτι πίνοντας καφέ και καπνίζοντας (...). Γύρω στις 11, η κυρία Νεμέροφ επί τέλους σηκωνόταν. Καθόταν επί ώρες μπροστα στον καθρέπτη της αλείφοντας το προσωπό της με διαφόρων ειδών κρέμες. Η Νταϊάν ερχόταν κάποιες φορές να τη δει, γοητευμένη από την αντανάκλαση αυτού του απορροφημένου και σαν αδιάφορου για την παρουσία της προσώπου." Patricia Bosworth, Diane Arbus, μία βιογραφία.
"Η Φανή Νεμιρόφσκι ένοιωθε ένα είδος αποστροφής για την κόρη της, η οποία δεν εισέπραξε ποτέ την παραμικρή ένδειξη αγάπης. Περνούσε ώρες ολόκληρες μπροστά στον καθρέπτη της ανιχνεύοντας ρυτίδες, βάζοντας μέικαπ, απολαμβάνοντας μασάζ, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο ήταν έξω από το σπίτι αναζητώντας εξωσυζυγικές περιπέτειες."
Myriam Anissimov, πρόλογος για τη γαλλική έκδοση της Γαλλικής Σουίτας (κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη).
σχόλια