Οι ατάκες του Βαγγέλη Μεϊμαράκη και τα αυτοσαρκαστικά βίντεο του Παναγιώτη Λαφαζάνη και της Ζωής Κωνσταντοπούλου έγιναν θέμα συζήτησης στα ατέλειωτα τηλεοπτικά πάνελ. Και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση προσφέρει άφθονο θέαμα ο Πάνος Καμμένος, παρά την παρουσία ενός αυθεντικού σόουμαν, όπως ο Βασίλης Λεβέντης.
Αυτά προσφέρουν κάποια χαλάρωση πριν από τον σχηματισμό κυβέρνησης την 21η Σεπτεμβρίου, που θα διαχειριστεί το ερπυστριοφόρο 3ο Μνημόνιο. Περικοπές συντάξεων, φόροι παντού, μέχρι και φαεινές ιδέες, π.χ. ΦΠΑ 23% στα φροντιστήρια (από το 0%) για να κατεβεί ο ΦΠΑ του βοδινού κρέατος στο 13%.
Η ανάγκη για φρέσκα πρόσωπα στην πολιτική δεν προκύπτει με βάση μια ποδοσφαιρική αντίληψη για νέες «μεταγραφές» που θα ενισχύσουν την ομάδα.
Στα θετικά αυτής της εκλογικής αναμέτρησης, το ότι κανένα κόμμα δεν λέει «Λεφτά Υπάρχουν», αν και αρκετά υπόσχονται μαγικές συνταγές για να μειώσουν τις επιβαρύνσεις που θα φέρει το νέο μνημόνιο στους αγρότες, στις συντάξεις, στις μικρές επιχειρήσεις.
Στα αρνητικά, το ότι έχουμε ελάχιστη εισροή φρέσκων, ικανών προσώπων στην πολιτική, ενώ σπανίζουν οι τεκμηριωμένες προτάσεις κομμάτων που έχουν κατατεθεί για αντιμετώπιση ακραίων προβλημάτων.
Η ανάγκη για φρέσκα πρόσωπα στην πολιτική δεν προκύπτει με βάση μια ποδοσφαιρική αντίληψη για νέες «μεταγραφές» που θα ενισχύσουν την ομάδα. Η διαχείριση της κρίσης από το πολιτικό προσωπικό μετά το 2009 ήταν καταστροφική γιατί, μεταξύ άλλων, τα κόμματα συνέχισαν το πελατειακό σύστημα και τα κρίσιμα τεχνικά θέματα τα χειρίστηκαν κομματικοί ή προσωπικοί φίλοι των κομματικών ηγεσιών που είχαν έλλειμμα εμπειρίας και άγνοια κινδύνου.
Οι ικανοί τρομάζουν να μπουν στην πολιτική
Η είσοδος νέων προσώπων στην πολιτική δεν είναι πανάκεια, πρώτον επειδή το τεράστιο πρόβλημα της χώρας δεν είναι τεχνικό και δεύτερον επειδή το παρόν πολιτικό σύστημα έχει αποδείξει ότι μπορεί περίφημα να αφομοιώνει σύντομα και τους πιο «καθαρούς». Δεν είναι πανάκεια, αλλά πρόκειται για αναγκαιότητα. Γιατί έτσι θα αποχωρήσουν κάποιοι του παλιού πολιτικού προσωπικού, που το μόνο που ξέρουν είναι η αναπαραγωγή τους μέσα από το πελατειακό κράτος.
Είναι απαραίτητη όμως η είσοδος νέων προσώπων που δεν έχουν ασχοληθεί μόνο με την επανεκλογή τους αλλά γνωρίζουν π.χ. πώς μπορούν να συλλεγούν οι φόροι, πώς θα γίνει καλύτερη διαχείριση της μέχρι τώρα καταστροφικής αντιμετώπισης του ΕΣΠΑ ή πώς θα συνεργαστούν με τον ΟΗΕ και την Ε.Ε. για την αντιμετώπιση του προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος.
Παρ' ότι, λόγω εκλογής με λίστα, οι πολιτικοί αρχηγοί είχαν μια εξαιρετική ευκαιρία να ανανεώσουν κατά 3%, έστω, τους βουλευτές τους, στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν το επιδίωξαν.
Γιατί, όμως, να κατεβεί ένας επιτυχημένος επαγγελματίας στην πολιτική της Ελλάδας του 2015; Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η άποψη ενός διακεκριμένου καθηγητή, του Χαρίδημου Τσούκα, που επέλεξε να είναι υποψήφιος βουλευτής σε μια εκλογική περιφέρεια όπου έχει περίπου μηδενικές πιθανότητες να εκλεγεί. Έγραψε:
«Γιατί να θέλει να ασχοληθεί κανείς με την πολιτική; Ο Σωκράτης στην Πολιτεία του Πλάτωνος δεν αναζητεί την απάντηση στα κίνητρα αλλά στην αποφυγή της τιμωρίας. Η τιμωρία, όταν δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική, είναι να σε εξουσιάζουν οι χειρότεροί σου (Πολιτεία, 347c)».
Ας μην έχουμε, συνεπώς, απορίες για το αν η επόμενη κυβέρνηση θα φέρει ένα νέο σχέδιο για τον ΕΝΦΙΑ που θα είναι εξίσου κακοσχεδιασμένο με αυτό του 2014. Ή αν θα αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό με την ίδια άγνοια μηχανισμών και διεθνών πρακτικών που επέδειξε το τελευταίο οκτάμηνο.
Καλύτερα να ψάξουμε ποιο από αυτά τα κόμματα έχει κάτι θετικό να προσφέρει, είτε με τη συμμετοχή του είτε με την ισορροπημένη κριτική του σε μια κυβέρνηση που κατά 95% θα είναι κυβέρνηση συνεργασίας περισσότερων κομμάτων.
Κομματικά προγράμματα σε χαρτοπετσέτες
Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, όσα εμφανίζουν τα κόμματα ως πρόγραμμα σε αυτές τις εκλογές είναι συρραφή αιτημάτων συνδικαλιστών ή ευχολόγιο. Μια εξήγηση είναι ότι τα κόμματα δεν θέλουν να δεσμευτούν. Μια άλλη, βαθύτερη ερμηνεία είναι ότι τα περισσότερα στελέχη πρώτης γραμμής των κομμάτων ξημεροβραδιάζονται στα τηλεοπτικά πάνελ. Πού να μείνει χρόνος να επεξεργαστούν πέντε προτάσεις για το τι πρέπει να κάνει η επόμενη κυβέρνηση τον πρώτο μήνα για να αντιστραφεί το καταστροφικό χάος στην απονομή δικαιοσύνης. Η κατάθεση προτάσεων/λύσεων έχει αντικατασταθεί από ατάκες στην TV και η λειτουργία «ομάδων εργασίας» από μοναχικά στελέχη που έχουν θεοποιήσει την αναγνωρισιμότητα.
Στη μικρή και πτωχευμένη Ελλάδα η διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων (δηλαδή η πολιτική) έχει υποταχθεί πλήρως στα κόλπα ενός κακής ποιότητας τηλεοπτικού θεάματος. Απόρροια αυτού είναι η ενίσχυση του κόμματος του Βασίλη Λεβέντη: το 3-4% του εκλογικού σώματος –κακώς κατά τη γνώμη μου– επιλέγει το πιο αυθεντικό trash σε ένα «γήπεδο» όπου ούτως ή άλλως το trash έχει πάρει το πάνω χέρι.
Σιγά-σιγά αποκαταστάθηκε ένα βαθύ χάσμα ανάμεσα στην πολιτική και στην κοινωνία: οι ικανοί, όσο φιλόδοξοι και αν είναι, έχουν αφήσει τα δημόσια πράγματα στα τζάκια, στους «σιγουρατζήδες» (π.χ. συνδικαλιστές του Δημοσίου) και στους ανειδίκευτους των κομματικών μηχανισμών.
«Έγκλημα» και Τιμωρία
Στις 21 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να βγει μια κυβέρνηση που θα κάνει τη «βρόμικη» αλλά και αυτο-τιμωρητική δουλειά. Η εμπειρία μετά το 2009 λέει ότι αυτή η κυβέρνηση θα κρατήσει το πολύ δύο χρόνια, μπορεί και λιγότερο από 12 μήνες. Και όταν θα αποχωρεί, το σύστημα θα πετάξει έξω το 15-20% του πολιτικού προσωπικού – το τίμημα ενός πολιτικού συστήματος που στο μεγαλύτερο μέρος του παραμένει προσκολλημένο στο πελατειακό σύστημα, γιατί μόνο αυτό γνωρίζει.
Παρ' όλα αυτά, αν εσύ, εγώ, ψηφίζουμε με κριτήριο να δημιουργηθούν δουλειές για τα παιδιά μας (και όχι για να πάρουμε εμείς πρόωρες συντάξεις), μπορούμε να βρούμε τις χαραμάδες για να ρίξουμε μια χρήσιμη ψήφο. Όλα τα κόμματα έχουν μεγάλες αδυναμίες που γίνονται διαβρωτικά αστειάκια και ισοπεδωτικά τρολαρίσματα στα κοινωνικά δίκτυα. Καλύτερα να ψάξουμε ποιο από αυτά τα κόμματα έχει κάτι θετικό να προσφέρει, είτε με τη συμμετοχή του είτε με την ισορροπημένη κριτική του σε μια κυβέρνηση που κατά 95% θα είναι κυβέρνηση συνεργασίας περισσότερων κομμάτων.
Μια σκοπιά είναι και η εξής: να ψάξουμε κάποιον που θα κάνει μια «βρόμικη» δουλειά (κάτι που η Ιστορία δείχνει ότι θα το πληρώσει ακριβά στις μεθεπόμενες εκλογές) για να διεκπεραιώσει τον δικό μας καθαρό σκοπό: δημιουργικές και ανθρώπινες δουλειές για τα παιδιά μας.