Αγαπητέ δήμαρχε,
Yποθέτω πως θα συμφωνήσεις μαζί μου ότι οι γκρίνιες για την ασχήμια της πόλης είναι δικαιολογημένες. Κυκλοφοριακό, η επίθεση των τεράστιων τσιμεντένιων κτιρίων που έχουν την πλάτη γυρισμένη στον ευαίσθητο αστικό ιστό, η προφανής έλλειψη πράσινου, η άναρχη δόμηση δημιουργούν την εικόνα μιας πόλης που θέλει να γίνει μητρόπολη, αλλά προς το παρόν επιλέγει το ρόλο της άσχημης βαλκανικής πρωτεύουσας. Και ενώ θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε εκρήξεις αισθητικής (και ελπίδας) με την επιλογή εξαιρετικών γλυπτών, επιλέγουμε να κανιβαλίσουμε ή και απλά να αδιαφορήσουμε ακόμη και γι' αυτήν τη χρυσή ευκαιρία της δημόσιας τέχνης. Αντιπαραβάλλοντας (με χιούμορ ίσως;) τη λογική μιας νύχτας των ζωντανών νεκρών.
Γιατί τόση κακογουστιά στην επιλογή των αγαλμάτων που στήθηκαν ή στήνονται στην πόλη; Φαντάζομαι πως ο ρόλος τους πρέπει να είναι να ανάκληση στη μνήμη ιστορικών γεγονότων ή προσωπικοτήτων, η «διακόσμηση» των πόλεων, η μύηση του πολίτη καλλιτεχνικής έμπνευσης και πρωτοπορίας. Αντ' αυτού, η δημόσια αισθητική της Αθήνας -για την οποία και εσύ δήμαρχε έχεις μερίδιο ευθύνης, αν και η αλήθεια είναι ότι οι προκάτοχοί σου ήταν οι αρχιτέκτονες του freak show- εξαντλείται στην άρπα-κόλλα λογική, όπου πλατεία και άγαλμα, όπου δρόμος και προτομή και τανάπαλιν. Και μπορεί ο δήμος να μην είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την επιλογή των έργων ή των χώρων όπου αυτά θα στηθούν, όμως έχει καθοριστικό ρόλο, καθώς σε κάθε περίπτωση η τελική απόφαση εγκρίνεται από το δημοτικό συμβούλιο. Κι εκεί -εφόσον ο δήμος έχει άποψη για την αισθητική της πόλης, για το πώς πρέπει να λειτουργήσει σε σχέση με τους κατοίκους της και τους επισκέπτες της- μπορεί να επέμβει.
Η αλήθεια πως η διαδικασία επιλογής γλυπτών για τους δημόσιους χώρους είναι εγκλωβισμένη σε ένα πολύπλοκο νομικό πλαίσιο που προβλέπει την εμπλοκή μιας σειράς φορέων. Σε κάθε περίπτωση, της επιλογής ενός έργου προηγείται καλλιτεχνικός διαγωνισμός. Μια επιτροπή που συστήνεται σε επίπεδο περιφέρειας, με εκπροσώπους διαφόρων φορέων, (ΤΕΕ, καλλιτέχνες, νομαρχία, δήμος, περιφέρεια, κ.λπ.) αποφασίζει για την καλλιτεχνική αρτιότητα του έργου και προτείνει το χώρο που θα τοποθετηθεί. Η απόφαση κατατίθεται στο δημοτικό συμβούλιο και συνήθως εγκρίνεται ως έχει. Σε κάθε περίπτωση ο δήμος δεν μπορεί να διαθέσει περισσότερα από 6.000 ευρώ για την αγορά ενός γλυπτού, με τη διαδικασία πανελλήνιου διαγωνισμού, ποσό σαφώς περιοριστικό για την απόκτηση ενός σπουδαίου έργου με την υπογραφή κορυφαίου καλλιτέχνη. Υπάρχουν βέβαια και οι δωρεές προς το δήμο που φαίνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις προτιμώνται, αφού δεν πρόκειται να αγοράσει ο ίδιος το έργο και να επιβαρυνθεί οικονομικά. Αλλά και ο δήμος, με δική του πολιτική απόφαση μπορεί να προτείνει την τοποθέτηση ενός έργου που υπόκειται στην καλλιτεχνική κρίση της επιτροπής.
Δεν ξέρω αν θα πρέπει να απαιτηθεί μια μόνιμη επιτροπή που με γνώσεις και μεράκι θα αναλάβει την καλυτέρευση της εικόνα της πόλης. Ξέρω όμως πως δεν αρκεί τα συνεργεία του δήμου να επιβάλλουν πρόστιμα για τα τραπεζοκαθίσματα που βγάζουν παράνομα οι καταστηματάρχες σε δημόσιους χώρους -χωρίς βέβαια ποτέ να τα απομακρύνουν- αλλά θα πρέπει τουλάχιστον να φροντίσει να μη βρίσκονται δίπλα σε έργα. Πως, αν μη τι άλλο, θα έπρεπε να τα φροντίσει από τις κουτσουλιές που τα «κοσμούν». Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των προτομών στο Πνευματικό Κέντρο, ανάμεσά τους και αυτό του Αντ. Τρίτση που είχες υποσχεθεί, δήμαρχε, να μεταφερθεί στην πλατεία απέναντι απ' το ΡΕΞ, και το οποίο μόλις που διακρίνεται κάτω από τις φυλλωσιές ενός δέντρου. Ανάλογο είναι το «παρόν» των τριών τραγικών ποιητών της αρχαιότητας στο πεζοδρόμιο της οδού Αμαλίας, μόνο που αυτά έχουν «παρέα» τα περίπτερα, τις στάσεις λεωφορείων, τους μικροπωλητές.
Προσοχή, όπως περπατάς ανέμελος στο δρόμο, η κακογουστιά καιροφυλακτεί!
Μετά τιμής
Τhe Lifo Team
σχόλια